Μάιος 1940: Η Πτώση της Γαλλίας (IΙ)

Ο Guderian στο ημιερπυστριοφόρο διοικήσεως του στη Γαλλία. ΠΗΓΗ

Στο πρώτο μέρος αναφερθήκαμε στα σχέδια και στην οργάνωση των δύο αντιπάλων. Τώρα, θα περάσουμε στην περιγραφή εκείνων των επιχειρήσεων  που έκριναν το αποτέλεσμα του πολέμου.

Την κύρια ενέργεια της επίθεσης στη Δύση θα υλοποιούσε η Τεθωρακισμένη Ομάδα «Kleist». Η Ομάδα «Kleist» διέταξε τα σώματα της το ένα πίσω από το άλλο, στα δρομολόγια που της είχαν διατεθεί, με το ΧΙΧ Σώμα Στράτου (Μηχανοκίνητο) στο οποίο είχε αναθέσει την κύρια προσπάθεια της μπροστά, το XLI ΣΣ (Μ/Κ) στη συνέχεια και το XIV ΣΣ (Μ/Κ) στο τέλος. Οι φάλαγγες της Ομάδας «Kleist» αναπτύχθηκαν σε μήκος εκατοντάδων χιλιομέτρων, διατρέχοντας τον κίνδυνο να αποκαλυφθούν από την αεροπορική αναγνώριση, ενώ μετά την έναρξη των επιχειρήσεων θα αποτελούσαν πρώτης τάξεως στόχο για τα συμμαχικά βομβαρδιστικά. Γι΄ αυτό υπήρχε ισχυρή προστασία από γερμανικά καταδιωκτικά πάνω από τους χώρους συγκεντρώσεως της Ομάδας. Όμως, κάποιοι αεροπόροι των Συμμάχων κατάφεραν να δουν τι έκρυβαν οι Γερμανοί στις Αρδέννες αλλά ο αρχηγός του γαλλικού στρατού Στρατηγός Γκαμελέν απέρριψε τις αναφορές τους επειδή δεν ταίριαζαν με την ιδέα που είχε σχηματίσει για το πώς θα εξελίσσονταν τα πράγματα. 

Οι ενέργειες της Τεθωρακισμένης Ομάδας «Kleist» μπορούν να χωριστούν σε τρεις φάσεις. Στην πρώτη φάση έχουμε την προέλαση από τα γερμανικά σύνορα μέχρι τη λήψη επαφής με την τοποθεσία του ποταμού Μεύση. Στη δεύτερη φάση έχουμε τη διάσπαση της τοποθεσίας, και στην τρίτη φάση την εκμετάλλευση της επιτυχίας.

Ο διοικητής του προπορευόμενου ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) ανάθεσε τη δική του κύρια προσπάθεια στην 1^η Τεθωρακισμένη Μεραρχία του Generalleutnant Friedrich Kirchner. Οι ενέργειες της Μεραρχίας αυτής θα αποτελέσουν το επίκεντρο της προσοχής μας στη συνέχεια.

2.         Η φάση της προέλασης (10 – 12 Μαΐου)

α.        Η βελγική επιβραδυντική ενέργεια

Η κίνηση των τριών ΤΘΜ του ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) διαμέσου του Λουξεμβούργου. ΠΗΓΗ: χάρτης, ίδια επεξεργασία

Στις 05:35 της 10^ης Μαΐου 1940 η εμπροσθοφυλακή της 1^ης ΤΘΜ διέσχισε τα γερμανικά σύνορα. Το Λουξεμβούργο δεν προσέφερε καμία αντίσταση στους εισβολείς. Τα προωθημένα στοιχεία της 1^ης ΤΘΜ έφθασαν, γύρω στις 10:00, στα βελγικά σύνορα στον ποταμό Sauer (Sûre) στη Martelange. Εκεί ο 4^ος Λόχος του βελγικού 1^ου Συντάγματος Κυνηγών προέβαλλε αντίσταση και στη συνέχεια ανατίναξε τις γέφυρες του ποταμού και αποχώρησε. Αυτή ήταν η πρώτη μάχη της Τεθωρακισμένης Ομάδας «Kleist».

Περίπου 4 χλμ. ΒΔ της Martelange η εμπροσθοφυλακή της Μεραρχίας συνάντησε αναπάντεχη αντίσταση στη Bodange όπου ο 5^ος Λόχος του 1^ου Συντάγματος Κυνηγών κράτησε τις θέσεις του για περίπου έξι ώρες, μέχρι τις έξι το απόγευμα, οπότε και παραδόθηκε [1].

Ο βελγικός στρατός στις Αρδέννες δεν σκόπευε να αμυνθεί αλλά μόνο να επιβραδύνει τους Γερμανούς. Την ευθύνη του τομέα είχε η Ομάδα «Κ», από το όνομα του διοικητή της Στρατηγού Keyaerts, η οποία αποτελούνταν από την 1^η Μεραρχία Κυνηγών και την 1^η Μεραρχία Ιππικού. Η Ομάδα «Κ» είχε αποστολή να πυροδοτήσει τις καταστροφές που είχε προετοιμάσει και να συμπτυχθεί ΒΔ, πίσω από την οχυρωμένη γραμμή Λιέγη – Namur. Στις περισσότερες περιπτώσεις τα κωλύματα και οι καταστροφές δεν καλύπτονταν από πυρά με αποτέλεσμα οι Γερμανοί να χάνουν μόνο χρόνο για να τα άρουν. 

Ελαφρύ άρμα Pz II διέρχεται το Δάσος των Αρδεννών. ΠΗΓΗ: YouTube

β.         Η γαλλική επιβραδυντική ενέργεια

Ο Στρατηγός Γκαμελέν στις 07:00 της 10^ης Μαΐου διέταξε την έναρξη της κίνησης των Συμμαχικών δυνάμεων και την είσοδο τους στο Βέλγιο. Στις Αρδέννες καθώς οι Βέλγοι υποχωρούσαν προς τα ΒΔ οι Γάλλοι εισέρχονταν από τα δυτικά. Οι γαλλικές δυνάμεις είχαν σκοπό να επιβραδύνουν τους Γερμανούς μέχρι τον ποταμό Μεύση και περίμεναν ότι ο επιβραδυντικός αγώνας θα διαρκούσε πέντε ημέρες. Ο βελγικός και ο γαλλικός στρατός έπασχαν από έλλειμμα συντονισμού συνεπεία της διακοπής συνεργασίας μεταξύ τους μετά το 1936, κι έτσι στις Αρδέννες επιβράδυναν σε αποκλίνουσες κατευθύνσεις. Οι Γάλλοι έφτασαν στις θέσεις τους λίγο πριν τους Γερμανούς, ενώ οι Βέλγοι δεν τους προσέφεραν αρκετό χρόνο για να προλάβουν να οργανωθούν ικανοποιητικά. 

