Πολλά Απάτσι, Καθόλου Άρματα!

Η στρατιωτική ιστορία είναι γεμάτη από περιπτώσεις όπου πανάκριβα οπλικά συστήματα απέτυχαν να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους αντιμετωπίζοντας υποδεέστερους, τεχνολογικά, αντιπάλους. Τα παραδείγματα αυτά μας θυμίζουν ότι στο πεδίο της μάχης κατά κύριο λόγο αναμετρώνται ανθρώπινες θελήσεις και όχι πίνακες τεχνικών χαρακτηριστικών και ότι η τύχη, η αβεβαιότητα και οι ανθρώπινες αδυναμίες συνεχίζουν να προσφέρουν τη δική τους διάσταση στην έκβαση της μάχης. 

Εισαγωγή

Donald Rumsfeld και Tommy Franks.

Στα τέλη του 2001 ο τότε Αμερικανός ΥΠΑΜ Donald H. Rumsfeld κάλεσε τη στρατιωτική ηγεσία και ζήτησε να του παρουσιάσουν τα σχέδια επιχειρήσεων που υπήρχαν για το Ιράκ. Το σχέδιο που παρουσιάστηκε (OPLAN 1003-98) προέβλεπε μισό εκατομμύριο στρατεύματα για την εισβολή και κατοχή αυτής της χώρας. Ο ΥΠΑΜ, φανερό εκνευρισμένος, επισήμανε ότι αυτό που του παρουσιάστηκε ήταν η επιτομή της αναχρονιστικής σκέψης που χαρακτήριζε τον στρατό ξηράς και ζήτησε να του υποβληθεί ένα νέο σχέδιο με λιγότερο προσωπικό και μικρότερες απαιτήσεις σε εφόδια. Την ευθύνη της σχεδίασης είχε η Κεντρική Διοίκηση (CENTCOM).

Ο Rumsfeld και η ομάδα των συμβούλων του είχαν την ισχυρή αντίληψη ότι ο στρατός ξηράς φιλοσοφικά και οργανωτικά ήταν ένας δεινόσαυρος που χρειαζόταν αναδιάρθρωση εκ βάθρων. Εξ ου και ο οίστρος της εποχής περί «Transformation» που επηρέασε όλους τους δυτικούς στρατούς [1]. Σε αυτό το κλίμα ένας απόστρατός ναύαρχος γνώρισε στον σύμβουλο Newt Gingrich τον Συνταγματάρχη Doug Macgregor. Ο Macgregor είχε γράψει ένα προκλητικό βιβλίο με τίτλο «Breaking the Phalanx» όπου περιέγραφε την ανάγκη αναδιοργάνωσης του στρατού σε μικρότερα σχήματα, ενώ αλλού είχε υποστηρίξει ότι ο αμερικανικός στρατός μπορούσε με μία δύναμη 50.000 στρατευμάτων να καταλάβει τη Βαγδάτη σε δύο βδομάδες.

Ο Gingrich μίλησε με τον Macgregor για το Ιράκ και του είπε ότι ο ΥΠΑΜ είχε κουραστεί από τους στρατηγούς που του υπέβαλαν σχέδια με εκατοντάδες χιλιάδες στρατιώτες και ήθελε μία διαφορετική προσέγγιση. Ο Συνταγματάρχης είδε την ευκαιρία και έστειλε ένα έγγραφο με τίτλο «Rapid, decisive strike to the center» όπου υποστήριζε ότι μία δύναμη με 342 Abrams και 400 Bradley μπορούσε να φτάσει γρήγορα στη Βαγδάτη, αποφεύγοντας κατά το δυνατό κάθε επαφή με τις ιρακινές δυνάμεις, και να αποκεφαλίσει το καθεστώς. Ο Macgregor όμως προέβλεπε ότι ο ιρακινός στρατός θα έπρεπε να διατηρηθεί σχεδόν άθικτος για να αστυνομεύσει τη χώρα στη μετά-Σαντάμ εποχή. Ο Rumsfeld εντυπωσιάστηκε από τον Macgregor και έστειλε το έγγραφο του στον διοικητή της CENTCOM, Στρατηγό Tommy Franks, ως παράδειγμα δημιουργικής σχεδίασης.

Ο Franks κάλεσε τον Macgregor στην έδρα του για να τον ακούσει, μία κίνηση που αποσκοπούσε να κατευνάσει τον Rumsfeld. Από τη συνάντηση ο Συνταγματάρχης δεν πείστηκε ότι ο τραχύς Στρατηγός είχε ασπαστεί τις νέες ιδέες και το ανέφερε προς τα πάνω. Ο ΥΠΑΜ συνέχισε να βομβαρδίζει με έγγραφα και μελέτες τη CENTCOM. Μία από αυτές τιτλοφορούνταν «Shock and Awe» [2] και υποστήριζε ότι ομοβροντίες όπλων υψηλής ακρίβειας θα μπορούσαν να παραλύσουν το σύστημα διοίκησης και ελέγχου του εχθρού και να επιτρέψουν να επιτευχθεί σε ταχύτατο χρόνο κυριαρχία στο πεδίο της μάχης. Ο τίτλος άρεσε στον Franks και τον κράτησε.

Στα τέλη του 2002 το σχέδιο άρχισε να παίρνει την τελική του μορφή. Παρέμενε ερωτηματικό κατά πόσο η Τουρκία και η Ιορδανία θα επέτρεπαν σε αμερικανικά στρατεύματα να ενεργήσουν από το έδαφος τους. Η επιχείρηση θα ονομάζονταν COBRA II σε ανάμνηση της ενέργειας που είχε διεξάγει ο αμερικανικός στρατός τον Ιούλιο του 1944 για να διασπάσει το γερμανικό μέτωπο στη Νορμανδία. Η εκτίμηση της CIA, και η εντύπωση με την οποία οι Αμερικανοί εισήλθαν στον πόλεμο, ήταν ότι οι Ιρακινοί στρατιώτες, ιδίως στο νότο, ήταν έτοιμοι να παραδοθούν [3].

Η εκτίμηση για τη διάταξη των εχθρικών δυνάμεων. Προσέξτε τη θέση της Μεραρχίας MEDINA.

Στις 14 Μαρτίου 2003 ο Franks κάλεσε τους διοικητές του για την τελική σύσκεψη. Είχε προηγηθεί η άρνηση της Τουρκίας να δεχθεί αμερικανικά στρατεύματα, ενώ από την Ιορδανία θα επιχειρούσαν μόνο τμήματα ειδικών δυνάμεων. Οι 140.000 στρατιώτες και πεζοναύτες που βρίσκονταν στο Κουβέιτ θα διέσχιζαν τη συνοριακή γραμμή στις 06:00 της 21^ης Μαρτίου. Δύο σώματα στρατού θα διενεργούσαν τη χερσαία επίθεση με την 1^η Εκστρατευτική Δύναμη των Πεζοναυτών ανατολικά του Ευφράτη και τo V Σώμα Στρατού, που θα είχε την κύρια προσπάθεια, δυτικά. Της επίθεσης του V ΣΣ θα ηγούνταν η 3^η Μεραρχία Πεζικού (Μηχανοκίνητη) [4].

Ο χερσαίος ελιγμός της CENTCOM με τους πεζοναύτες δεξιά και το V ΣΣ αριστερά. 

Η πρώτη φάση των επιχειρήσεων της 3^ης Μεραρχίας

Η 3^η ΜΠ (Μ/Κ) θα ενεργούσε δυτικά του Ευφράτη και στο πρώτο σκέλος των επιχειρήσεων της η 1^η Ταξιαρχία (βαριά σε πεζικό) θα καταλάμβανε το αεροδρόμιο της Jalibah, η 3^η Ταξιαρχία (βαριά σε πεζικό) θα την υπερέβαινε και θα επιτίθονταν προς την Tallil και η 2^η Ταξιαρχία (βαριά σε άρματα) θα διέσχιζε 300 χλμ. μέσα στην έρημο για να βρεθεί στην As Samawah. Η αντίσταση που συνάντησε η Μεραρχία ήταν σποραδική και ασυντόνιστη και κατέληξε σε κάποιες παραδόσεις ιρακινών στρατιωτών όχι όμως στην κλίμακα που περίμεναν οι Αμερικανοί. Καθώς προχωρούσαν στην ευρύτερη περιοχή της An Nasiriyah οι άνδρες της αμερικανικής Μεραρχίας ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με τους Fedayeen και τις τακτικές τους. 

Το πρώτο σκέλος των επιχειρήσεων της 3^ης ΜΠ (Μ/Κ). Η 3-7 Επιλαρχία Αναγνωρίσεως προηγείται της 2ας Ταξιαρχίας.

