Οι Βόμβες των Drones του Ισλαμικού Κράτους

Τα εξοπλισμένα, εμπορικής προέλευσης, drones είναι πλέον μία πραγματικότητα που όλοι θα κληθούν να αντιμετωπίσουν. Ο Nick Waters παρουσιάζει στον ιστότοπο  bell¿ngcat τους τύπους των βομβών με τις οποίες εξοπλίζει τα drones του το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ). Ο Nick Waters είναι πρώην αξιωματικός του πεζικού του βρετανικού στρατού.



Η διάδοση των οπλισμένων, εμπορικής προέλευσης, drones είναι μέρος της πραγματικότητας των συγκρούσεων στο Ιράκ και στη Συρία. Η Jund Al Aqsa, η Hezbollah, το αυτοαποκαλούμενο ΙΚ και οι ιρακινές κυβερνητικές δυνάμεις έχουν όλοι χρησιμοποιήσει εμπορικά drones, τροποποιημένα ώστε να φέρουν αυτοσχέδιες βόμβες ή όπως στην περίπτωση της Hezbollah υποπυρομαχικά από βόμβες διασποράς. Οι τύποι των πυρομαχικών που φέρονται από drones ποικίλει εντυπωσιακά και διαφορετικά είδη βομβών έχουν εμφανιστεί στα διαφορετικά θέατρα του πολέμου. Τα είδη των βομβών εξαρτώνται από μία ευρεία γκάμα παραγόντων όπως από τους ανθρώπους που τις παρασκευάζουν και τα υλικά που είναι διαθέσιμα.

Η Βάση Δεδομένων για τις Επιθέσεις Drones περιέχει 127 εικόνες από επιθέσεις που προέρχονται από οπτικό υλικό που είχε δημοσιοποιήσει το ΙΚ μέχρι και τις 23 Μαΐου 2017. Σε ένα λογιστικό φύλλο αναφέρονται η ενωρίτερη επιβεβαιωμένη ημερομηνία που δημοσιοποιήθηκε η επίθεση, η τοποθεσία της επίθεσης, το είδος του στόχου και ο τύπος του πυρομαχικού που χρησιμοποιήθηκε. Τα δεδομένα αυτά έχουν εισαχθεί σε ένα Silk επιτρέποντας στους αναγνώστες να τα μελετήσουν οι ίδιοι. Το συγκεκριμένο Silk περιλαμβάνει ένα διαδραστικό χάρτη όπου μπορεί κανείς να δει λεπτομέρειες για το πως συγκεκριμένοι τύποι βομβών του ΙΚ μπορούν να βρεθούν σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές. Λάβετε υπόψη σας ότι το Silk δεν υποστηρίζεται πλέον και ότι οι λειτουργίες του χρειάζονται κάποιο χρόνο για να κατανοηθούν αλλά μόλις γίνει αυτό είναι ένας άριστος τόπος για να βλέπετε δεδομένα.

Το παρών άρθρο εκμεταλλεύεται αυτά τα δεδομένα για να αναλύσει και να προσδιορίσει τα διαφορετικά είδη των βομβών που έχει χρησιμοποιήσει το ΙΚ, που έχει χρησιμοποιήσει τις βόμβες και σε ποιους στόχους. Επειδή τα δεδομένα προέρχονται από το ΙΚ πρέπει να είναι κατανοητό ότι αυτή δεν είναι μία πλήρης παρουσίαση των επιχειρήσεων με drones του ΙΚ. Μάλλον είναι ένα υποσύνολο αυτών των επιχειρήσεων όπου παρουσιάζονται οι επιθέσεις που το ΙΚ επιθυμεί να δημοσιοποιήσει. Πρέπει ακόμη να επισημανθεί ότι οι θέσεις αυτών των επιθέσεων δεν είναι ακριβείς εκτός από τις περιπτώσεις που αυτές προσδιορίζονται με λεπτομερείς συντεταγμένες. Επιθέσεις για τις οποίες δεν υπάρχουν πληροφορίες για τη θέση τους αναφέρονται ότι έγιναν στη Μεσόγειο Θάλασσα για να μπορούν να εισαχθούν στο περιβάλλον του χάρτη ενώ είναι προφανές ότι η θέση τους είναι άγνωστη.