Το σχέδιο επιβράδυνσης της 5^ης Μεραρχίας Ελαφρού Ιππικού. ΠΗΓΗ: χάρτης, ίδια επεξεργασία

Η 2^η Γαλλική Στρατιά [2] ήταν εγκατεστημένη αμυντικά στον Μεύση και είχε εκπέμψει στις Αρδέννες ως δύναμη καλύψεως τη 2^η και 5^η Μεραρχίες Ελαφρού Ιππικού [3] καθώς και την 1^η Ταξιαρχία Ιππικού. Σύμφωνα με το σχέδιο της η 5^η Μεραρχία θα εγκαθίστατο στη γραμμή Ourt – Lahèrie – Léglise (T1), μερικά χιλιόμετρα ανατολικά από τη Neufchâteau την καρδιά των βελγικών Αρδεννών, και στη συνέχεια θα συμπτύσσονταν διαδοχικά στις τοποθεσίες: Ochamps – Bertrix (T2), ποταμός Semois (Τ3) μέχρι την τελική τοποθεσία (ΤΤ) στον ποταμό Μεύση. Αριστερά από τη 5^η Μεραρχία θα ενεργούσε η 3^η Ταξιαρχία Σπαχήδων της 9^ης Στρατιάς.

Η μάχη της Neufchâteau.

1. Ανατροπή των γαλλικών θέσεων στη Cousteumont

2. Το 2^ο Σύνταγμα Αρμάτων στην Petivoir.

3. Το 1^ο Σύνταγμα Αρμάτων στην Bertrix.

4. Το 3/1 Τάγμα επιτίθεται στη Neufchâteau.

ΠΗΓΗ: χάρτης, ίδια επεξεργασία

Η γέφυρα του Semois στη Mouzaive ΠΗΓΗ

Στις 11 Μαΐου η 1^η ΤΘΜ προήλαυνε προς τη Neufchâteau. Το 2^ο Σύνταγμα Αρμάτων της Μεραρχίας ανέτρεψε τις γαλλικές θέσεις στη Cousteumont, NA της Neufchâteau, και προωθήθηκε 4 χλμ. δυτικά της Neufchâteau στην Petivoir. Το 1^ο Σύνταγμα Αρμάτων που ακολουθούσε προωθήθηκε ακόμη δυτικότερα και έφτασε στην Bertrix. Ταυτόχρονα το 3^ο Τάγμα του 1^ου Συντάγματος Πεζικού (Μηχ.) επιτέθηκε στη Neufchâteau. Οι Γάλλοι όταν συνειδητοποίησαν ότι οι Γερμανοί ήταν ήδη στα νώτα τους υποχώρησαν. Η Neufchâteau έπεσε στις 15:30 της ίδιας ημέρας.

Στις επιβραδυντικές επιχειρήσεις είναι κρίσιμο για τον αμυνόμενο να μπορεί να ελέγχει τον ρυθμό της επιχείρησης. Το 2^ο Σύνταγμα Αρμάτων εισχώρησε γρήγορα στην Τ1 και το 1^ο Σύνταγμα Αρμάτων εκμεταλλευόμενο την αρχική επιτυχία βρέθηκε στην Τ2 ανατρέποντας το σχέδιο της 5^ης Μεραρχίας Ελαφρού Ιππικού.

Το γερμανικό σύνταγμα αρμάτων της εποχής διέθετε μεγάλο αριθμό αρμάτων αλλά τα περισσότερο από αυτά ήταν ελαφρά. Για παράδειγμα, το 2^ο Σύνταγμα Αρμάτων που ανέτρεψε τις γαλλικές θέσεις στη Cousteumont είχε συνολικά 129 άρματα αλλά τα 79 από αυτά ήταν Pz I, Pz II και διοικητικά. Ακόμη κι έτσι όμως, ήδη από την πολωνική εκστρατεία, είχε διαφανεί ότι η αναχαίτιση μιας επίθεσης εκατό και πλέον αρμάτων μάχης, τα οποία ενεργούσαν ορμητικά, απαιτούσε πολύ περισσότερα αντιαρματικά πυροβόλα από αυτά με τα οποία ήταν μέχρι τότε εξοπλισμένες οι μεραρχίες. Οι Γάλλοι από την πλευρά τους δεν ενέσκυψαν στα συμπεράσματα της πολωνικής εκστρατείας αρκούμενοι στην πεποίθηση ότι ο πολωνικός στρατός ήταν πολύ υποδεέστερος από τον δικό τους [4].

Σε ότι αφορά τη συνέργεια των όπλων, για τον γερμανικό στρατό, μπορούμε να πούμε ότι σε αυτή τη φάση του Β΄ Π.Π. η τεθωρακισμένη μεραρχία ήταν ουσιαστικά το συγκρότημα συνδυασμένων όπλων. Τα συντάγματα αρμάτων και πεζικού δεν αντάλλασσαν μονάδες μεταξύ τους. Συνήθως μικρά τμήματα αρμάτων διατίθονταν σε τάγματα πεζικού για να βοηθήσουν στην κίνηση τους. Στην πράξη, θα πρέπει να περιμένουμε μετά την εκστρατεία στη Γαλλία για να δούμε το συγκρότημα συνδυασμένων όπλων να κατεβαίνει στο επίπεδο του συντάγματος (Kampfgruppe).

Ο Guderian στη Bouillon στις 12 Μαΐου ΠΗΓΗ

Μετά τη Neufchâteau το επόμενο σημαντικό εμπόδιο για την 1^η ΤΘΜ ήταν ο ποταμός Semois. Το 1^ο Σύνταγμα Αρμάτων, το πλέον προωθημένο, έσπευσε προς την Bouillon ελπίζοντας να καταλάβει άθικτη τουλάχιστον μία από τις δύο γέφυρες που υπήρχαν εκεί, όμως οι Γάλλοι πρόλαβαν την τελευταία στιγμή να τις ανατινάξουν. Ένας λόχος του 1^ου Τάγματος Μοτοσικλετιστών βρήκε ένα κενό στη γαλλική διάταξη και κατέλαβε μία γέφυρα επί του Semois στη Mouzaive, ένα χωριό περίπου 10χλμ. ΒΔ της Bouillon. Το επίτευγμα αυτό είχε απρόσμενα μεγάλη επίδραση στη γαλλική ηγεσία. Από τη Mouzaive διέρχονταν το όριο μεταξύ της 9^ης και της 2^ης Στρατιάς. Η 9^η Στρατιά είχε αναπτύξει ως μέρος της δύναμης καλύψεως της την 3^η Ταξιαρχία Σπαχήδων. Το κενό που ανακάλυψε ο γερμανικός λόχος οφείλονταν στο γεγονός ότι η 3^η Ταξιαρχία δεν είχε περάσει έγκαιρα τον Semois. Όταν οι Σπαχήδες έφτασαν έμαθαν για την παρουσία του γερμανικού λόχου στη Mouzaive και ο διοικητής τους, Συνταγματάρχης Marc, πανικοβλήθηκε και διέταξε την Ταξιαρχία του να συμπτυχθεί. Η 2^η Στρατιά έμαθε ότι ο σχηματισμός της 9^ης συμπτύσσονταν και διέταξε τη δική της 5^η Μεραρχία να συμπτυχθεί επίσης. Έτσι ο ποταμός Semois, το τελευταίο σημαντικό εμπόδιο πριν τον Μεύση εγκαταλείφθηκε ουσιαστικά χωρίς μάχη. Tη νύχτα 11/12 Μαΐου οι Γάλλοι αποφάσισαν να εκκενώσουν την Bouillon, η οποία κατελήφθη από το 1^ο ΣΠ (Μ/Κ) το πρωί της 12^ης Μαΐου. Ο Guderian εγκατέστησε το στρατηγείο του εκεί στο ξενοδοχείο «Πανόραμα». Συμμαχικά αεροσκάφη βομβάρδισαν τις γερμανικές θέσεις χωρίς ιδιαίτερο αποτέλεσμα.