Στο δεύτερο σκέλος της ενέργειας της η Μεραρχία έπρεπε να εξασφαλίσει τον Αντικειμενικό Σκοπό RAMS (OBJective RAMS). Ο ΑΝΣΚ RAMS ήταν μια μεγάλη περιοχή στην έρημο, ΝΔ της πόλεως An Najaf, που το V ΣΣ είχε επιλέξει για να αποτελέσει την Περιοχή Διοικητικής Μερίμνης του κατά την τελευταία φάση της προέλασης του προς τη Βαγδάτη, επειδή το έδαφος της ήταν συνεκτικό και η πρόσβαση σε αυτήν ήταν εύκολη.

Το δεύτερο σκέλος των επιχειρήσεων της 3^ης ΜΠ (Μ/Κ) από την As Samawah στον ΑΝΣΚ RAMS.

Μετά την εξασφάλιση του ΑΝΣΚ RAMS η Μεραρχία θα έπρεπε να διέλθει τη Διάβαση της Karbala ώστε να φτάσει στην τελική της θέση πριν την εκτόξευση της επίθεσης στη Βαγδάτη. Η Διάβαση της Karbala είναι η λωρίδα γης που σχηματίζεται μεταξύ της πόλεως της Karbala και της λίμνης Razazah. 

Η Διάβαση της Karbala (κόκκινο βέλος) και η δυνατότητα αντεπίθεσης των Ιρακινών.

Η Διάβαση της Karbala ήταν το σημείο όπου οι Ιρακινοί θα μπορούσαν να αναχαιτίσουν ή έστω να επιβραδύνουν την αμερικανική προέλαση. Γι΄ αυτό το V ΣΣ αποφάσισε να διαμορφώσει το πεδίο της μάχης έτσι ώστε η 3^η ΜΠ (Μ/Κ) να διέλθει απρόσκοπτα τη Διάβαση. Οι επιχειρήσεις διαμόρφωσης [5] έχουν σκοπό να δημιουργήσουν τέτοιες συνθήκες στο πεδίο ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία της αποφασιστικής επιχείρησης, επιδρώντας στο έδαφος, στον εχθρό ή σε άλλους παράγοντες. Στην προκειμένη περίπτωση το V Σώμα αποφάσισε να εξοντώσει τις εχθρικές μονάδες που θα μπορούσαν να παρέμβουν κατά τη διέλευση της 3^ης Μεραρχίας από τη Διάβαση. Το καταλληλότερο όργανο γι΄ αυτήν την αποστολή δεν ήταν άλλο από τις μονάδες των επιθετικών ελικοπτέρων (ΕΕ/Π) Απάτσι.

Το 11^ο Σύνταγμα Επιθετικών Ελικοπτέρων

Η 11^η Διοίκηση Αεροπορίας Στρατού (ΑΣ) δημιουργήθηκε το 1963. Το 1965 μετονομάστηκε σε 11^η Ομάδα ΑΣ. Εκείνη την εποχή ο σχηματισμός αυτός διοικούσε τα 227, 228 και 229 Τάγματα ΑΣ της 1^ης Μεραρχίας Ιππικού (CAVALRY). Ο σχηματισμός μετονομάστηκε σε 11^η Ταξιαρχία ΑΣ το 1987 και απέκτησε την πρώτη μονάδα Απάτσι στην Ευρώπη. Το 1988 η Ταξιαρχία μεταστάθμευσε στο Illesheim της Δυτ. Γερμανίας. Το 1993 ο σχηματισμός μετονομάστηκε σε 11^η Ομάδα ΑΣ, αλλά ανεπίσημα αναφέρονταν απ΄ όλους ως 11^ο Σύνταγμα ΑΣ ή 11^ο Σύνταγμα ΕΕ/Π. Για την εισβολή στο Ιράκ «Operation Iraqi Freedom – OIF» το 11^ο Σύνταγμα διέθετε τρία ΤΕΕ/Π όπως παρακάτω:

• 2-6 CAV, Απάτσι «Α», διοικητής: Αντισυνταγματάρχης Scott Thompson
• 6-6 CAV, Απάτσι Longbow, διοικητής: Αντισυνταγματάρχης Mike Barbee
• 1-227 AHB, Απάτσι Longbow, διοικητής: Αντισυνταγματάρχης Dan Ball

Οι διοικητές των τριών ΤΕΕ/Π: Thompson, Barbee και Ball μετά την αποστρατεία τους.

Το 11^ο Σύνταγμα διοικούνταν από τον Συνταγματάρχη William T. Wolf και στάθμευε στο CAMP UDAIRI (νυν CAMP BUEHRING) στο Κουβέιτ. Το Σύνταγμα, προετοιμαζόμενο για την εμπλοκή του στην OIF, είχε εξασκηθεί σε αποστολές προσβολής σε βάθος στην Πολωνία το 2002. Σύμφωνα με το προφίλ των αποστολών που εξασκούνταν τα Απάτσι θα πετούσαν μακριά από τα φίλια τμήματα, θα αιωρούνταν σε ασφαλή απόσταση και θα εξαπέλυαν τους αντιαρματικούς τους πυραύλους εναντίον των εχθρικών αρμάτων μάχης και πυροβόλων. Αυτές ήταν οι τακτικές που ο αμερικανικός στρατός είχε ήδη αναπτύξει για να αντιμετωπίσει το Σύμφωνο της Βαρσοβίας στην Ευρώπη.

Οι αμερικανικές βάσεις στο Κουβέιτ τον Μάρτιο του 2003.

Την πρώτη νύχτα της εισβολής στο Ιράκ το Σύνταγμα είχε σχεδιαστεί να επιτεθεί στην 11^η Ιρακινή Μεραρχία Πεζικού στην An Nasiriyah, αλλά η αποστολή εγκαταλείφθηκε λόγω αμμοθύελλας. Το γεγονός αυτός δημιούργησε μία αίσθηση απογοήτευσης στα μέλη του Συντάγματος και μία έκδηλη ανυπομονησία για τη συμμετοχή τους στις επιχειρήσεις.

Το σχέδιο της επίθεσης

α) Η εκτίμηση περί εχθρού

Η επιδίωξη του V Σώματος ήταν να καταστραφεί η Τεθωρακισμένη Μεραρχία Medina [6], ώστε αυτή να μην παρέμβει κατά τη διέλευση της 3^ης Μεραρχίας από τη Διάβαση της Karbala. Μάλιστα επιδίωξη ήταν αυτό να συμβεί κατά τον χρόνο που η 3^η Μεραρχία θα ανεφοδιάζονταν στον ΑΝΣΚ RAMS ώστε να μη χανόταν καθόλου χρόνος. Δηλαδή, ενώ η 3^η ΜΠ (Μ/Κ) θα υποχρεώνονταν σε μία επιχειρησιακή παύση για να ανεφοδιαστεί, το Σώμα, διαμέσου του 11^ου Συντάγματος, θα συνέχιζε τις επιχειρήσεις.

Η ΤΘΜ Medina διέθετε τρεις ταξιαρχίες αλλά οι πληροφορίες για τη διάταξη τους ήταν ελλιπείς. Υπήρχε η εκτίμηση ότι οι μονάδες τους ήταν κάπου κοντά στα στρατόπεδα τους αλλά δεν ήταν γνωστό που ακριβώς αυτές βρίσκονταν. Σύμφωνα με όσα γνώριζε το Σώμα η 2^η ΤΘΤ ήταν εγκατεστημένη ιππαστί του άξονα προελάσεως της 3^ης ΜΠ (Μ/Κ) και γι΄ αυτό θεωρούνταν περισσότερο επικίνδυνη. Όμως οι ακριβείς θέσεις της δεν ήταν γνωστές. Το Σώμα φαινόταν να γνωρίζει καλύτερα τις θέσεις της 10^ης ΤΘΤ.

Στο Σύνταγμα περιήλθε και η εξής ανησυχητική πληροφορία. Η σχολή αεράμυνας του ιρακινού στρατού ήταν κοντά στην Karbala και κοντά στους στόχους που θα επιτίθονταν τα Απάτσι.

β) Ο κίνδυνος των κατοικημένων τόπων

Karen E. Hobart

Στο Σύνταγμα ήταν γνωστός ο κίνδυνος που διέτρεχαν τα Απάτσι όταν πετούσαν πάνω από κατοικημένες περιοχές.  Η Αξιωματικός Πληροφοριών του Συντάγματος Λοχαγός Karen E. Hobart είχε επισημάνει τη δυνατότητα των Ιρακινών να μετακινούν εύκολα Α/Α πυροβόλα με πολιτικά οχήματα. Επίσης εκτιμούσε ότι οι Ιρακινοί θα τοποθετούσαν όπλα σε σχολεία, νοσοκομεία και τεμένη για να εκμεταλλευτούν τους περιορισμούς των αμερικανικών κανόνων εμπλοκής.