Το παρών άρθρο θα χρησιμοποιήσει κάποιους όρους που θα πρέπει να προσδιοριστούν από τώρα πριν αρχίσει η παρουσίαση των δεδομένων:

• Μία «επίθεση» είναι η χρήση drones για τη ρίψη ενός ή περισσοτέρων πυρομαχικών σε ένα στόχο.
• Στις βόμβες των drones του ΙΚ διάφορα πυρομαχικά και ουρές συνδυάζονται για να παράξουν τα διάφορα είδη βομβών. Στο παρών άρθρο θα γίνεται αναφορά σε «πολεμικές κεφαλές», «ενδιάμεσα τμήματα» και «ουρές». Η πολεμική κεφαλή είναι το τμήμα της βόμβας που δημιουργεί το αποτέλεσμα στον στόχο είτε εκρηκτικό είτε άλλο.
• Στη βάση δεδομένων αναφέρονται τα «ενδιάμεσα τμήματα», τα οποία εμφανίζονται σε πολλές βόμβες των drones αλλά δεν ήμαστε σίγουροι για την ακριβή φύση τους.

Εδώ βλέπουμε καθαρά τα τρία τμήματα: 1. Ουρά, 2. Ενδιάμεσο Τμήμα, 3. Πολεμική Κεφαλή (στην παρούσα περίπτωση μία βομβίδα 40 χλστ.).

Θα εξετάσουμε τώρα με τη σειρά τρεις διαφορετικές οντότητες: τις πολεμικές κεφαλές, τις ουρές και τους στόχους.

Πολεμικές Κεφαλές

Το ΙΚ έχει χρησιμοποιήσει μεγάλη γκάμα διαφορετικών ειδών πολεμικών κεφαλών στις βόμβες του, από βομβίδες των 40 χλστ. μέχρι πυρομαχικά που ακόμη δεν έχουν ταυτοποιηθεί.

Τύποι των πολεμικών κεφαλών που χρησιμοποιούνται στις βόμβες των drones του ΙΚ.

Το γράφημα πάνω δείχνει την κατανομή των διαφορετικών ειδών πολεμικών κεφαλών που χρησιμοποιούνται. Η συνηθέστερη είναι η βομβίδα των 40 χλστ. ενώ υπάρχει μεγάλος αριθμός πολεμικών κεφαλών που θεωρούνται άγνωστες είτε λόγω έλλειψης φωτογραφιών είτε γιατί η πολεμική κεφαλή δεν μπορούσε να προσδιοριστεί. Θα εξετάσουμε τώρα κάθε είδος πολεμικής κεφαλής χωριστά.

Πολεμική κεφαλή 40 χλστ.

Οι βομβίδες 40 χλστ. είναι οι επικρατέστερες που δημοσιοποιεί το ΙΚ με 60 να έχουν απεικονιστεί μέχρι τώρα, σχεδόν 50% του συνόλου. Όπως φαίνεται έχουν χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά στο Ιράκ με την πλειονότητα τους μέσα και γύρω από τη Μοσούλη. Αυτές οι πολεμικές κεφαλές έχουν εμφανιστεί σε δύο παραλλαγές: με μία βομβίδα των 40 χλστ. ή με δύο όπου η δεύτερη βομβίδα είναι προσκολλημμένη στην πρώτη, που εφεξής θα αναφέρεται ως «διπλή 40 χλστ.».

Μονή πολεμική κεφαλή των 40 χλστ.

Διπλή πολεμική κεφαλή των 40 χλστ. Τα δύο κίτρινα βέλη δείχνουν τις δύο ζώνες σφηνώσεως κι έτσι φαίνεται ότι είναι δύο βομβίδες συνδεδεμένες μεταξύ τους.

Στον χάρτη κάτω μπορούμε να δούμε, από πηγές του ΙΚ, ότι οι πολεμικές κεφαλές των 40 χλστ. χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά στο Ιράκ. Μπορούμε ακόμη να δούμε την κατανομή των διπλών κεφαλών 40 χλστ. με τον μεγαλύτερο αριθμό (τέσσερα από τα εννέα περιστατικά) να φαίνονται στην περιοχή της Haditha.

Γεωγραφική κατανομή των βομβών 40 χλστ.

Πολεμικές κεφαλές βομβίδες

Παράδειγμα πολεμικής κεφαλής βομβίδας.

Αν και ονομάζεται «βομβίδα» εξαιτίας της ομοιότητας της με την αμερικανική χειροβομβίδα ΜΚ2 «ανανάς» η ακριβής φύση και προέλευση αυτής της πολεμικής κεφαλής είναι άγνωστη. Φαίνεται όμως ότι αποτελεί βασικό στοιχείο του εξοπλισμού των drones του ΙΚ, ιδίως γύρω από την Deir Ezzor. Οι πολεμικές κεφαλές «βομβίδες» αντιστοιχούν σε 16 από τις επιθέσεις που δημοσιοποιήθηκαν στα ΜΜΕ του ΙΚ ή στο 13% του συνόλου.