Οι Γερμανοί βρήκαν πόρους στον Semois και πέρασαν τα άρματα τους από αυτούς ενώ παράλληλα το μηχανικό τους έφτιαχνε γέφυρες. Οι φάλαγγες της Τεθωρακισμένης Ομάδας «Kleist» εκτείνονταν σε τόσο μεγάλο μήκος ώστε όταν το Σώμα του Guderian περνούσε τον Semois το Σώμα του Reinhardt έμπαινε στο Λουξεμβούργο και το Σώμα του Wietersheim ήταν ακόμη στη Γερμανία!

3.         Η φάση της διάσπασης (13 – 15 Μαΐου)

α.        Πριν τη διάβαση: Η γερμανική πλευρά

Η διάταξη των τριών ΤΘΜ του ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) πριν 

την επίθεση.

Μετά την κατάληψη της Bouillon και ενόψει της επιθέσεως στο Σεντάν η 1^η ΤΘΜ οργανώθηκε σε δύο φάλαγγες, μία βαριά σε άρματα και μία βαριά σε πεζικό. Το επίλεκτο Σύνταγμα Πεζικού «Grossdeutschland» τέθηκε υπό τον επιχειρησιακό έλεγχο της Μεραρχίας για τη διάβαση.

Στα γαλλο-βελγικά σύνορα ήταν ανεπτυγμένες οι προφυλακές της 2^ης Στρατιάς μέσα σε οχυρά κατασκευασμένα έτσι ώστε να μοιάζουν με οικείες. Η φάλαγγα των αρμάτων έφτασε στο χωριό St. Menges στις 10:00 της 12^ης Μαΐου και το κατέλαβε στις 14:30. Στη συνέχεια η κεφαλή της φάλαγγας έφτασε στη Floing στις 18:15. Η φάλαγγα του πεζικού συνάντησε πείσμονα αντίσταση στη La Hatrelle και έφτασε στη Fleigneux στις 19:00. Την ίδια ώρα οι γαλλικές προφυλακές πέρασαν στην αριστερή όχθη του Μεύση και ανατίναξαν όλες τις γέφυρες.

Την ίδια ημέρα ο Guderian μετέβη στο στρατηγείο της Τεθωρακισμένης Ομάδας, όπου έλαβε την εντολή να διαβεί τον Μεύση την επομένη στις 16:00, παρά το γεγονός ότι η 2^η ΤΘΜ αντιμετώπιζε δυσκολίες στην κίνηση της και πιθανόν να μην κατάφερνε να αχθεί έγκαιρα στη θέση της. Ο διοικητής της Ομάδας είχε την ισχυρή άποψη ότι η διατήρηση του ρυθμού είχε μεγαλύτερη σημασία, γι΄ αυτό η πίεση στους Γάλλους έπρεπε να συνεχιστεί. Έτσι η Τεθωρακισμένη Ομάδα «Kleist» θα επιτίθονταν σε μία οχυρωμένη τοποθεσία που προστατεύονταν από ένα σημαντικό κώλυμα χωρίς ουσιαστικά να σταματήσει την κίνηση της. Η σύλληψη ήταν τολμηρή και το ρίσκο σημαντικό.

Το σχέδιο του ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) για τη διάβαση του Μεύση 

ΠΗΓΗ

Το ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) εξέδωσε την προειδοποιητική του διαταγή στις 17:50 της 12^ης και την τελική του διαταγή στις 08:15 την επομένη. Η 1^η ΤΘΜ εξέδωσε τη δική της διαταγή επιχειρήσεων στις 12:00. Στην πράξη η διαδικασία της σύνταξης των διαταγών υποβοηθήθηκε από το γεγονός ότι η μέχρι τότε εξέλιξη της επιχείρησης ήταν σύμφωνη με άσκηση επί χάρτου που είχε διεξαχθεί στις 21 Μαρτίου 1940 στην Koblenz, έτσι τη νύχτα 12/13 Μαΐου οι τρεις Μεραρχίες ενημέρωσαν τις μονάδες τους ότι η επίθεση θα γινόταν όπως στις διαταγές που είχαν εκδοθεί στη σχετική άσκηση. Η μόνη διαφορά που ουσιαστικά υπήρχε ήταν ότι στην άσκηση προβλέπονταν η διάβαση να γίνει στις 10:00 και τελικά έγινε στις 16:00. Να λοιπόν που κάποια σχέδια επιβιώνουν της πρώτης επαφής με τον εχθρό!

Το σχέδιο του Σώματος προέβλεπε ότι τον Μεύση θα διάβαιναν:

Η 1^η ΤΘΜ στη Gaulier

Η 2^η ΤΘΜ στο Donchery

Η 10^η ΤΘΜ στη Wadelincourt

Την κύρια προσπάθεια θα είχε η 1^η ΤΘΜ και γι΄ αυτό θα υποστηρίζονταν από τις βαριές μοίρες των συνταγμάτων πυροβολικού των άλλων δύο Μεραρχιών. Συνολικά η ενέργεια της 1^ης ΤΘΜ θα υποστηρίζονταν από 236 σωλήνες πυροβολικού και από το μείζον της διαθέσιμης αεροπορικής υποστήριξης. Η αποστολή της 1^ης ΤΘΜ ήταν να εκκαθαρίσει το τόξο του Μεύση, να προωθηθεί μέχρι την οδό Bellevue – Torcy, να επιτεθεί στα υψώματα Bois de la Marfee και να προχωρήσει μέχρι τη γραμμή Chéhéry – Chaumont.

Η επιτυχής διάβαση του Μεύση αφορούσε τη φάση της διάρρηξης της τοποθεσίας, όμως το ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) θα αποκτούσε την ελευθερία ενεργείας του μόνο όταν θα κατάφερνε να διαβεί το Κανάλι των Αρδεννών (Canal des Ardennes). Εάν αυτό δεν συνέβαινε η επιτυχία στον Μεύση θα ήταν μία τακτική νίκη χωρίς επιχειρησιακό αποτέλεσμα.