Όλοι οι πιλότοι στο Σύνταγμα γνώριζαν θεωρητικά τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύουν τα όπλα μικρού διαμετρήματος αλλά μόνο όσοι είχαν πετάξει στη Σομαλία το 1993 ή στο Βιετνάμ είχαν πρακτική εμπειρία. Στην πράξη αποδείχτηκε ότι τόσο οι πιλότοι όσο και το επιτελείο είχαν σοβαρά υποτιμήσει τον κίνδυνο αυτό. Γενικά, το Σύνταγμα πράγματι προσπάθησε να αποφύγει τους κατοικημένους τόπους αλλά μετά από χρόνια εκπαίδευσης σε πεδία ασκήσεων και σε εξομοιωτές όπου η απειλή αυτή υποαντιπροσωπεύονταν κανείς δεν φαντάζονταν ότι μη-πυραυλικά, μη-κατευθυνόμενα όπλα θα συνιστούσαν σημαντική απειλή.

γ) Η διαταγή από το Σώμα

Η διαταγή επιχειρήσεων που έλαβε το Σύνταγμα από το Σώμα ήταν:

«Τη διαταγή το 11^ο Σύνταγμα να επιτεθεί και να καταστρέψει το πυροβολικό και τα τεθωρακισμένα της Μεραρχίας Medina για να διευκολύνει την απόκτηση ελευθερίας ενεργείας από την 3^η ΜΠ (Μ/Κ) διαμέσου του Διαδρόμου της Karbala ώστε αυτή να καταλάβει τον ΑΝΣΚ SAINTS.

»Ο σκοπός της επιχείρησης είναι να διαμορφώσει τον χώρο επιχειρήσεων του Σώματος ώστε να παρέξει ελευθερία ενεργείας στην 3^η ΜΠ (Μ/Κ) καταστρέφοντας το πυροβολικό και τα τεθωρακισμένα των 2, 10, 14 Ταξιαρχιών της Medina.

»Η Επιθυμητή Τελική Κατάσταση είναι:

• το πυροβολικό και τα τεθωρακισμένα των 2, 10, 14 Ταξιαρχιών να έχουν καταστραφεί,
• η ελευθερία ενεργείας της 3^ης ΜΠ (Μ/Κ) να έχει διατηρηθεί και
• το 11^ο Σύνταγμα να είναι έτοιμο να αναλάβει επιχειρήσεις εναντίον της Μεραρχίας Χαμουραμπί της Ιρακινής Ρεπουμπλικανικής Φρουράς προς υποστήριξη των επιχειρήσεων του Σώματος γύρω από τη Βαγδάτη».

Για να υλοποιήσει τη διαταγή το 11^ο Σύνταγμα σχεδίαζε να μετακινηθεί στον ΑΝΣΚ RAMS μόλις η 2^η Ταξιαρχία της 3^ης ΜΠ (Μ/Κ) θα τον είχε εκκαθαρίσει και να χρησιμοποιήσει μέρος αυτού του χώρου ως προκεχωρημένο χώρο συγκεντρώσεως (ΠΧΣ) για το ίδιο. Η διοίκηση και κάποια στοιχεία οργάνωσης του ΠΧΣ θα μετέβαιναν πρώτα με ελικόπτερα, μετά θα έφτανε η φάλαγγα ΔΜ με οχήματα και τελευταία τα Απάτσι. Τα Απάτσι θα απογειώνονταν από το UDAIRI το απόγευμα της 23^ης  Μαρτίου και θα ανεφοδιάζονταν με τη δύση του ηλίου εκείνης της ημέρας. Στη συνέχεια θα πετούσαν περίπου 60 μίλια βόρεια για να επιτεθούν στους στόχους τους. Η αρχική εκτίμηση του Συντάγματος ήταν ότι η καταστροφή της Medina θα απαιτούσε δύο νύχτες επιθέσεων με τρία ΤΕΕ/Π κάθε νύχτα.

δ) Οι κατευθύνσεις της επίθεσης

Όπως φαίνεται στον χάρτη η πλευρά που βρίσκεται δυτικά της οδού Karbala – An Najaf είναι ερημική ενώ αυτή που βρίσκεται ανατολικά είναι πυκνοκατοικημένη.

Το Σύνταγμα είχε ζητήσει να προσεγγίσει τους στόχους του από τα δυτικά για να αποφύγει τις κατοικημένες περιοχές που υπήρχαν βόρεια και ανατολικά του ΑΝΣΚ RAMS. Η δυτική κατεύθυνση όμως περνούσε πάνω από τη λίμνη Razazah και κάλυπτε μεγαλύτερη απόσταση. Επειδή τα εναέρια δρομολόγια της δυτικής κατεύθυνσης περνούσαν μέσα από τη Ζώνη Ενεργείας της 101^ης Αεραποβατικής Μεραρχίας το Σύνταγμα έπρεπε να τα ζητήσει από το Σώμα. Το Σώμα αρνήθηκε, γιατί η χρήση τους προϋπόθετε την ίδρυση ενός νέου προκεχωρημένου σημείου εφοδιασμού καυσίμων πυρομαχικών (ΠΣΕΚΠ) βορειότερα από τον ΑΝΣΚ RAMS. Εκεί όμως δεν υπήρχαν μάχιμα τμήματα για να το προστατέψουν οπότε το ρίσκο θα ήταν απαράδεκτο. Όμως, για λόγους που θα φανούν παρακάτω, ακόμη κι αν το Σώμα είχε συναινέσει στην ίδρυση του ΠΣΕΚΠ είναι βέβαιο ότι το Σύνταγμα δεν θα μπορούσε να εκτελέσει ένα τέτοιο σχέδιο.

Ακόμη κι έτσι το Σύνταγμα προσπάθησε κατά το δυνατόν να αποφύγει τις πόλεις και τα χωριά καθοδόν προς τους στόχους. Για να το κάνουν αυτό χρησιμοποίησαν το FalconView που επιτρέπει  τη σχεδίαση και τη δοκιμή της επιχείρησης χρησιμοποιώντας εικόνες υψηλής ευκρίνειας. Βέβαια η αποτελεσματικότητα του εξαρτάται από την ευκρίνεια των διαθέσιμων εικόνων. Όμως το έδαφος παρείχε αναρίθμητες δυνατότητες στους Ιρακινούς. Όπως το έθεσε ο Συνταγματάρχης Wolf αργότερα: «Προσπαθήσαμε να αποφύγαμε τα χωριά αλλά σας λέω ότι μόλις περάσεις τον Ευφράτη τα πάντα παίρνουν φωτιά. Όλα μπορούν να κρύβουν οποιονδήποτε θέλει να κρυφτεί».

Αποφασίστηκε ότι το 1-227 Attack Helicopter Battalion (AHB) του Αντισυνταγματάρχη Dan Ball θα αναλάμβανε την κύρια προσπάθεια. O στόχος του 1-227 ΑΗΒ θα ήταν η 2^η ΤΘΤ της Medina. Το 6-6 CAV θα είχε τη δευτερεύουσα προσπάθεια και το 2-6 CAV θα υποστήριζε.

ε) Η υποστήριξη από το V Σώμα

Βολή βλήματος ATACMS.

Για την καταστολή της όποιας εχθρικής αεράμυνας το Σώμα είχε σχεδιάσει να βάλλει 32 πυραύλους ATACMS και ταυτόχρονα σχεδίαζε και προσβολές από αεροσκάφη. Ο Ταξίαρχος Daniel A. Hahn, επιτελάρχης του Σώματος, είχε αποφασίσει ότι οι ATACMS θα βάλλονταν 30΄ πριν την επίθεση. Η Αεροπορία Στρατού πίστευε ότι αυτό έπρεπε να γίνει ελάχιστα λεπτά πριν την άφιξη των Απάτσι. Τα 30΄ επιλέχθηκαν για να μειωθεί η πιθανότητα αδελφοκτόνων πυρών.

Η επίθεση θα υποστηρίζονταν από αεροπορικές προσβολές μία ώρα πριν την απογείωση των Απάτσι. Το Σύνταγμα φοβόταν ότι ο χρόνος μεταξύ προσβολής και εμφάνισης των Απάτσι ήταν και πάλι πολύ μεγάλος. Το Σύνταγμα ήθελε η προσβολή των ATACMS και της αεροπορίας να συμβούν ταυτόχρονα, ελάχιστα πριν την εμφάνιση των ελικοπτέρων, για να κατακλύσουν τον εχθρό.

