Η Εισβολή στην Πολωνία (Ι): Οι Στρατιωτικοί Σκοποί των Αντιπάλων

Γερμανοί στρατιώτες αίρουν τη συνοριακή μπάρα στον δρόμο Sopot (Zoppot) –Gdynia (Gdingen) κοντά στο Danzig. ΠΗΓΗ

«Το πολωνικό ιππικό επιτέθηκε με ηρωισμό·

η γενναιότητα και ο ηρωισμός του πολωνικού στρατού αξίζει κάθε σεβασμό.

Όμως η ανώτατη διοίκηση δεν ήταν ανάλογη των περιστάσεων»

Generaloberst Gerd von Rundstedt

Τα χαράματα της 1^ης Σεπτεμβρίου 1939 τα γερμανικά στρατεύματα διέσχισαν τα πολωνικά σύνορα. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, η μεγαλύτερη σύγκρουση της ιστορίας, είχε αρχίσει. Χωρίς να αναφερθούμε στα πολιτικά γεγονότα που προηγήθηκαν θα επικεντρωθούμε στις στρατιωτικές επιχειρήσεις και στα συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν από αυτές.

Οι στρατιωτικοί σκοποί των αντιπάλων

Ο σκοπός που ανατέθηκε στον γερμανικό στρατό ήταν να καταλάβει το πολωνικό έδαφος μέχρι της γραμμής που ορίζονταν από το σύμφωνο Ribbentrop-Molotov. Η στρατιωτική στρατηγική που ακολουθήθηκε συνίστατο στην καταστροφή των αντίπαλων δυνάμεων στη δυτική Πολωνία, πριν αυτές προλάβουν να συμπτυχθούν πίσω από την ποτάμια γραμμή Narew – Vistula – San. Ο παράγοντας χρόνος έπρεπε να ληφθεί σοβαρά υπόψη επειδή καθυστέρηση στην ολοκλήρωση της εκστρατείας πιθανόν θα έφερνε την επέμβαση των Αγγλο-γάλλων οι οποίοι είχαν εγγυηθεί τα πολωνικά σύνορα. Για την επίτευξη των σκοπών της εκστρατείας το γερμανικό σχέδιο (Fall Weiss) προέβλεπε δύο ισχυρούς βραχίονες που θα εκκινούσαν από την Ανατολική Πρωσία (Ομάδα Στρατιών Βορά) και τη Σιλεσία (Ομάδα Στρατιών Νότου) και θα συναντιούνταν στη Βαρσοβία κυκλώνοντας τον όγκο του πολωνικού στρατού. Μία δευτερεύουσα αιχμή θα εκκινούσε από τη Σλοβακία και θα κατευθύνονταν στη Γαλικία με σκοπό να αποκόψει τη νότια οδό διαφυγής. Η κύρια προσπάθεια θα εφαρμόζονταν στον άξονα Σιλεσία – Βαρσοβία.

Η ιδέα ενεργείας του γερμανικού σχεδίου. ΠΗΓΗ

Η πολωνική ηγεσία βρέθηκε προ διλήμματος παρόμοιου με αυτό που αντιμετώπισε η ελληνική ενάμιση χρόνο αργότερα. Η στρατιωτικά ορθή επιλογή ήταν να αφεθεί η δυτική Πολωνία και να εγκατασταθεί ο στρατός επί της ποτάμιας γραμμής που αναφέρθηκε παραπάνω. Έτσι θα γίνονταν οικονομία δυνάμεων και θα εκμεταλλεύονταν τη φυσική ισχύ των υδάτινων κωλυμάτων, η οποία ενισχύονταν από τις παλιότερες ρωσικές οχυρώσεις που υπήρχαν. Η επιλογή αυτή όμως ήταν αδύνατο να υιοθετηθεί.