Οι γαλλικές προφυλακές ήταν εγκατεστημένες κατά μήκος των γαλλο-βελγικών συνόρων. Παρατηρήστε τον ποτ. Bar και το Κανάλι των Αρδεννών που ήταν το επόμενο υδάτινο κώλυμα μετά  τον Μεύση καθώς και τη γραμμή Chéhéry – Chaumont που ήταν ο ΑΝΣΚ της 1^ης ΤΘΜ για την επίθεση.

β.         Πριν τη διάβαση: Η γαλλική πλευρά

Ο τομέας της 2^ης Γαλλικής Στρατιάς. ΠΗΓΗ: χάρτης, ίδια επεξεργασία

Οχυρό κατασκευασμένο ώστε να μοιάζει με οικεία 

στο χωριό St. Menges. ΠΗΓΗ

Η 2^η Στρατιά ήταν η νοτιότερη στρατιά της 1^ης Ομάδας Στρατιών με τομέα περίπου 75 χλμ. Ο διοικητής της, Στρατηγός Huntzinger, πίστευε ότι οι Γερμανοί αφότου θα έφταναν στον Μεύση θα χρειάζονταν μία βδομάδα προετοιμασιών πριν εκτοξεύσουν την επίθεση τους.

Στον τομέα του Σεντάν η Στρατιά είχε χαράξει το πρόσθιο όριο της τοποθεσίας της κατά μήκος των υψωμάτων που επιτηρούσαν τον Μεύση και είχε ορίσει τη γραμμή αναχαίτισης της 16 χλμ. νοτιότερα κατά μήκος της γραμμής: La Cassine – Mont Dieu – Stonne.

Στην ευρύτερη περιοχή του Σεντάν ο Μεύσης είχε πλάτος 55 μ. και δεν είχε πόρους. Τα υπερκείμενα υψώματα ήταν οχυρωμένα. Εκεί αμύνονταν το Χ ΣΣ και πιο συγκεκριμένα η 55^η Μεραρχία Πεζικού. Για να την ενισχύσει η Στρατιά προώθησε από την εφεδρεία της την 71^η ΜΠ, η οποία ανέλαβε μέρος του τομέα της 55^ης ΜΠ. Η ενέργεια αυτή αν και σήμαινε μεγαλύτερη πυκνότητα στρατευμάτων ανά χλμ. μετώπου έλαβε χώρα τη νύχτα 12/13 Μαΐου, έφερε σύγχυση στις μονάδες που είχαν προετοιμάσει τους τομείς τους και αποδυνάμωσε την εφεδρεία της Στρατιάς. Πέραν της 71^ης ΜΠ η Στρατιά διέθεσε από την εφεδρεία της στο Χ ΣΣ την 4^η και 7^η Επιλαρχίες Αρμάτων, με άρματα FMC 36.

Η 55^η ΜΠ ήταν επιστρατευόμενη με μικρό αριθμό ενεργού προσωπικού. Τη διοίκηση της Μεραρχίας ανέλαβε την 1^η Μαρτίου 1940 ο Ταξίαρχος Henri-Jean Lafontaine. Η προτεραιότητα της διοικήσεως του ήταν η κατασκευή αμυντικών έργων έτσι η εκπαίδευση του προσωπικού έμεινε πίσω ενώ οι διοικητικοί δεσμοί στο εσωτερικό της Μεραρχίας διερράγησαν λόγω της οργάνωσης της κατά «συνεργεία» για την κατασκευή των έργων.

Η γαλλική διοίκηση του ΒΑ Μετώπου είχε, ως ένα βαθμό, συναίσθηση του κινδύνου στο Σεντάν αλλά η εκτίμηση της ήταν ότι οι Γερμανοί αν κατάφερναν να περάσουν τον Μεύση θα στρέφονταν ΝΑ για να βρεθούν στα νώτα της Γραμμής Μαζινό. Το απόγευμα της 12^ης Μαΐου ο Στρατηγός Georges διέταξε, από τις εφεδρείες του, την 3^η Μ/Κ ΜΠ και την 3^η DCR (68 X B1 bis, 90 X H 39) να κινηθούν στον τομέα του Σεντάν και να υπαχθούν υπό το ΧΧΙ ΣΣ το οποίο μέχρι τότε υφίστατο μόνο ως επιχειρησιακό στρατηγείο. Με αυτές τις δύο Μεραρχίες πιθανόν η 2^η Στρατιά να είχε επαρκείς δυνάμεις, οι υπολογισμοί της όμως συσκοτίζονταν από την πεποίθηση ότι οι Γερμανοί μετά τη διάβαση θα στρέφονταν νότια. Έτσι, κατά τη διάρκεια του αγώνα, η Στρατιά προσανατόλιζε ότι δυνάμεις λάμβανε ώστε να απαγορεύσει την κατεύθυνση βορράς – νότος.

Για την αντιμετώπιση μιας εχθρικής εισχώρησης το γαλλικό δόγμα πρέσβευε μία διαδικασία που ήταν γνωστή ως «colmater» (βούλωμα) σύμφωνα με την οποία ο αμυνόμενος μετακινούσε μονάδες από την εφεδρεία και τις έφερνε με πλευρικές κινήσεις πάνω στον άξονα κίνησης του επιτιθέμενου με σκοπό αυτός να επιβραδυνθεί μέχρι να σταματήσει. Όταν ο εχθρός είχε αναχαιτιστεί εκτοξεύονταν αντεπίθεση με σκοπό την καταστροφή του, όχι όμως με μονάδες ελιγμού αλλά με πυρά πυροβολικού. Η βάση του δόγματος αυτού ήταν η πεποίθηση που είχε προκύψει από τον Α΄ Π.Π. ότι ο αμυνόμενος μπορούσε να ενισχύει έναν απειλούμενο τομέα πιο γρήγορα απ΄ ότι ο επιτιθέμενος μπορούσε να διαπεράσει τις αμυντικές θέσεις και φυσικά το γαλλικό αξίωμα ότι «το πυρ σκοτώνει» [5].

γ.         Η βίαιη διάβαση (13 Μαΐου)

i.          Η διάβαση του 1^ου Συντάγματος Πεζικού (Μηχ.)

Η επίθεση του 1^ου ΣΠ (Μ/Κ). 
ΠΗΓΗ: Command Concepts

Από τις 10:00 η γερμανική αεροπορία επιτέθηκε για πέντε ώρες προσβάλλοντας θέσεις πυροβολικού, αμυντικές θέσεις και χώρους συγκεντρώσεως. Στις 15:00 η προσπάθεια της Luftwaffe έφτασε στην κορύφωση της και συνενώθηκε με την έναρξη των πυρών του γερμανικού πυροβολικού. Οι άνδρες του πεζικού και του μηχανικού που συμμετείχαν στο πρώτο κύμα εκμεταλλεύτηκαν τα πυρά και προωθήθηκαν στην όχθη.