στ) Ο χρόνος της επίθεσης

Η επίθεση του Συντάγματος είχε ορισθεί για την 25^η Μαρτίου, στη συνέχεια το Σώμα τη μετέφερε για το απόγευμα της 24^ης, όμως το πρωί της 23^ης το δελτίο καιρού προέβλεπε ισχυρούς ανέμους και αμμοθύελλες για την επομένη που θα καθήλωναν τα Απάτσι. Ο Συνταγματάρχης Wolf δεν είχε σκοπό να το δεχτεί αυτό. Αποφάσισε να προλάβει τον καιρό και να επιτεθεί την ίδια ημέρα. Η αίσθηση στο Σύνταγμα ήταν ότι αν η επίθεση δεν συνέβαινε στις 23 και με την ταχύτητα που κινούνταν οι χερσαίες δυνάμεις το Σύνταγμα θα έχανε την ευκαιρία να συμμετάσχει με κάποιον αξιομνημόνευτο τρόπο στην OIF. 

Τα ιρακινά αντίμετρα

Ο Lance V. McElhiney ήταν ένας από τους πλέον έμπειρους πιλότους του Συντάγματος. Με 34 χρόνια υπηρεσίας στην ΑΣ είχε συμμετάσχει και στον πόλεμο του Βιετνάμ. Ο ίδιος είχε παρατηρήσει ότι στο τέλος του Α΄ Πολέμου του Κόλπου οι Ιρακινοί είχαν αρχίσει να μετακινούν τα μέσα αεράμυνας τους από το ανοιχτό πεδίο σε κατοικημένους τόπους και προειδοποίησε τους συναδέλφους του ότι δεν πίστευε ότι θα έβαλαν Hellfire από μακριά αλλά η μάχη θα ήταν, κατά την προσφιλή αμερικανική έκφραση, «πάλη με μαχαίρια σε τηλεφωνικό θάλαμο».

Ιρακινά Α/Α πυροβόλα S-60.

Πράγματι, μετά το 1991 οι Ιρακινοί αναζήτησαν νέους τρόπους για να αντιμετωπίσουν τα αμερικανικά επιθετικά ελικόπτερα. Γι΄ αυτό αναδιοργάνωσαν τις αντιαεροπορικές τους μοίρες, οι οποίες σχημάτισαν 12-18 ομάδες ενέδρευσης ελικοπτέρων. Κάθε ομάδα διέθετε πέντε οχήματα και τα όπλα της περιλάμβαναν πολυβόλα, Α/Α πυροβόλα 23 χλστ., Α/Α πυροβόλα S-60 (57 χλστ.) και Α/Α πυραύλους SA-7 ή SA-14. Κάθε ομάδα είχε ένα προωθημένο στοιχείο εντοπισμού με κινητό τηλέφωνο. Τα στοιχεία αυτά ήταν ανεπτυγμένα επάνω στους πιθανούς διαδρόμους εναέριας κίνησης των ελικοπτέρων. Συνολικά είχαν αναπτυχθεί 485 τέτοια στοιχεία. Οι ενεδρεύουσες ομάδες ήταν εκπαιδευμένες να βάλουν προς τη γενική κατεύθυνση των ελικοπτέρων, να μετακινούνται και να βάλουν ξανά. Ο στόχος τους δεν ήταν να πετύχουν το ελικόπτερο αλλά να δημιουργήσουν ένα φράγμα πυρός μέσα από το οποίο το ελικόπτερο θα έπρεπε να περάσει.

Έχοντας μελετήσει τις αμερικανικές τακτικές οι Ιρακινοί γνώριζαν ότι οι Αμερικανοί ανησυχούσαν για την περίπτωση να μπλέξουν σε εναέρια καλώδια. Έτσι οι Ιρακινοί συγκέντρωναν τα πυρά τους σε σημεία όπου οι Αμερικανοί θα έπρεπε να πετάξουν πάνω από αυτά. Τα βλήματα των S-60 θα έσκαγαν στα 500 πόδια αναγκάζοντας τους πιλότους να πετάξουν χαμηλότερα και να γίνουν ευάλωτοι σε ελαφρότερα πυρά.

Οι Αμερικανοί δεν γνώριζαν τις τακτικές που ανέπτυσσαν οι Ιρακινοί. Η κοινώς αποδεκτή αντίληψη ήταν ότι οι Ιρακινοί δεν εκπαιδεύονταν σοβαρά τα τελευταία δέκα χρόνια, ότι φοβόντουσαν να ανοίξουν τα ραντάρ τους για να μην καταστραφούν και ότι δεν είχαν τίποτα που θα μπορούσε να σταθεί μπροστά σε ένα Απάτσι Longbow.

Ένα άλλο ζήτημα που προέκυψε ήταν ότι οι Αμερικανοί δεν κατέστρεψαν τους σταθμούς παραγωγής και τα δίκτυα διανομής ηλεκτρικής ενέργειας γιατί αυτό θα δυσκόλευε τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση. Έτσι οι πόλεις μπορούσαν να είναι φωτισμένες και όταν τα Απάτσι βρίσκονταν πάνω από αυτές προβάλλονταν η σιλουέτα τους στον νυχτερινό ουρανό. Ακόμη, ο φωτισμός ακύρωνε το μειονέκτημα της έλλειψης νυχτερινών σκοπευτικών από τους Ιρακινούς. Επιπλέον, οι Ιρακινοί χρησιμοποιώντας τα φώτα των πόλεων είχαν επινοήσει ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης  

Η οδύσσεια των καυσίμων

Murphy «Andy» Caine

Ο διοικητής του 1-227 AHB ανέθεσε στον Λοχαγό Murphy «Andy» Caine [7], διμοιρίτη της 3-5 Διμοιρίας Υποστηρίξεως, να εξασφαλίσει τον εφοδιασμό του Τάγματος με καύσιμα και πυρομαχικά. Ο Caine με 28 βυτία και φορτηγά πυρομαχικών και 82 στρατιώτες θα πέρναγε τα σύνορα Κουβέιτ-Ιράκ στις 21 Μαρτίου, θα διέσχιζε 330 μίλια στο νότιο Ιράκ και θα έφτανε στον ΠΧΣ  δύο ημέρες μετά.

Ο Caine επέλεξε να ακολουθήσει τα άρματα της 2^ης Ταξιαρχίας μέσα στην έρημο. Τα υπόλοιπα μεταφορικά του Συντάγματος ακολούθησαν τα τροχοφόρα της 3^ης ΜΠ (Μ/Κ) και κινήθηκαν σε ένα περισσότερο άνετο αλλά μακρύτερο δρομολόγιο.

Πριν καν περάσει τα σύνορα ο Caine αντιμετώπισε την πρώτη περιπλοκή. Κλήθηκε να ανεφοδιάσει τις βοηθητικές δεξαμενές καυσίμου του Τάγματος. Αυτό τον άφησε με λιγότερα καύσιμα από αυτά που θα ήταν απαραίτητα. Ο Αντισυνταγματάρχης Ball τον διαβεβαίωσε ότι θα έπαιρνε τα καύσιμα που έλλειπαν από τη 2^η Ταξιαρχία στην As Samawah.

Όταν έφτασε στην As Samawah ο Caine έμαθε ότι η 2^η Ταξιαρχία είχε ήδη φύγει και ότι σε κάθε περίπτωση δεν περίσσευε καύσιμο. Η Διμοιρία του Caine είχε αρκετό καύσιμο για να ανεφοδιάσει μόνο ένα τάγμα ελικοπτέρων.

Ακόμη και πίσω από την ταχυκίνητη 2^η Ταξιαρχία η φάλαγγα του Caine μαζί με άλλα οχήματα ήταν κολλημένη σε μια μακριά σειρά και κάθε φορά που τα μαχόμενα τμήματα μπροστά συναντούσαν αντίσταση σταματούσε. Ο Caine βλέποντας τον χρόνο να περνάει αποφάσισε να δοκιμάσει την τύχη του. Άφησε τα υπόλοιπα οχήματα, βγήκε με τη φάλαγγα του στην έρημο και ανέπτυξε ταχύτητα. Σύντομα προσπέρασε όχι μόνο τα άρματα της Ταξιαρχίας αλλά και τους προπορευόμενους ανιχνευτές!

Η φάλαγγα του Caine ήταν τα μοναδικά οχήματα ΔΜ του Συντάγματος που έφτασαν έγκαιρα στον ΠΧΣ. Η επιτυχία του δε ήταν ακόμη μεγαλύτερη γιατί στον ΑΝΣΚ RAMS κατάφερε να συνεννοηθεί και να πάρει και 5.000 γαλόνια από την 1^η Ταξιαρχία της 3^ης ΜΠ (Μ/Κ).

Από τα παραπάνω καθίσταται φανερό ότι το Σύνταγμα πράγματι δεν θα μπορούσε να μεταφέρει στις 23 Μαρτίου επαρκή ποσότητα καυσίμου βορειότερα του ΑΝΣΚ RAMS.

