Κατεστραμμένα Τουρκικά Leopard, Ισπανικός Εμφύλιος και Κλαούζεβιτς

Οι εικόνες των κατεστραμμένων τουρκικών αρμάτων στη Συρία είναι λογικό να προκαλούν απορίες σε ό,τι αφορά τον τρόπο χρησιμοποίησης τους. Σε αυτό το ζήτημα δεν θα επιχειρούσα να πάρω θέση αφού δεν γνωρίζω ποιες είναι οι διαταγές των διοικητών των μονάδων και των υπομονάδων που επιχειρούν εκεί. Όμως, οι εικόνες αυτές αποτελούν ευκαιρία για να διατυπώσουμε κάποιους ευρύτερους προβληματισμούς.

Τα άρματα μάχης έχουν κάποια χαρακτηριστικά. Αυτά είναι η προστασία θώρακα, η ισχύς πυρός, η ταχυκινησία, η ορμητικότητα, η μαζική κρούση και η ικανότητα να φέρουν αποφασιστικό αποτέλεσμα. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά όμως δεν βρίσκουν πάντα εφαρμογή σε κάθε είδους πολεμική αναμέτρηση. Κι αυτό γιατί η στρατηγική διεύθυνση του πολέμου είναι αυτή που θα υπαγορεύσει το είδος των μαχών που θα δοθούν.

Ας καταστήσω ευκρινέστερη τη θέση μου με ένα παράδειγμα [1]. Είναι σύνηθες να αναφέρεται ότι ο γερμανικός στρατός πριν εξαπολύσει τον «κεραυνοβόλο πόλεμο» στην Ευρώπη τελειοποίησε το δόγμα του στα πεδία των μαχών του Ισπανικού Εμφυλίου. Κάτι τέτοιο όμως δεν συνέβη.

Το πρώτο εμπόδιο ήταν η ίδια η γεωγραφία της Ισπανίας. Οι οροσειρές κατατμούν τη χώρα ώστε μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεις από μηχανοκίνητες δυνάμεις να είναι αδύνατες. Πέραν τούτου το ισπανικό οδικό δίκτυο της εποχής ήταν πολύ φτωχό και οι ορεινές διαβάσεις έκλειναν τον χειμώνα, με τα εφόδια να μπορούν να μεταφέρονται μόνο με ζώα.

Πιο σημαντικό όμως από τη γεωγραφία ήταν το είδος του πολέμου. Ο Φράνκο αυτό το είχε εκτιμήσει πολύ ορθότερα από τους Γερμανούς συμβούλους του. Στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο τολμηρές επιχειρήσεις, με συγκεντρωμένες μηχανοκίνητες δυνάμεις στο βάθος του αντιπάλου δεν είχαν καμία αξία. Ο Φράνκο γνώριζε πολύ καλά ότι κάθε μία επαρχία που καταλαμβάνονταν έπρεπε να εκκαθαρίζεται από τα εχθρικά στοιχεία και να εμπεδώνεται η αίσθηση της ασφάλειας στον τοπικό πληθυσμό. Πόλεις που οι Γερμανοί του πρότειναν να παρακαμφθούν ο ίδιος γνώριζε ότι είχαν τεράστια συμβολική σημασία και εδραίωναν την αντίληψη της κυριαρχίας του στους Ισπανούς. Τα γερμανικά άρματα μάχης στον Ισπανικό Εμφύλιο δεν διενήργησαν επιχειρήσεις σαν κι αυτές που τα έκαναν διάσημα αργότερα και περιορίστηκαν να υποστηρίζουν το πεζικό. Ο Φράνκο είχε δίκιο και οι Γερμανοί είχαν λάθος. Το είδος του πολέμου επιβάλλει τις τακτικές.

Αναφέροντας τα παραπάνω δεν μπορούμε παρά να καταλήξουμε στην ισχυρή προειδοποίηση που ο Κλαούζεβιτς απευθύνει στο 1^ο Κεφάλαιο του 1^ου Βιβλίου: [2]

«Η πρώτη, η σημαντικότερη, η αποφασιστικότερη πράξη κρίσης, που εκτελεί ένας πολιτικός ή ένας γενικός διοικητής, συνίσταται συνεπώς στην ακριβή εκτίμηση του είδους του πολέμου που αναλαμβάνει, ώστε να μην τον εκλάβει σαν κάτι που δεν είναι, και να μην θέλει να τον κάνει ό,τι η φύση των περιστάσεων του απαγορεύει να είναι».

Υποσημειώσεις

[1] Martin van Creveld. (1994) Air Power and Maneuver Warfare. Ανατύπωση. (2002). Χονολουλού: University Press of the Pacific. σελ. 29-30.

[2] Karl von Klausewitz. Περί του Πολέμου. Μετάφραση: Νατάσα Ξεπουλιά. (1999). Θεσσαλονίκη: Εκδόσεις ΒΑΝΙΑΣ. σελ. 55.

Σχετικές αναρτήσεις

Απώλειες Τουρκικών Τεθωρακισμένων στην Επιχείρηση «Ασπίδα του Ευφράτη»