Η 1^η ΤΘΜ επιτέθηκε σε δύο κατευθύνσεις με το 1^ο ΣΠ (Μ/Κ) δεξιά (κύρια προσπάθεια) και το ΣΠ «Grossdeutschland» αριστερά. Απέναντι τους αμύνονταν το γαλλικό 147^ο ΣΠ.

Ο ΑΝΣΚ του 1^ου ΣΠ (Μ/Κ) ήταν το ύψωμα 301 στα υψώματα Bois de la Marfee. Οι άνδρες του Συντάγματος είχαν εκπαιδευτεί εντατικά για την αποστολή τους και γνώριζαν τις θέσεις των Γάλλων με μεγάλη ακρίβεια. Στις 17:30 το 2^ο και το 3^ο Τάγματα του Συντάγματος έφτασαν στη σιδηροδρομική γραμμή Donchery – Torcy, ενάμιση χιλιόμετρο περίπου από την όχθη. Άνδρες του 43^ου Τάγματος Μηχανικού Εφόδου κατευθύνθηκαν δυτικά προς τα υψώματα απέναντι από το Donchery όπου εξουδετέρωσαν έναν αριθμό οχυρών για να διευκολύνουν τη διάβαση της 2^ης ΤΘΜ.

Στις 18:00 ο Guderian πέρασε ο ίδιος τον Μεύση. Βλέπουμε ότι ο Σωματάρχης περνάει απέναντι πριν ακόμη το Σώμα εξασφαλίσει κάποιο βιώσιμο προγεφύρωμα. Ο Guderian διοικούσε μέσω του ασυρμάτου και της προσωπικής επαφής. Επειδή τα επικοινωνιακά μέσα της εποχής δεν μπορούσαν να του παρέχουν την επιχειρησιακή εικόνα που ήταν απαραίτητη για τη λήψη αποφάσεων, αναπλήρωνε το κενό με τη φυσική του παρουσία στο πλέον κρίσιμο σημείο της επιχείρησης. Εκεί και όχι στο στρατηγείο του μπορούσε να αντιληφθεί άμεσα τι ήταν αυτό που έπρεπε να γίνει για να εξυπηρετηθεί ο σκοπός της επιχείρησης και να παρέμβει με διαταγές. Αυτό το στυλ διοικήσεως όμως δημιουργούσε βαριές υποχρεώσεις τόσο στον επιτελάρχη του που βρισκόταν στο στρατηγείο, και είχε ελάχιστη επικοινωνία με τον διοικητή του, όσο και στους υφιστάμενους διοικητές του, που έπρεπε να παίρνουν αυτόνομα κρίσιμες αποφάσεις με βάση την πρόθεση του προϊσταμένου τους.

Η επίθεση του 1^ου ΣΠ (Μ/Κ) και του ΣΠ «Grossdeutschland». ΠΗΓΗ: χάρτης, ίδια επεξεργασία

Στις 20:10 το 1^ο Σύνταγμα ήταν στη Frénois. Στις 22:40 το 2^ο Τάγμα του Συντάγματος κατέλαβε το ύψωμα 301 και δημιούργησε κενό στη γαλλική διάταξη μεταξύ Frenois και Wadelincourt. Η διάρρηξη της τοποθεσίας είχε επιτευχθεί.

Μέχρι εκείνη τη στιγμή η 1^η ΤΘΜ είχε πετύχει ένα προγεφύρωμα περίπου τρία χιλιόμετρα πλάτος και έξι βάθος. Πια ήταν όμως η αντίδραση των Γάλλων;

Περί της 20:00 το Χ ΣΣ διέταξε τη 55^η ΜΠ να εγκαταστήσει μία γραμμή αναχαίτισης κατά μήκος της γραμμής: Chehéry – Bulson – Haraucourt με το εφεδρικό της σύνταγμα (213^ο ΣΠ), το εφεδρικό σύνταγμα της 71^ης ΜΠ (205^ο ΣΠ) και τις 4^η και 7^η Επιλαρχίες. Μισή ώρα αργότερα, το Σώμα διέταξε τον διοικητή της 55^ης ΜΠ με τις προαναφερθείσες δυνάμεις να αντεπιτεθεί. Ο διοικητής της Μεραρχίας ερμήνευσε τη διαταγή της αντεπίθεσης υπό το πρίσμα της πρακτικής του «colmater» κι έτσι εγκατέστησε αμυντικά τις δυνάμεις που του διέθεσε το Σώμα και προσπάθησε να εξαλείψει το γερμανικό προγεφύρωμα μόνο με πυρά πυροβολικού. Η 55^η ΜΠ είχε υπό τον έλεγχο της τα πυρά 140 πυροβόλων. Όμως, μία αναφορά ενός παρατηρητή πυροβολικού μεταφέρθηκε ανακριβώς, και απλώθηκε η φήμη ότι γερμανικά άρματα βρίσκονταν στην Bulson, στα νώτα της Μεραρχίας. Ο πανικός εξαπλώθηκε σαν φωτιά και οι άνδρες της Μεραρχίας εγκατέλειψαν τις θέσεις τους και τράπηκαν σε φυγή. Μέχρι τα χαράματα η 55^η ΜΠ είχε πάψει να υπάρχει ως οργανωμένος σχηματισμός, ενώ πανικός κατέλαβε και την 71^η ΜΠ [6].

Από γερμανικής πλευράς και μέχρι τα μεσάνυχτα τα προωθημένα στοιχεία του 1^ου Συντάγματος βρίσκονταν στο νότιο άκρο των υψωμάτων Bois de la Marfee και νότια από τη Cheveuges. Ο Guderian κατέβαλε κάθε προσπάθεια να ενισχυθεί το Σύνταγμα τη νύχτα με αντιαρματικά πυροβόλα.

ii.         Οι άλλες προσπάθειες διάβασης

2^η ΤΘΜ

Η Μεραρχία συνάντησε ισχυρή αντίσταση από το γαλλικό 331^ο ΣΠ και οι προσπάθειες της απέτυχαν. Μόνο όταν το 1^ο ΣΠ (Μ/Κ) της 1^ης ΤΘΜ εκκαθάρισε τους Γάλλους που βρίσκονταν απέναντι από τη 2^η ΤΘΜ κατάφερε  αυτή να περάσει τον Μεύση στις 14 Μαΐου.

10^η ΤΘΜ

Η 10^η ΤΘΜ επιτέθηκε σε δύο κατευθύνσεις. Το 86^ο ΣΠ επιτέθηκε στην κατεύθυνση Balan – Wadelincourt και το 69^ο ΣΠ επιτέθηκε στην κατεύθυνση Bazelles – Pont-Maugis. Η επίθεση του 69^ου ΣΠ απέτυχε πριν καν ξεκινήσει, γιατί το γαλλικό πυροβολικό προσέβαλλε το Σύνταγμα στους χώρους συγκεντρώσεως του και κατέστρεψε τις λαστιχένιες βάρκες όταν αυτές ξεφορτώνονταν. Το 86^ο ΣΠ απέτυχε στην προσπάθεια του να διαβεί τον Μεύση εκτός από μία ομάδα έντεκα ανδρών υπό τη διοίκηση του Feldwebel Walter Rubarth. Ενεργώντας με τόλμη ο Rubarth και οι άνδρες του εξουδετέρωσαν εφτά οχυρά και δημιούργησαν ευνοϊκές συνθήκες για να επαναλάβει το Σύνταγμα τη διάβαση.