Προβλήματα στον ΠΧΣ

Στον ΠΧΣ τα προβλήματα διαδέχονταν το ένα το άλλο:

α) Επικοινωνίες

Το κέντρο επικοινωνιών Mobile Subscriber Equipment [MSE - Small Extension Node (SEN)] που θα παρείχε ευρυζωνικές, ψηφιακές, επικοινωνίες για τον τακτικό σταθμό διοίκησης του Συντάγματος στον ΠΧΣ δεν μπορούσε να αναρτηθεί ως εξωτερικό φορτίο κάτω από κάποιο ελικόπτερο και θα έφτανε οδικώς. Το μόνο μέσο επικοινωνίας με την έδρα του Σώματος στο Κουβέιτ ήταν το δορυφορικό τηλέφωνο κι αυτό σήμαινε ότι η επικοινωνία θα είχε προβλήματα.

β) Η θέση των στόχων

Το πρώτο κριτήριο για να εκτελεστεί μία επιχείρηση προσβολής στόχων σε βάθος είναι η επιβεβαίωση της ύπαρξης τους. Για να λάβει τις θέσεις των στόχων η Λοχαγός Hobart επικοινώνησε με το δορυφορικό τηλέφωνο με τον Λοχαγό Bret Woolcock, τον σύνδεσμο του Συντάγματος στο ΚΣΠΥ του Σώματος. Ο Woolcock μπορούσε να παρέχει μόνο τετραψήφιες συντεταγμένες (ακρίβεια 1 τετρ. χλμ.) του εκτιμώμενου κέντρου μάζας των ιρακινών υπομονάδων. Η εκτίμηση της Hobart ήταν ότι η αναφορά του Woolcock περιέγραφε την πραγματική κατάσταση με ακρίβεια 75%.

β) Αναγνώριση πριν την επίθεση

Η ακριβής θέση των στόχων θα μπορούσε πιθανόν να προσδιοριστεί με τη χρήση UAVs. Το μόνο UAV που διέθετε το Σώμα, ένα Hunter, εκείνη την ημέρα ήταν συσκευασμένο και μεταφέρονταν οδικώς στον ΑΝΣΚ RAMS. Το άλλο UAV που θα μπορούσε να βοηθήσει, το Predator της CENTCOM, ήταν σε αποστολή επ΄ ωφελεία της πολεμικής αεροπορίας.

γ) Η ασφάλεια του ΠΧΣ

Η 2^η Ταξιαρχία εκκαθάρισε γρήγορα τον ΑΝΣΚ RAMS αλλά Ιρακινοί με πολιτικά συνέχισαν να περιφέρονται στον ευρύτερο χώρο. Η συγκεχυμένη αντίληψη που είχαν οι Αμερικανοί ακόμη για τις διαθέσεις των Ιρακινών τους απέτρεψε από το να πάρουν δραστικότερα μέτρα.

δ) Η διαδικασία ανεφοδιασμού στον ΠΧΣ

Όταν ο Caine έφτασε στον ΠΧΣ επιθεώρησε το σημείο ανεφοδιασμού που είχε ορίσει το Σύνταγμα και διαπίστωσε προς έκπληξη του ότι το μεγαλύτερο μέρος του ήταν καταπράσινο. Αυτό συνέβαινε γιατί η περιοχή διασχίζονταν από αρδευτικά κανάλια. Τα κανάλια όμως θα έκαναν δύσκολη την κίνηση των βυτίων γι΄ αυτό ο Caine άλλαξε το σημείο ανεφοδιασμού σε κάποιον παραπλήσιο χώρο με άμμο.

Στις 17:00 της 23^ης Μαρτίου το πρώτο ελικόπτερο του 2-6 CAV ακούστηκε στο βάθος. Ο Caine το καθοδήγησε να προσγειωθεί στο νέο σημείο ανεφοδιασμού άλλο ο διοικητής του 2-6 CAV παρενέβη και είπε ότι θα προσγειώνονταν στο πράσινο τμήμα όπως ήξερε. Τα υπόλοιπα ελικόπτερα ακολούθησαν. Εξαιτίας των αρδευτικών καναλιών τα βυτία δεν μπορούσαν να προσεγγίσουν όλα τα ελικόπτερα. Επιπλέον υπήρχε ένα Black Hawk που δεν το ανέμεναν και τέσσερα Chinook τα οποία αφενός μεν είχαν φέρει δεξαμενές με καύσιμο αφετέρου δε έπρεπε να ανεφοδιαστούν για να γυρίσουν πίσω. Κάθε Chinook έπαιρνε τόσο καύσιμο όσο δύο Απάτσι.

Πέραν αυτών διαπιστώθηκε ότι τα Απάτσι θα χρειάζονταν περισσότερο καύσιμο απ΄ όσο είχε υπολογιστεί γιατί κάποιοι πιλότοι είχαν εκτελέσει μακρούς προπτητικούς ελέγχους πριν την αναχώρηση τους από το Κουβέιτ. Σύντομα η κατάσταση άρχισε να ξεφεύγει καθώς οι πιλότοι των διαφορετικών ταγμάτων άρχισαν να φιλονικούν μεταξύ τους για το ποιος θα ανεφοδιαστεί πρώτος. Χωρίς τον Συνταγματάρχη Wolf παρόντα ο Caine πήρε ο ίδιος την απόφαση για το ποιος θα έπαιρνε καύσιμο. Πρώτα το 1-227 ΑΗΒ ως η κύρια προσπάθεια, μετά το 6-6 CAV ως η υποστηρίζουσα, μετά τα ελικόπτερα των διακομιδών και τέλος τα Black Hawks διοίκησης-ελέγχου και ανάκτησης προσωπικού. Το 2-6 CAV δεν θα ανεφοδιάζονταν.

Η ώρα των αποφάσεων

Ο Wolf ως Ταξχος την ημέρα της 

αποστρατείας του.

Παρά τα προβλήματα καυσίμου, επικοινωνιών και ασφάλειας το Σύνταγμα ήταν αποφασισμένο να συνεχίσει. Στη σύσκεψη με τους διοικητές του ο Wolf πρότεινε είτε να συνεχίσουν με ότι είχαν σύμφωνα με το αρχικό χρονοδιάγραμμα είτε να ζητήσουν δύο ώρες καθυστέρηση για να ανεφοδιαστούν κάποια περισσότερα ελικόπτερα. Ο διοικητής του 1-227 ΑΗΒ πρότεινε να ολοκληρώσουν τον ανεφοδιασμό κατά τη διάρκεια της νύχτας και να επιτεθούν με το πρώτο φως. Συζητώντας νωρίτερα με τον McElhiney ο Ball είχε πειστεί ότι στις συνθήκες που διαμορφώνονταν το φως της ημέρας θα ήταν σύμμαχος και όχι εχθρός τους. Ο Wolf αποφάσισε να επιτεθεί με δύο ώρες καθυστέρηση. Στις 22:00 ο Wolf παρουσίασε την κατάσταση στον επιτελάρχη του Σώματος. Το Σύνταγμα είχε συντεταγμένες για 20-25 στόχους και πίστευε ότι μπορούσε να επιτεθεί στη 2^η ΤΘΤ της Medina. Το Σώμα έδωσε την έγκριση του.

Όταν έφτασε η ώρα της απογείωσης το Σύνταγμα είχε καταφέρει να ανεφοδιάσει με καύσιμα 31 Απάτσι. Το ελικόπτερο διοίκησης & ελέγχου του Συντάγματος δεν είχε ανεφοδιαστεί κι έτσι ο Wolf δεν μπορούσε να ακολουθήσει την επιχείρηση.

Λόγω προβλημάτων στην επικοινωνία το πυροβολικό δεν ενημερώθηκε για την αλλαγή της ώρας και έβαλλε τους ATACMS την ώρα που γνώριζε. Το ίδιο και η αεροπορία. Δεν ενημερώθηκε για την αλλαγή και τα αεροσκάφη που θα υποστήριζαν την επιχείρηση όταν αυτή πραγματικά συνέβη δεν ήταν πλέον διαθέσιμα. Έτσι, λόγω κακού συντονισμού, το πυροβολικό, η αεροπορία και τα Απάτσι δεν μπόρεσαν να παράξουν κάποιο συνεργατικό αποτέλεσμα.

Η επίθεση

Οι κατευθύνσεις της επίθεσης.

Στις 01:15 τη νύχτα 23/24 Μαρτίου τα ελικόπτερα άρχισαν να απογειώνονται. Ο διοικητής του Συντάγματος έπρεπε να περιμένει 45΄ για να ανεφοδιαστεί το ελικόπτερο του και να ακολουθήσει. Ένα από τα Απάτσι του 6-6 CAV κατέπεσε κατά την απογείωση. Θεωρήθηκε απ΄ όλους κακός οιωνός.