Βλέπουμε στον χάρτη κάτω ότι η μεγάλη πλειοψηφία αυτού του είδους των πολεμικών κεφαλών έχουν χρησιμοποιηθεί στην Deir Ezzor και από μία περίπτωση στην Tal Afar, στη Hama και στη Homs.

Γεωγραφική κατανομή των πολεμικών κεφαλών «βομβίδων».

Πολεμικές κεφαλές τύπου «βλήματος»

Παράδειγμα πολεμικής κεφαλής τύπου «βλήματος».

Αυτά τα πυρομαχικά φαίνεται να είναι κάποιου είδους βλήματα μεγαλύτερου διαμετρήματος (20 – 40 χλστ.) τροποποιημένα ώστε να μπορούν να ριφθούν από drones. Λόγω της έλλειψης φωτογραφιών δεν είναι δυνατό να πούμε συμπερασματικά εάν όλες αυτές οι περιπτώσεις αφορούν τον ίδιο τύπο βλήματος, φαίνονται όμως παρόμοια και έχουν ομαδοποιηθεί μαζί. Πυρομαχικά τύπου «βλήματος» έχουν εμφανιστεί εννέα φορές, μόλις πάνω από 7,5% του συνόλου.

Μπορούμε να δούμε στον χάρτη κάτω ότι αυτό το είδος πολεμικής κεφαλής έχει θεαθεί στην Deir Ezzor (3 φορές), στη Raqqa (5) και στην επαρχία Salahuddin (1).

Γεωγραφική κατανομή των πολεμικών κεφαλών τύπου «βλήματος».

Λευκού φωσφόρου

Παράδειγμα πολεμικής κεφαλής λευκού φωσφόρου.

Αυτά τα βλήματα έχουν εμφανιστεί δύο φορές στην περιοχή Al Rutbah αλλά φαίνεται να είναι κάποιου είδους συμβατικό πυρομαχικό. Αυτά τα βλήματα δεν έχουν ταυτοποιηθεί θετικά.

Φυλλάδια

Παράδειγμα ρίψης φυλλαδίων.

Τα ΜΜΕ του ΙΚ έχουν δείξει δύο φορές ρίψεις φυλλαδίων από drones σε ένα βίντεο από την Deir Ezzor. Το ακριβές περιεχόμενο των φυλλαδίων δεν περιγράφεται στο βίντεο.

Άγνωστες πολεμικές κεφαλές

Παράδειγμα άγνωστων πολεμικών κεφαλών.

Έχουμε δει μεγάλο μέρος οπτικού υλικού στο οποίο η βόμβα η ίδια δεν φαίνεται αρκετά καλά ώστε να αναγνωρισθεί ή ήταν τέτοιας φύσης που δεν έχει ταυτοποιηθεί. Δεν αποτελεί έκπληξη η γεωγραφική κατανομή αυτών των «άγνωστων» πυρομαχικών  και αντανακλά τη συνολική κατανομή των βομβών των drones των ΙΚ. 

Παραδείγματα άγνωστων πολεμικών κεφαλών που έχουν χρησιμοποιηθεί κοντά στη Raqqa.

Γεωγραφική κατανομή των άγνωστων πολεμικών κεφαλών.

Ουρές

Η ουρά είναι σημαντικό μέρος της βόμβας των drones. Κάνει τη βόμβα να έχει πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια και διασφαλίζει ότι η βόμβα θα πέσει με τη μύτη προς τα κάτω ώστε να εκραγεί η ύλη που περιέχει. Στο οπτικό υλικό του ΙΚ έχουμε δει πολλούς τύπους ουρών που περιλαμβάνουν αλεξίπτωτα, λωρίδες και βιομηχανικά κατασκευασμένες πλαστικές ουρές. Το γράφημα παρακάτω δείχνει την κατανομή.

Κατανομή των διαφορετικών ουρών.

Όπως και με τις πολεμικές κεφαλές θα εξετάσουμε τις ουρές με τη σειρά.

Πλαστική 6-πτερυγίων

Παραδείγματα πλαστικών ουρών 6 πτερυγίων.

Έχουν υπάρξει διαφορετικές αναφορές για το πώς κατασκευάζονται αυτές οι ουρές, αν κατασκευάζονται σε καλούπι ή σε έξυπνο τόρνο (CNC machine) αλλά ο συγγραφέας του άρθρου μη έχοντας εξετάσει ο ίδιος αυτά τα αντικείμενα δεν μπορεί να πάρει οριστική θέση.