XLI ΣΣ (Μ/Κ)

Οι δύο Τεθωρακισμένες Μεραρχίες του Σώματος του Reinhardt θα διάβαιναν τον Μεύση ως εξής: η 6^η ΤΘΜ στη Monthermé και η 8^η ΤΘΜ στη Nouzonville. Την περιοχή υπερασπίζονταν η 102^η Μεραρχία Οχυρών. Οι γερμανικές επιθέσεις δεν είχαν επιτυχία και μόνο δύο λόχοι της 6^ης ΤΘΜ κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα αρχικό προγεφύρωμα, το οποίο στη συνέχεια εξαλείφθηκε. Η 6^η ΤΘΜ κατάφερε να περάσει τον Μεύση στις 15 Μαΐου.

Διάβαση του Μεύση στην Aiglemont νότια της Nouzonville. ΠΗΓΗ

Βλέπουμε ότι, στις 13 Μαΐου, από τα δύο σώματα της Ομάδας «Kleist» που επιτέθηκαν στον Μεύση, το ένα δεν τα κατάφερε καθόλου και από το άλλο μόνο η μία από τις τρεις μεραρχίες του γνώρισε ουσιαστική επιτυχία. Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι οι φόβοι των στρατηγών του πεζικού για τη δυνατότητα των τεθωρακισμένων μεραρχιών να διαβούν τον Μεύση δεν ήταν τελείως αδικαιολόγητοι.

δ.         Η διεύρυνση του προγεφυρώματος (14 Μαΐου)

Περί της 05:30 της 14^ης Μαΐου ο Lafontaine διέταξε, τελικά, αντεπίθεση με τις δυνάμεις που του διέθεσε το Χ ΣΣ. Η αντεπίθεση αυτή διεξάγονταν υπό τον έλεγχο της 55^ης Μεραρχίας αλλά ήταν ουσιαστικά η αντεπίθεση του Σώματος, καθώς αυτό δεν είχε άλλες δυνάμεις. Σ΄ αυτή την αντεπίθεση το Σώμα έπαιζε το τελευταίο του χαρτί. Επίσης, τη νύχτα 13/14 Μαΐου ο Γκαμελέν διέταξε αεροπορικές επιθέσεις στον τομέα του Σεντάν. 

Η αντεπίθεση του Χ ΣΣ το πρωί της 14^ης Μαΐου. Με τα κόκκινα βέλη η κίνηση των Γάλλων στις κατευθύνσεις: Chémery – Connage και Maisoncelle – Bulson. Με την κόκκινη διακεκομμένη γραμμή φαίνεται η γραμμή αναχαίτισης που είχε ορίσει το Σώμα. Με τα μπλε βέλη η κίνηση της 1^ης ΤΘΜ.  ΠΗΓΗ: χάρτης, ίδια επεξεργασία

Η γαλλική αντεπίθεση άρχισε στις 06:30 επί δύο κατευθύνσεων: Chémery – Connage και Maisoncelle – Bulson. Οι Γάλλοι ήρθαν σε επαφή με τους Γερμανούς, οι οποίοι ταυτόχρονα κινούνταν από βορρά προς νότο, περί της 09:00, και ηττήθηκαν. Στον αέρα η Συμμαχική αεροπορία με 152 βομβαρδιστικά και 250 μαχητικά προσπάθησε να καταστρέψει τις γερμανικές γέφυρες στον Μεύση, αλλά απέτυχε κι αυτή με σημαντικές απώλειες.

Συμμαχικά αεροσκάφη βομβαρδίζουν γερμανική γέφυρα στην περιοχή του Σεντάν. ΠΗΓΗ: YouTube

Κατά τη διάρκεια της 14^ης Μαΐου το ΧΙΧ ΣΣ {Μ/Κ) συνέχισε να διευρύνει το προγεφύρωμα του νότια προς το χωριό Stonne και δυτικά προς το Κανάλι των Αρδεννών. Ο Γκουντέριαν συνέχισε να προωθεί άρματα και πυροβολικό από τη γέφυρα στο Gaulier.

Με απόφαση της 2^ης Στρατιάς το Χ ΣΣ διαλύθηκε. Η 3^η Βορειοαφρικανική ΜΠ, που δεν είχε εμπλακεί στον αγώνα, πέρασε στο XVIII ΣΣ, ενώ οι σχηματισμοί ιππικού και το πυροβολικό του Σώματος δόθηκαν στο ΧΧΙ ΣΣ.

Η 3^η DCR και η 3^η Μ/Κ ΜΠ έφτασαν στις 06:00 της 14^ης Μαΐου στο νότιο άκρο των υψωμάτων Bois du Mont Dieu, στο ύψος της γραμμής αναχαίτισης που είχε καθορίσει προηγουμένως η 2^η Στρατιά. Εκεί το ΧΧΙ Σώμα έλαβε αντικρουόμενες διαταγές για τη συνέχεια. Ο διοικητής της 3^ης DCR, Ταξίαρχος Brocard, ζήτησε δέκα ώρες για τη συντήρηση των αρμάτων του και πρότεινε την έναρξη της αντεπίθεσης στις 16:00. Ο διοικητής του Σώματος, Στρατηγός Jean Flavigny, δεν το δέχθηκε και καθόρισε την 11:00. Στις 13:00 η 3^η DCR συνέχιζε να μην είναι έτοιμη και τελικά στις 15:30 ο Flavigny αποφάσισε να ξεχάσει προς ώρας την αντεπίθεση και να τηρήσει αμυντική στάση  Για να ενισχύσει το μέτωπο του διαμοίρασε τα άρματα του σε όλο τον τομέα του σε τριάδες, με ένα βαρύ και δύο ελαφρά άρματα σε κάθε τριάδα. Την άλλη μέρα το πρωί που αποφάσισε να επιτεθεί ανακάλυψε ότι είναι πιο εύκολο να διασπείρεις τα άρματα παρά να τα συγκεντρώσεις. Η επίθεση του ΧΧΙ ΣΣ θα ήταν η αντεπίθεση της Στρατιάς. Βλέπουμε ότι τόσο ο Lafontaine που διοίκησε την αντεπίθεση του Σώματος όσο και ο Flavigny που θα διοικούσε την αντεπίθεση της Στρατιάς άφησαν τον χρόνο να περάσει ανεκμετάλλευτος πριν εκδηλώσουν την ενέργεια τους. Ακόμη, θα πρέπει να προσέξουμε ότι το ΧΧΙ ΣΣ τάχθηκε για να απαγορεύσει την κίνηση των Γερμανών στην κατεύθυνση βορράς – νότος και όχι ανατολή – δύση.