Τα πολυπληθέστερα αστικά κέντρα της Πολωνίας, οι βιομηχανίες και τα ανθρακωρυχεία βρίσκονταν στη δυτική πλευρά της χώρας. Μεγάλο μέρος των Πολωνών θα επιστρατεύονταν και στη συνέχεια θα εγκατέλειπε τις πόλεις του. Θα μπορούσε δε ο γερμανικός στρατός να καταλάβει αμαχητί τη δυτική πλευρά και να σταματήσει στην ποτάμια γραμμή. Οι προηγούμενες ενέργειες της Γερμανίας στην Αυστρία και στην Τσεχοσλοβακία ενίσχυαν αυτήν την υπόθεση. Έτσι η χώρα θα έχανε το σημαντικότερο τμήμα της χωρίς αντίσταση. Κάτι τέτοιο πιθανόν να οδηγούσε τους Αγγλο-γάλλους να υπαναχωρήσουν στις εγγυήσεις που είχαν δώσει, αφού η ίδια η Πολωνία δεν θα είχε πολεμήσει. Σε κάθε περίπτωση μια τέτοια απόφαση δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή στο εσωτερικό της χώρας.

Η γαλλική στρατιωτική ηγεσία με την οποία συνομιλούσε η πολωνική δημιούργησε την εντύπωση ότι ο γαλλικός στρατός μπορούσε να εκτοξεύσει μία μεγάλης κλίμακας επίθεση κατά της Γερμανίας μέσα σε δύο βδομάδες από την έναρξη της γερμανικής επίθεσης στην Πολωνία. Στην πραγματικότητα οι Γάλλοι δεν είχαν καταστρώσει κανένα απολύτως σχέδιο για κάτι τέτοιο. Είχαν όμως την πίστη ότι οι Πολωνοί θα μπορούσαν να κρατήσουν για 3-4 μήνες ώστε να τους δώσουν αρκετό χρόνο για να οργανώσουν την ενέργεια τους. Είναι προφανές ότι και οι δύο πλευρές δεν είχαν καμία συναίσθηση της ταχύτητας με την οποία θα εξελίσσονταν η επιχείρηση.

Οι τοποθεσίες άμυνας του πολωνικού σχεδίου. ΠΗΓΗ

Τον Μάιο του 1939 το πολωνικό επιτελείο οριστικοποίησε το σχέδια του με την επωνυμία Σχέδιο «Ζ» (Zachod = Δύση). Αυτό προέβλεπε άμυνα επί των συνόρων με τις υπάρχουσες δυνάμεις, ώστε να κερδηθεί χρόνος για μα ολοκληρωθεί η επιστράτευση και στη συνέχεια σύμπτυξη στην ενδιάμεση τοποθεσία ποτ. Βιστούλας – ποτ. Warta (Warthe) – Kraków. Τέλος σύμπτυξη στην τελική τοποθεσία ποτ. Νάρεβ – Βιστούλας – ποτ. Σαν, όπου αναμένονταν να δοθεί ο κύριος αγώνας. Κατά τον αγώνα συμπτύξεως θα επιδιώκονταν να προκληθεί η μεγαλύτερη δυνατή φθορά στις εχθρικές δυνάμεις. Βέβαια, ήταν κάπως παράδοξο για τους Πολωνούς να ελπίζουν ότι θα μπορούσαν να ανταποκριθούν σε έναν αγώνα κινήσεως απέναντι σε αντίπαλο ο οποίος διέθετε περισσότερα μηχανοκίνητα μέσα. Από την άλλη οι Πολωνοί είχαν διαβλέψει σωστά που θα εφαρμόζονταν η γερμανική κύρια προσπάθεια. Σε κάθε περίπτωση στις 04:45 π.μ. της 1^ης Σεπτεμβρίου οι υποθέσεις των σχεδίων έδωσαν τη θέση τους στην πραγματικότητα του πολέμου.

Σχετικές αναρτήσεις


Η Εισβολή στην Πολωνία (ΙΙ): Ο Αγώνας στον «Πολωνικό Διάδρομο»

Η Εισβολή στην Πολωνία (ΙΙΙ): Η Επίθεση από την Ανατολική Πρωσία

Η Εισβολή στην Πολωνία (ΙV): Η Μάχη της Mokra

Η Εισβολή στην Πολωνία (V): Ο Εχθρός προ των Πυλών!

Η Εισβολή στην Πολωνία (VI): Ένας Πολωνός «Άσσος» των Τεθωρακισμένων