Στον κάτω χάρτη φαίνεται ότι οι πλαστικές ουρές 6-πτερυγίων θεάθηκαν αποκλειστικά στο Ιράκ με τη πλειοψηφία τους στη Μοσούλη (31) και στην Tal Afar (10). Τέσσερις έχουν αναγνωρισθεί στην επαρχία Salahuddin και μία επίθεση δεν έχει ένδειξη για τη θέση της. Αυτές οι ουρές έχουν εξακριβωθεί σε μόλις κάτω του 40% των συνολικών επιθέσεων και είναι οι πολυπληθέστερες.

Γεωγραφική κατανομή των πλαστικών ουρών 6-πτερυγίων.

Μεταλλική ουρά 4-πτερυγίων

Παραδείγματα μεταλλικής ουράς 4-πτερυγίων.

Αν και διακριτή από τις άλλες ουρές αυτή η ουρά εμφανίζεται σε παραλλαγές που διαφέρουν ελαφρά σε μέγεθος και σχήμα αν και η βασική κατασκευή παραμένει η ίδια: τέσσερα μεταλλικά πτερύγια προσαρμοσμένα σε ένα κυλινδρικό μεταλλικό στέλεχος. Μπορούμε να δούμε ότι αυτό το στυλ ουράς έχει χρησιμοποιηθεί μόνο στη νότια και δυτική Συρία με την πλειονότητα (15) να έχουν θεαθεί στην Deir Ezzor, και από μία στη Homs και στη Hama. Αυτές οι ουρές αφορούν το 14% των επιθέσεων που υπάρχουν σε αυτή τη βάση δεδομένων.

Γεωγραφική κατανομή των μεταλλικών ουρών 4-πτερυγίων.

Ξύλινη ουρά 6-πτερυγίων

Παραδείγματα ξύλινης ουράς 6-πτερυγίων.

Αυτό το στυλ ουράς είναι μία σχετικά τελευταία εξέλιξη, με την πρώτη να έχει εμφανιστεί σε δημοσίευση του ΙΚ στις 15 Μαρτίου 2017. Αυτές οι ουρές είναι αρκετά χαρακτηριστικές και φαίνονται να διαφέρουν σε μέγεθος και σχήμα αν και η βασική κατασκευή είναι η ίδια, με μακριά, χοντρά πτερύγια. Φαίνεται να έχουν κατασκευαστεί από ξύλο αν και αυτό μέχρι στιγμής δεν έχει εξακριβωθεί. Η πλειονότητα (7) από αυτές τις ουρές έχουν θεαθεί στη Raqqa και από μία κοντά στην Abo Makbara στο Χαλέπι και στην επαρχία Salahuddin. Αυτές οι ουρές έχουν χρησιμοποιηθεί στο 7% των επιθέσεων που αναφέρονται στη βάση δεδομένων.

Γεωγραφική κατανομή ξύλινων ουρών 6-πτερυγίων.

Λωρίδες

Παραδείγματα λωρίδων.

Οι λωρίδες έχουν θεαθεί μόνο σε τέσσερις βόμβες drones, αντιπροσωπεύοντας το 3% των επιθέσεων. Από αυτές τρεις δημοσιεύτηκαν τον Φεβρουάριο του 2017 και μία τον Μάιο του ίδιου έτους. Μία στη Raqqa, δύο κοντά στη Sinjar και μία στην επαρχία Salahuddin.

Γεωγραφική κατανομή των ξύλινων ουρών 6-πτερυγίων.

Άλλες

Δύο ουρές που έχουν θεαθεί δεν ταιριάζουν με τις υπόλοιπες. Μία φορά έχει παρατηρηθεί η χρήση αλεξίπτωτου στην επαρχία Salahuddin και σε μία άλλη περίπτωση εμφανίζεται μία άσπρη ουρά μάλλον 4 πτερύγων που δεν έχει αναγνωριστεί θετικά.

Παράδειγμα ουράς αλεξιπτώτου.

Η (μάλλον) άσπρη ουρά 4-πτερύγων.

Στόχοι

Στο παρακάτω γράφημα φαίνεται το είδος των στόχων που το ΙΚ έχει χτυπήσει με drones. Αν και δεν μπορούμε να πούμε τι ακριβώς προσπαθούσαν να χτυπήσουν η βάση δεδομένων δείχνει ότι αυτές οι βόμβες εάν ριφθούν από ένα λογικό ύψος μπορούν να είναι μάλλον ακριβείς, χτυπώντας ανθρώπους, οχήματα και θέσεις μάχης. Παρακάτω βλέπουμε τι φαίνεται να ήταν οι κύριοι στόχοι αυτών των επιθέσεων.