α) Οι ενέργειες του 6-6 CAV

Λίγο μετά την απογείωση ο διοικητής του 6-6 CAV παρατήρησε ότι τα Απάτσι άρχισαν να δέχονται πυρά. Του έκανε εντύπωση ότι αυτά δεν ήταν σποραδικά και ασυντόνιστα άλλα έδειχναν να είναι συγκεντρωμένα. Είκοσι λεπτά αργότερα το 6-6 CAV έχασε ακόμη ένα ελικόπτερο, το οποίο ανέφερε ότι χτυπήθηκε και είναι αναγκασμένο να επιστρέψει. Ο Barbee καθοδήγησε τα ελικόπτερα του να πετάξουν ανατολικότερα από τα σχεδιασμένα δρομολόγια και να αποφύγουν τις κατοικημένες περιοχές.

Οι John Tomblin και Jason King, το πλήρωμα του «Palerider 16», παρατήρησαν κάτι παράξενο. Τα φώτα στη Haswa και στην Iskandariya (Alexandria) ήταν ανοιχτά. Καθώς το ελικόπτερο τους ανέβηκε στα 200 πόδια για να αποφύγει τηλεφωνικά καλώδια τα φώτα στη μία πόλη έσβησαν αμέσως. Όταν άναψαν μερικά δευτερόλεπτα αργότερα τους υποδέχθηκε μία κόλαση πυρός από όπλα κάθε διαμετρήματος. Επιπλέον η σιλουέτα του Απάτσι προβάλλονταν στα σύννεφα από τα φώτα των πόλεων.

Οι πιλότοι των Απάτσι είχαν διαταχθεί να μη βάλλουν αν δεν αναγνωρίζουν πρώτα τους στόχους τους. Μάλιστα οι κανόνες εμπλοκής απαγόρευαν τη χρήση ρουκετών μέσα σε κατοικημένες περιοχές. Ο Wolf τους είχε προειδοποιήσει ότι θα ελέγχονταν για τυχόν παραβάσεις των κανόνων εμπλοκής. Αλλά με τους Ιρακινούς να βάλλουν από κτίρια, δρόμους και συστάδες δέντρων ήταν δύσκολο να αναγνωρισθεί θετικά ποιος ήταν αυτός που έβαλλε κάθε φορά. Ο Barbee ούρλιαζε στον ασύρματο να απαντήσουν στα πυρά και να βάλλουν εναντίον των θέσεων από τις οποίες αυτά προέρχονταν. Στο Απάτσι το ένα μέλος του πληρώματος (πυροβολητής) φοράει διόπτρες νυχτερινής οράσεως για να μπορεί να βλέπει αυτά που δεν φαίνονται στο FLIR. Για παράδειγμα τα εναέρια καλώδια και τα τροχιοδεικτικά δεν φαίνονται στο FLIR. Όμως το πυροβόλο των 30 χλστ. ελέγχεται από τον πιλότο που βλέπει το FLIR, έτσι ο πυροβολητής έπρεπε να κατευθύνει τον πιλότο με την ομιλία για να απαντήσει στα πυρά που εκτοξεύονταν εναντίον τους.

Όμως, για το «Palerider 16» ήταν ήδη αργά. Το ηλεκτρικό του σύστημα είχε πάρει φωτιά ενώ μία σφαίρα είχε διαπεράσει το κόκπιτ και είχε καρφωθεί στον λαιμό του King. Ο Tomblin ανέφερε ότι επέστρεφε στον ΠΧΣ και παρατήρησε ότι στο Απάτσι του ζευγαριού του ο κινητήρας είχε πάρει φωτιά. Λίγο μετά ο Barbee διέταξε το Τάγμα του να εγκαταλείψει την επίθεση. Όλα τα ελικόπτερα του είχαν χτυπηθεί και είχαν υποστεί ζημιές κατά την εξέλιξη της αποστολής. Ένα Τάγμα Απάτσι έβγαινε εκτός πριν καν πλησιάσει τη Medina!

β) Οι ενέργειες του 1-227 ΑΗΒ «Πρώτη Επίθεση»

Ο Ball είχε σχεδιάσει την επίθεση του Τάγματος του ως εξής: Ο Λόχος Charlie θα κάλυπτε το δυτικό πλευρό Στο κέντρο ο Λόχος Bravo θα διεξήγαγε την κύρια ενέργεια και ο Λόχος Alpha θα κάλυπτε το ανατολικό πλευρό και θα ενίσχυε τον Λόχο Bravo. Ο Ball θα πετούσε μεταξύ Bravo και Alpha.

Ο Λόχος Charlie αποτελούνταν από 4 ελικόπτερα. Ο McElhiney ήταν σε ένα από αυτά. Αργότερα περιέγραψε ότι ο όγκος των πυρών που δέχτηκαν ήταν μεγαλύτερος κι απ΄ αυτό που θυμόταν από το Λάος. Σύντομα τα 2 από τα 4 Απάτσι ανέφεραν ότι είχαν εκτεταμένες ζημιές και ότι επέστρεφαν. Τα άλλα 2 ελικόπτερα έβαλλαν με όλα τα όπλα τους. Ο McElhiney παρατήρησε την αποτελεσματικότητα των πυροβόλων S-60 που τους ανάγκαζαν να πετάνε χαμηλότερα. Σε λίγο το ελικόπτερο του McElhiney έχασε το κύριο υδραυλικό του σύστημα και πήρε τον δρόμο της επιστροφής.

Ο Olin Ashworth πετούσε το προπορευόμενο ελικόπτερο του Λόχου Alpha. Στο έδαφος που έβλεπε υπήρχαν οικισμοί που δεν ήταν σημειωμένοι στον χάρτη που είχε. Καθώς πλησίαζε τους στόχους του παρατήρησε τα φώτα της πόλης κάτω του να σβήνουν. Όταν άναψαν άρχισαν και τα πυρά εναντίον του.

Το «Avenger 26» ήταν το πρώτο ελικόπτερο του Λόχου Alpha που γύρισε πίσω. Ο κινητήρας του είχε πάρει φωτιά και είχε χάσει τα υδραυλικά του. Ο Λόχος είχε διαταχθεί να αναζητήσει μία ιρακινή επιλαρχία αρμάτων σε αμυντικές θέσεις κατά μήκος της Εθνικής Οδού 1. Οι πιλότοι είδαν πολλές τομές αλλά κανένα άρμα. Συνέχισαν να αναζητούν εχθρικά άρματα μέχρι που άρχισαν να αντιμετωπίζουν έλλειψη καυσίμων και επέστρεψαν.

Ο Λόχος Bravo είχε πάρει 2 Απάτσι από τον Λόχο Charlie φτάνοντας τα 8. Ο στόχος του Λόχου ήταν 30 Τ-72 της Medina. Σύμφωνα με την τακτική τους πρώτα οι ανιχνευτές του Λόχου θα έβρισκαν τα άρματα και μετά τα υπόλοιπα Απάτσι θα πλησίαζαν για να χτυπήσουν.

Οι Joe Goode και Cynthia Rosel, αντίθετα με άλλους, πλησίασαν την περιοχή των στόχων χωρίς πρόβλημα, όμως δεν είδαν άρματα μόνο κάποια φορτηγά. Ο Joe Bruhl στο διπλανό ελικόπτερο είδε ένα φορτηγό το οποίο θεώρησε ότι είχε κάποιο οπλικό σύστημα και το προσέβαλε με έναν Helfire. Αμέσως τα Απάτσι άρχισαν να δέχονται πυρά από κάθε κατεύθυνση, χωρίς να το γνωρίζουν βρίσκονταν πάνω από την ιρακινή σχολή αεράμυνας.

Οι Sean Wojansinski και Justin Taylor πετούσαν με το «Reaper 11». Είχαν έναν κινητήρα κατεστραμμένο, τις ενδείξεις στο κόκπιτ αχρηστευμένες και αναγκάζονταν να πετάνε στα 15 πόδια. Ο Taylor ανέφερε ότι επέστρεφε στον ΠΧΣ αλλά, χωρίς να το έχει καταλάβει, το μικρόφωνο του έμεινε κολημμένο στη θέση ΟΝ με αποτέλεσμα από τη μία να ακούγεται συνεχώς απ΄ όλο το δίκτυο και από την άλλη να πνίγει τις εκπομπές των υπολοίπων.

γ) Η κατάρριψη του Vampire 12

Οι Dave Williams και Ronald Young πετούσαν με το «Vampire 12», ένα Απάτσι του Λόχου Charlie που είχε διατεθεί στον Λόχο Bravo. Ξαφνικά το ελικόπτερο τους συνάντησε ένα τοίχο από πυρά. Πριν προλάβει ο Williams να αντιδράσει το Απάτσι είχε χτυπηθεί παντού. Καθώς προσπαθούσαν να αποφύγουν τα πυρά δέχονταν περισσότερα. Ένα βλήμα διαπέρασε το κόκπιτ και τραυμάτισε τον William στο πόδι. Το Απάτσι συνέχισε στο προσχεδιασμένο δρομολόγιο του και έφτασε στη θέση μάχης του απ΄ όπου θα προσέβαλλε τους στόχους του αλλά έχασε τον ένα κινητήρα.