Όπως είχε διαμορφωθεί η κατάσταση μετά την κατάρρευση της 55^ης και 71^ης ΜΠ μεταξύ του νότιου άκρου της 9^ης Στρατιάς (53^η ΜΠ) και του βόρειου άκρου της 2ας Στρατιάς (3^η Μ/Κ ΜΠ) υπήρχε ένα χάσμα 12 χλμ. Τμήματα της 5^ης Μεραρχίας Ελαφρού Ιππικού, της 3^ης Ταξιαρχίας Σπαχήδων και της 1^ης Ταξιαρχίας Ιππικού προσπάθησαν να καλύψουν το κενό.

Μέχρι το βράδυ της 14^ης Μαΐου η 1^η ΤΘΜ απώθησε τις μονάδες του γαλλικού ιππικού και διάβηκε το Κανάλι των Αρδεννών στο Chémery, με τις κεφαλές της να βρίσκονται στο Singly και στη Vendresse. Ο Guderian στράφηκε δυτικά με τον όγκο των δυνάμεων του, την 1^η και τη 2^η ΤΘΜ, και αποφάσισε να προστατεύσει το νότιο πλευρό του με την 10^η ΤΘΜ και το ΣΠ «Grossdeutschland», που θα καταλάμβαναν θέσεις στα υψώματα μεταξύ Mont Dieu και Stonne. Η προστασία του νότιου πλευρού της Τεθωρακισμένης Ομάδας «Kleist» ήταν αποστολή του XIV ΣΣ (Μ/Κ) το οποίο όμως βρίσκονταν ακόμη πίσω. Έτσι, το ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) θα έπρεπε να εξασφαλίσει το πλευρό του με δικές του δυνάμεις. Σε κάθε περίπτωση με την ενέργεια του αυτή το Σώμα αναλάμβανε ρίσκο [7] γιατί το βάρος των γαλλικών αντεπιθέσεων θα έπεφτε στην κατεύθυνση νότος – βορράς. 

Με τη μαύρη διακεκομμένη γραμμή επισημαίνεται το γαλλικό μέτωπο στις 14 Μαΐου.

Την ίδια ημέρα ο διοικητής του ΒΑ Μετώπου, Στρατηγός Georges,  κάλεσε τον Στρατηγό Robert Touchon και του έκανε γνωστή την πρόθεση του να συγκροτήσει μία νέα Στρατιά, την 6^η, υπό τη διοίκηση του η οποία θα έφραζε τον άξονα Σεντάν – Laon. Αυτή είναι η πρώτη ένδειξη που έχουμε ότι η ανώτατη γαλλική στρατιωτική ηγεσία άρχισε να σκέφτεται ότι οι Γερμανοί στο Σεντάν ίσως να μην είχαν σκοπό να κατευθυνθούν στα νώτα της Γραμμής Μαζινό. Μέχρι τα μεσάνυχτα είχαν τεθεί υπό τη διοίκηση του Touchon δύο μεραρχίες πεζικού, μία ομάδα ιππικού κα η 2^η DCR. Η εμπειρία του Α΄ Π.Π. έλεγε στον Touchon ότι μία μεγάλης κλίμακας επιθετική ενέργεια δεν μπορούσε να συνεχίζεται για περισσότερο από μία εβδομάδα πριν ο επιτιθέμενος αναγκαστεί να σταματήσει για να προωθήσει ενισχύσεις, αντικαταστάσεις και εφόδια. Η γερμανική επίθεση ήταν ήδη στην πέμπτη μέρα οπότε η παύση δεν θα αργούσε.

ε.         Η διάσπαση (15 Μαΐου)

Η πολυαναμενόμενη επίθεση του ΧΧΙ ΣΣ ορίστηκε για τις 15 15:00 Μαΐου. Λόγω της αδυναμίας της 3^ης DCR να συγκεντρώσει έγκαιρα τα άρματα της η επίθεση τελικά πραγματοποιήθηκε στις 17:30. Η μάχη ήταν σκληρή και το χωριό Stonne άλλαξε κυριότητα πολλές φορές. Χαρακτηριστικό της σφοδρότητας ήταν το γεγονός ότι το ΣΠ «Grossdeutschland» υπέστη 103 νεκρούς και 459 τραυματίες ή αγνοούμενους. Όμως, παρά τις απώλειες, το νότιο πλευρό του ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) κράτησε. Με την επίθεση του ΧΧΙ ΣΣ η 2^η Στρατιά είχε παίξει και αυτή το τελευταίο της χαρτί και είχε χάσει. Τώρα πλέον το ζήτημα ήταν στα χέρια του διοικητή του θεάτρου επιχειρήσεων. Από γερμανικής πλευράς η επιτυχής άμυνα από την 10^η ΤΘΜ και το ΣΠ «Grossdeutschland» εξασφάλισε τη δυνατότητα του ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) να στραφεί δυτικά και να επιδιώξει τον επιχειρησιακό σκοπό της εκστρατείας. 

Char B1 bis στο χωριό Stonne ως μνημείο για τις μάχες που διεξήχθησαν εκεί. Στην πινακίδα μπροστά από το άρμα αναγράφονται τα ονόματα του πληρώματος. ΠΗΓΗ

Ενώ η μάχη μαίνονταν γύρω από το Stonne o Γκουντέριαν με τον Σωματάρχη του XIV ΣΣ (Μ/Κ) επισκέφθηκαν το στρατηγείο της 10^ης ΤΘΜ για να εξετάσουν τα ζητήματα της αντικατάστασης από τις μεραρχίες του Wietersheim που κατέφθαναν. Η εικόνα που ακολουθεί είναι χαρακτηριστική του γερμανικού στυλ διοικήσεως της εποχής. Ο Στρατηγός-Διοικητής της Μεραρχίας ήταν στο μέτωπο και διεξήγαγε της μάχη. Στο στρατηγείο της Μεραρχίας βρίσκονταν ο Αξιωματικός Ia, Oberstleutnant (i.G.) Kurt von Liebenstein, ο οποίος διευθέτησε με τον Σωματάρχη του εισερχόμενου Σώματος όλα τα θέματα της αντικατάστασης χωρίς να απασχολήσει τον Μέραρχο.

Συνολική επισκόπηση της προέλασης – επίθεσης του ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ). Η θέση του Stonne επισημαίνεται με τον μπλε κύκλο.

Στο στρατηγείο της Ομάδας Στρατιών «Α» η απειλή στο νότιο πλευρό του Γκουντέριαν υπερεκτιμήθηκε και τη νύχτα 15/16 Μαΐου η Ομάδα «Kleist» διατάχθηκε να μην περάσει τον ποταμό Oise. Η Τεθωρακισμένη Ομάδα διαβίβασε τη διαταγή προς τα κάτω. Ο Γκουντέριαν από την πλευρά του κατάφερε να λάβει 24 ώρες ώστε να διευρύνει το προγεφύρωμα του. Αυτό ήταν το πρώτο σημάδι ότι ο φόβος για την ασφάλεια των πλευρών μπορούσε να σταματήσει τα τεθωρακισμένα περισσότερο αποτελεσματικά από τον εχθρό.