Κατανομή των στόχων.

Όπως βλέπουμε οι εξέχοντες στόχοι είναι τα Humvees και αμέσως μετά οι θέσεις μάχης και τα SUV. Αν και η επιλογή των στόχων εξαρτάται από το έδαφος και τις δυνατότητες του αντίπαλου βλέπουμε ότι τα αθωράκιστα οχήματα (Humvees, SUV, φορτηγά, ΙΧ αυτοκίνητα, λεωφορεία και άλλα) αφορούν 63 στόχους σε αυτή τη βάση δεδομένων ή μόλις πάνω από το 51%. Η ακριβής λογική για την προτίμηση σε αυτά τα οχήματα είναι άγνωστη. Όμως, θεωρώντας ότι αυτά τα οχήματα αντιπροσωπεύουν στόχους υψηλής αξίας που είναι ευκολότερα να παρατηρηθούν από τον αέρα και πιο πιθανό να υποστούν ζημιές από ένα θωρακισμένο όχημα μπορούμε να συμπεράνουμε ότι γι΄ αυτό αποτελούν αποτελεσματικότερες επιλογές ως στόχοι.

Παρά την εστίαση στα αθωράκιστα οχήματα το ΙΚ έχει προσβάλλει και θωρακισμένα με ποικίλα αποτελέσματα. Από τη βάση δεδομένων φαίνεται ότι έχουν επιδιώξει να προσβάλλουν πέντε άρματα μάχης, ένα Μ113, ένα MRAP με συλλογή εκκαθάρισης ναρκοπεδίων, ένα θωρακισμένο ελκυστήρα και πιθανόν ένα Cougar και ένα ΒΜΡ. Σε δημοσιεύσεις σε ΜΜΕ πριν τη δημιουργία αυτής της βάσης δεδομένων φαίνεται ότι προσέβαλλαν ένα ιρακινό Μ1 Abrams χτυπώντας τον αρχηγό του.

Συμπέρασμα

Αυτοί οι χάρτες μας έδειξαν ότι το ΙΚ αναπτύσσει μεγάλο αριθμό διαφορετικών τύπων βομβών για drones χρησιμοποιώντας μία ευρεία γκάμα πολεμικών κεφαλών και ουρών. Αν και η πλειοψηφία των επιθέσεων που δημοσιοποιήθηκαν έλαβαν χώρα στην ευρύτερη περιοχή της Μοσούλης, της Deir Ezzor ή της Raqqa υπάρχουν παραδείγματα από όλες τις περιοχές που επιχειρεί to IK.

Συγκεκριμένα χαρακτηριστικά βομβών δεν θα πρέπει να συνδεθούν με μία μόνο περιοχή. Αν και συγκεκριμένα χαρακτηριστικά μπορούν να συνδεθούν με συγκεκριμένες περιοχές, όπως οι πλαστικές ουρές 6-πτερυγίων με το Ιράκ ή οι μεταλλικές ουρές 4-πτερυγίων με τη νότια και δυτική Συρία, υπάρχει πάντα η δυνατότητα αυτά τα μέσα να μετακινούνται από το ένα θέατρο επιχειρήσεων στο άλλο. Καθώς η μάχη της Μοσούλης πλησιάζει στο τέλος της και το ΙΚ πιέζεται από όλες τις πλευρές θα αναγκαστεί ακόμη περισσότερο να μετακινεί τα μέσα του.

Ελπίζεται ότι η παρούσα ανάλυση παρέχει κάποιες χρήσιμες πληροφορίες για την απειλή από τα drones του ΙΚ. Ένα κρίσιμο δίδαγμα είναι ότι τα αθωράκιστα οχήματα είναι οι δημοφιλέστεροι στόχοι, αντιπροσωπεύοντας στόχους υψηλής αξίας που μπορούν να εξουδετερωθούν από μία βόμβα από drone.

Βλέποντας τα νούμερα των επιθέσεων του ΙΚ που έχουν δημοσιευτεί παρατηρούμε μία ξεκάθαρη πτωτική τάση μετά την κορύφωση της μάχης της Μοσούλης. Όμως, το ΙΚ εξακολουθεί να χρησιμοποιεί αυτά τα μέσα, η Deir Ezzor παραμένει ενεργό μέτωπο και στη μάχη για τη Raqqa μπορεί να παρατηρηθεί άνοδος του αριθμού των επιθέσεων αυτών.