Ο Williams επιχείρησε κάποιες διελεύσεις πετώντας με 100 κόμβους στα 50 πόδια. Ο Young είδε στο FLIR μία ομάδα Ιρακινών να προσπαθεί να τάξει ένα Α/Α πυροβόλο δίπλα σε ένα σπίτι. Άνοιξε πυρ με το πυροβόλο των 30 χλστ. αλλά οι Ιρακινοί πρόλαβαν να ανταποδώσουν. Το «Vampire 12» κατέπεσε σ΄ ένα χωράφι με ρύζι. Οι δύο Αμερικανοί προσπάθησαν να διαφύγουν αλλά οι Ιρακινοί τους συνέλαβαν. Πρόλαβαν όμως να καλέσουν βοήθεια από τις συχνότητες έκτακτης ανάγκης.

Η Rosel άκουσε την κλήση αλλά νόμισε ότι προέρχονταν από το Απάτσι του Taylor και έτσι λανθασμένα μετέφερε ότι οι Wojansinski και Taylor είχαν καταπέσει.

Ronald Young και Dave Williams, αιχμάλωτοι, στην ιρακινή τηλεόραση.

Οι Worley και Dean με το «Reaper 6» αναζήτησαν το καταρριφθέν ελικόπτερο. Το Απάτσι τους είχε ήδη χτυπηθεί στο σύστημα σκόπευσης και τώρα έχασε και το υδραυλικό του σύστημα. Το «Reaper 6» πήρε κι αυτό τον δρόμο της επιστροφής.

Ο διοικητής του 1-227 ΑΗΒ προσπάθησε κι αυτός να βοηθήσει τους καταρριφθέντες πιλότους του. Καθώς όμως το Απάτσι του προσπαθούσε να αποφύγει έναν στύλο χτυπήθηκε από Α/Α πύραυλο ή RPG και πήρε φωτιά. Ο Ball επέστρεψε στέλνοντας τις συντεταγμένες του ελπίζοντας ότι κάποια ομάδα διάσωσης θα έφτανε τους Williams και Young. Αποδείχτηκε ότι κάτω από την πίεση της κατάστασης οι συντεταγμένες που είχε στείλει κωδικοποιημένα ήταν λάθος με αποτέλεσμα να δυσχεράνει αντί να βοηθήσει το έργο της διάσωσης.

Βομβαρδιστικά Β-52 υποστήριξαν την επιχείρηση διάσωσης που αναλήφθηκε και έριξαν 26 JDAM. Όμως οι JDAM όπως και οι ATACMS νωρίτερα δεν μπορούσαν να καταστείλουν εκατοντάδες ατομικά τυφέκια και ελαφρά Α/Α πυροβόλα. Οι Ιρακινοί πρόλαβαν να μετακινήσουν το Απάτσι πριν οι Αμερικανοί το καταστρέψουν.

Συμπεράσματα

Η κατάσταση ενός από τα Απάτσι που 

επέστρεψαν στον ΠΧΣ.

Παρά την αποτυχία της επιχείρησης αποδείχτηκε η στιβαρότητα της κατασκευής του ελικοπτέρου. Παρά τα πολλαπλά πλήγματα σχεδόν όλα τα Απάτσι κατάφεραν να επιστρέψουν. Όταν τα ελικόπτερα επέστρεψαν έγινε και ο απολογισμός των ζημιών:

• Ένα Απάτσι είχε πέσει κατά την απογείωση και ένα ακόμη κατά τη διάρκεια της αποστολής,
• Όλα τα Απάτσι είχαν τρύπες από σφαίρες και βλήματα.
• Πέραν επισκευής ήταν: 62 λεπίδες στροφείων, 7 δεξαμενές καυσίμων, 8 κινητήρες, 6 καλύπτρες, τα συστήματα σκόπευσης κάποιων ελικοπτέρων και 8 Hellfire.

Η Μεραρχία Medina ουσιαστικά δεν εντοπίστηκε και πρακτικά δεν δέχτηκε επίθεση. Αίτια της αποτυχίας θεωρήθηκαν:

• Η υποτίμηση του αντιπάλου.
• Τα προβλήματα ΔΜ.
• Οι περιορισμοί των κανόνων εμπλοκής
• Οι προβλέψιμες κατευθύνσεις επιθέσεως που χρησιμοποιήθηκαν.
• Ο κακός συντονισμός με το πυροβολικό και την αεροπορία.
• Η βιασύνη του Συντάγματος να εμπλακεί στον αγώνα χωρίς σωστή προετοιμασία.

Στον Α΄ Πόλεμο του Κόλπου, μετά την εξουδετέρωση της ιρακινής αεράμυνας, τα Απάτσι μπορούσαν να επιτίθενται στους στόχους τους στην έρημο κατά βούληση και χωρίς να υπάρχει αντίδραση από τους Ιρακινούς. Όμως τώρα το πεδίο της μάχης είχε αλλάξει και οι πιλότοι δεν ήταν προετοιμασμένοι για το ανακάτεμα στρατιωτικών, παραστρατιωτικών και πολιτών που επικρατούσε μέσα στις πόλεις και στα χωριά. Τα πληρώματα είχαν εκπαιδευτεί για μακριές διαδρομές μέχρι τους στόχους, άλλα στις ασκήσεις η αντίσταση αναμένονταν στην περιοχή των στόχων και όχι στη διαδρομή. Σύμφωνα με μία αναφορά «Αυτό έδωσε τη ψευδή εντύπωση ότι αν δεν υπήρχαν Α/Α συστήματα η διαδρομή ήταν ασφαλής όταν αποδείχθηκε ότι το επικινδυνότερο οπλικό σύστημα ήταν το ΑΚ-47».

Το Σύνταγμα προέβη σε εκτεταμένες επισκευές και χρειάστηκε 30 ημέρες για να ανακτήσει την επιχειρησιακή του ικανότητα.

Τεχνικοί του 1-227 ΑΗΒ εργάζονται στην ουρά ενός Απάτσι.

Η επίθεση των Απάτσι της 101^ης Αεραποβατικής Μεραρχίας

Το V Σώμα είχε σχεδιάσει τα Απάτσι Longbow της 101^ης Μεραρχίας [8] να επιτεθούν και να καταστρέψουν την 14^η Μ/Κ ΤΑΞ της Medina στις 24 Μαρτίου. Η ενέργεια αυτή θα ήταν υποστηρικτική της επίθεσης του 11^ου Συντάγματος. Η αμμοθύελλα της 24^ης καθήλωσε τα πτητικά μέσα της αεροπορίας στρατού. Επιπλέον μετά την αποτυχία του 11^ου Συντάγματος την προηγούμενη νύχτα στο Σώμα υπήρχε διχογνωμία κατά πόσο αυτή η επίθεση θα έπρεπε να πραγματοποιηθεί.

Kiowa της 101^ης μετά την αμμοθύελλα.

Η επιχειρησιακή παύση που επέβαλε η αμμοθύελλα επέτρεψε στα πληρώματα της 101^ης να συνομιλήσουν με τους συναδέλφους τους του 11^ου Συντάγματος και να αντλήσουν από την πολύτιμη εμπειρία τους.

Όταν η αμμοθύελλα καθάρισε ο Σωματάρχης, Αντιστράτηγος William S. Wallace, αποφάσισε η 101^η Ταξιαρχία ΑΣ της 101^ης Μεραρχίας να επιτεθεί στις 28 Μαρτίου στην 14^η Ταξιαρχία της Medina. Για τη διεξαγωγή της επιχείρησης έπρεπε να ιδρυθεί ένα νέο ΠΣΕΚΠ ΝΔ της Karbala.

Μαθαίνοντας από τις εμπειρίες της 23^ης Μαρτίου το Σώμα προγραμμάτισε τα βλήματα ATACMS να πέφτουν 4΄ πριν την άφιξη των ελικοπτέρων και αεροσκάφη σταθερών πτερύγων να είναι έτοιμα να παρέξουν εγγύς υποστήριξη, ενώ εξασφαλίστηκε ότι ο συντονισμός της ΕΑΥ θα μπορούσε να γίνει απ΄ ευθείας μεταξύ των ελικοπτέρων και των αεροσκαφών χωρίς τη διαμεσολάβηση κάποιου κέντρου στο έδαφος. Το σημαντικότερο όμως ήταν ότι τα πληρώματα της 101^ης απογειώθηκαν έχοντας στο μυαλό τους ότι θα πολεμούσαν καθ΄ όλη τη διαδρομή.

Η 101η Ταξιαρχία χρησιμοποίησε τόσο το FalconView όσο και το Topscene για να σχεδιάσει την αποστολή. Δύο τάγματα θα εκτελούσαν την επίθεση, το 1-101^ο Τάγμα ΑΣ και το 2-101^ο Τάγμα ΑΣ. Το 1-101 AVN θα είχε την κύρια προσπάθεια και θα επιτίθονταν από τα βόρεια ενώ το 2-101 AVN από τα νότια. Ο διοικητής της Ταξιαρχίας Συνταγματάρχης Gregory Gass θα διοικούσε την επιχείρηση από το Black Hawk του. 

Το σχέδιο ενεργείας της 101^ης Ταξιαρχίας ΑΣ.

O Λόχος Bravo του 1-101 AVN απογειώθηκε από το ΠΣΕΚΠ SHELL στις 21:45. Η απόσταση που θα διένυαν τα ελικόπτερα ήταν περίπου 100 χλμ. και ο χρόνος πτήσης περίπου 40΄. Καθώς πετούσαν οι πιλότοι ανακάλυψαν ότι παρά τον προσεκτικό σχεδιασμό προβλήματα επικοινωνίας δεν τους επέτρεπαν να επικοινωνήσουν με τα αεροσκάφη της αεροπορίας.

Καθώς πλησίασαν την περιοχή των στόχων ο Λόχος Bravo επιχείρησε να εντοπίσει να εντοπίσει την ιρακινή 14^η Ταξιαρχία χωρίς τύχη. Οι Λόχοι Alpha και Charlie απογειώθηκαν 30΄ μετά τον Λόχο Bravo ώστε να ολοκληρώσουν την καταστροφή που ο Λόχος Bravo θα είχε προκαλέσει. Ο Λόχος Bravo παρέδωσε τον άδειο χώρο εμπλοκής στους Λόχους Alpha και Charlie και επέστρεψε στον ΠΧΣ. Οι Λόχοι Alpha και Charlie έψαξαν για στόχους αλλά 30΄ αργότερα επέστεψαν χωρίς να βρουν τίποτα. Προφανώς, η 14^η Μ/Κ ΤΑΞ είχε ήδη φύγει.

Σύμφωνα με το σχέδιο το 2-101 AVN θα επιτίθονταν στα δύο νοτιότερα τάγματα της 14^ης Ταξιαρχίας. Το Τάγμα είχε σχεδιάσει οι Λόχοι Alpha και Charlie να επιτίθενται συνεχώς και ο Λόχος Bravo να τηρούνταν σε εφεδρεία.

Ο Λόχος Alpha αναχώρησε από το ΠΣΕΚΠ SHELL στις 22:04. Δύο ελικόπτερα κατέπεσαν κατά την απογείωση. Μέτα από κάποια αρχική αναστάτωση όταν ένα ελικόπτερο κατευθύνθηκε αριστερά αντί για δεξιά το Τάγμα απέκτησε πάλι τον σχηματισμό του και συνέχισε προς τον στόχο του. Καθώς τα ελικόπτερα ήταν καθ΄ οδόν τα φώτα στην Karbala έσβησαν και άναψαν όπως τους είχαν περιγράψει οι συνάδελφοι τους του 11^ου Συντάγματος. Οι πιλότοι των Απάτσι εντόπισαν στόχους και πέρασαν τις συντεταγμένες τους στο Black Hawk διοίκησης & ελέγχου. Εκεί ο διοικητής του Τάγματος Αντισυνταγματάρχης Stephen Smith έκανε επανειλημμένες προσπάθειες να επικοινωνήσει με την αεροπορία. Στο τέλος εξέπεμψε στη συχνότητα ανάγκης. Ένα ζεύγος F/A-18 ανταποκρίθηκε και επιτέθηκε στους στόχους.

Όπως και στην επιχείρηση της 23^ης Μαρτίου τα Απάτσι δέχτηκαν πυρά φορητών όπλων, όμως ήταν προετοιμασμένα. Ένα μέλος του ζευγαριού αναζητούσε στόχους και το άλλο ήταν έτοιμο να καταστείλει τα Α/Α πυρά απ΄ όπου κι αν εμφανίζονταν.

Τα Απάτσι βρήκαν στόχους κατά μήκος της Εθνικής Οδού 9 και τους επιτέθηκαν ενώ αεροσκάφη Α-10 εκτέλεσαν αποστολές ΕΑΥ. Ποια ήταν όμως η συγκομιδή αυτής της επιχείρησης στην οποία ενεπλάκησαν δύο ΤΕΕ/Π και αεροσκάφη της πολεμικής και ναυτικής αεροπορίας;

Έξι (6) ΤΟΜΠ, τέσσερα (4) άρματα μάχης, πέντε (5) φορτηγά, είκοσι (20) νεκροί ιρακινοί και μία εγκατάσταση κατασκευής οπτικών ινών κατεστραμμένη!

Υποημειώσεις

[1] Η απόδοση του όρου «Transformation» ως «Μετεξέλιξη» στα ελληνικά οφείλεται στον νυν Α/ΓΕΣ και τότε Αντισυνταγματάρχη (ΤΘ) Αλκιβιάδη Στεφανή, ο οποίος εισηγήθηκε στον τότε Α/ΓΕΕΘΑ Ναύαρχο Χηνοφώτη Παναγιώτη την ίδρυση του Γραφείου Μετεξέλιξης και διατέλεσε πρώτος διευθυντής του.

[2] «Shock and Awe: Achieving Rapid Dominance». Συντάχθηκε από τους Harlan Ullman και James P. Wade της Defence Group Inc. το 1996 για λογαριασμό της αμερικανικής ΣΕΘΑ (NDU).

[3] Ο Ίλαρχος Jason Conroy έχει γράψει ότι οι διοικητές όλων των κλιμακίων είχαν μαζί τους, σε πολλά αντίτυπα, ένα έγγραφο με τους όρους παράδοσης που θα έπρεπε να υπογράψουν οι Ιρακινοί διοικητές που θα παραδίδονταν. Μετά την τροπή που πήραν τα πράγματα στο Ιράκ, γράφει, πολλοί κράτησαν τα συγκεκριμένα έντυπα για ενθύμιο ή για χαρτί τουαλέτας.

[4] Η δύναμη με την οποία η 3^η ΜΠ (Μ/Κ) πέρασε τα σύνορα ήταν:

M1 Abrams: 247

M2/3 Bradley: 264

Paladins: 54

MLRS: 18

AH-64 Apache: 18

OH-58 Kiowa: 16

UH-60: 15

[5] FM 3-90-1, σελ. 2-9.

[6] Η εκτιμώμενη δύναμη της ΤΘΜ Medina ήταν: 211 άρματα μάχης, 293 ΤΟΜΠ/Α και 69 ρυμουλκούμενα πυροβόλα.

[7] Ο Λοχαγός Caine ήταν χειριστής Απάτσι και ο ίδιος.

[8] Η δύναμη με την οποία η 101^η Μεραρχία πέρασε τα σύνορα ήταν:

AH-64 Apache: 72

OH-58 Kiowa: 24

UH-60: 126

CH-47: 34

Ρ/Κ πυροβόλα: 60

Βιβλιογραφία

«Army Aviator». (2009). Ανασκόπηση του Τρόπου Χρησιμοποιήσεως των Μονάδων Επιθετικών Ελικοπτέρων. https://armyaviation.wordpress.com/

Christenson, Sig. «Iraqi ambush result of bad intelligence, poor planning». my San Antonio, 28 Μαρτίου 2004 http://www.mysanantonio.com/news/article/Iraqi-ambush-result-of-bad-intelligence-poor-1965110.php [Πρόσβαση 5/2/2017]

Conroy, Jason και Ron Martz. (2005). Heavy Metal. Washington, D.C.: Potomac Books, Inc

EE 1-20/ΓΕΣ/ΔΕΚΠ/2002 «Τακτική Χρησιμοποίηση Επιθετικών Ελικοπτέρων – ΤΕΕΠ».

FM 3-90-1/US Army/2013 «Offense and Defense».

Fontenot, Gregory, E. J. Degen και David Tohn. (2004). On Point. Combat Studies Institute Press, Fort Leavenworth, Kansas.

Gordon, Michael R. και Bernard E. Trainor. (2006). Cobra II. Νέα Υόρκη: Vintage Books.

Lacey, Jim. (2007). Take Down. Annapolis: Naval Institute Press.

Σχετικές αναρτήσεις

Απάτσι στον Αμερικανικό Στρατό: Από τη Βαθειά Κρούση στην Εγγύς Επίθεση