Ο ποταμός Μεύσης στη Montherme. ΠΗΓΗ

Βορειότερα, το πρωί της ίδιας ημέρας η 6^η ΤΘΜ του XLI ΣΣ (Μ/Κ) πέρασε τον Μεύση στη Montherme και η 8^η ΤΘΜ στη Nouzonville. Μέχρι τα μεσάνυχτα της 15^ης Μαΐου τα τεθωρακισμένα του Reinhardt είχαν ανατρέψει το νότιο πλευρό της 9^ης Στρατιάς και είχαν προωθηθεί πέρα από τη Montcornet στη Liart, σχεδόν 90 χλμ. από τον Μεύση. Στη Montcornet, επίσης, έφτασε και η 2^η ΤΘΜ του ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) αποκαθιστώντας έτσι την επαφή μεταξύ των δύο Σωμάτων. Το κενό στη γαλλική διάταξη είχε μετατραπεί σε ένα χάσμα 60 χλμ. το οποίο δεν μπορούσε πλέον να κλείσει. Η τοποθεσία του Μεύση είχε διασπαστεί.

στ. Θεωρία και πράξη

Ο Guderian στο ημιερπυστριοφόρο διοικήσεως 

του. Μπροστά η συσκευή Enigma ΠΗΓΗ

Έχει ενδιαφέρον εδώ να δούμε κατά πόσο ο Γκουντέριαν ως διοικητής στη συγκεκριμένη επιχείρηση ακολούθησε το δικό του θεωρητικό σχήμα που περιέγραψε στο βιβλίο του «Achtung Panzer!». Η αλήθεια είναι ότι δεν το ακολούθησε γιατί:

Αν και στο σύγγραμμα του προέβλεπε ότι τα άρματα μάχης θα πρέπει να συμμετέχουν στο πρώτο κλιμάκιο της επίθεσης, η φύση του κωλύματος (ποτ. Μεύσης) ήταν τέτοια ώστε να είναι αδύνατη η επίθεση με άρματα στο πρώτο κλιμάκιο.

Ο Γκουντερίαν προέτρεπε όπως η εκκαθάριση της εγγύς ζώνης να αφήνεται στο πεζικό που ακολουθούσε. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, ήταν αδύνατο να αφεθούν γαλλικά τμήματα εντός του γερμανικού προγεφυρώματος, με δυνατότητα βολής στις γέφυρες στον Μεύση. Μόνο όταν το 1^ο ΣΠ (Μ/Κ) και το ΣΠ «Grossdeutschland» εξασφάλισαν το προγεφύρωμα μπόρεσαν τα άρματα της 1^ης ΤΘΜ να στραφούν δυτικά. Ο αγώνας στο Σεντάν ήταν κατά βάση μία μάχη πεζικού.

Αντίθετα προς τις προβλέψεις του Γκουντέριαν οι Γάλλοι δεν διέθεταν κάποια ισχυρή, συγκεντρωμένη, μηχανοκίνητη εφεδρεία, η ταχεία επέμβαση της οποίας θα μπορούσε να ανατρέψει τα επισφαλή γερμανικά κέρδη [8]. Η επιχειρησιακή εφεδρεία του γαλλικού στρατού ήταν η ομάδα αρμάτων με τέσσερις DCR, οι οποίες όμως ενεπλάκησαν ξεχωριστά και δεν κατάφεραν τίποτα. Η 1^η DCR αντιμετώπισε το Σώμα του Hoth όταν τα άρματα της είχαν μείνει χωρίς καύσιμα και καταστράφηκαν. Η 2^η DCR ακόμη ξεφορτώνονταν από τον σιδηρόδρομο όταν έπεσαν πάνω της τα άρματα του Reinhardt. Η 3^η DCR έχασε την ευκαιρία της από την ανικανότητα της διοίκησης της και η 4^η DCR ακόμα σχηματίζονταν όταν άρχισαν οι επιχειρήσεις.

Βλέπουμε λοιπόν ότι τα θεωρητικά σχήματα παρέχουν βασικές απόψεις, οι οποίες όμως θα πρέπει να προσαρμόζονται στις δεδομένες συνθήκες. Η προσαρμογή στις συνθήκες του πεδίου υπήρξε ίδιον των γερμανικών τεθωρακισμένων και των διοικητών τους.

4.         Η φάση της εκμετάλλευσης (16 – 20 Μαΐου)

Η διάσπαση της τοποθεσίας του Μεύση δεν ήταν από μόνη της ο σκοπός της επιχείρησης, αλλά προϋπόθεση για την επόμενη και πιο αποφασιστική φάση της. Έτσι, η λέξη «εκμετάλλευση» δεν θα πρέπει να γίνει αντιληπτή όπως αυτή αναφέρεται στο ΕΕ 100-1/2008, σελ. 168, όπου είναι ενέργεια «ασχολούμενη μόνο με τις δυνάμεις που βρίσκονται επί της τοποθεσίας ή αμέσως πίσω από αυτή» αλλά με την ευρύτερη έννοια της αξιοποίησης ενός επιτεύγματος. Στην προκειμένη περίπτωση οι Γερμανοί ήθελαν να αξιοποιήσουν την επιτυχία τους για να δημιουργήσουν ένα θύλακα τεραστίων διαστάσεων εντός του οποίου θα περιέκλειαν τη Συμμαχική 1^η Ομάδα Στρατιών.

Το όριο προωθήσεως της Ομάδας Στρατιών «Α» το πρωί της 16^ης Μαΐου. Με τον μπλε κύκλο επισημαίνονται οι γαλλικές αντεπιθέσεις γύρω από το χωριό Stonne.

Ο Στρατηγός Touchon έμαθε για την ταχεία προώθηση των γερμανικών τεθωρακισμένων μεραρχιών και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο περιορισμός του γερμανικού προγεφυρώματος ήταν πλέον αδύνατος. Γι΄ αυτό συγκέντρωσε ότι δυνάμεις είχε για να εγκατασταθεί κατά μήκος του ποταμού Aisne. Η σκέψη της γαλλικής στρατιωτικής ηγεσίας ήταν να φράξει την οδό προς το Παρίσι το οποίο και θεωρούσε τον προφανή στόχο των Γερμανών. Καθώς όμως ο Touchon σύμπτυξε τις δυνάμεις του νότια άνοιξε τον δρόμο προς τα δυτικά.

1. Όταν η Γερμανοί έφτασαν στον Μεύση η εκτίμηση της γαλλικής στρατιωτικής ηγεσίας ήταν ότι αυτοί θα στρέφονταν ΝΑ για να βρεθούν στα νώτα της Γραμμής Μαζινό.

2. Όταν η Γερμανοί διέσπασαν την τοποθεσία του Μεύση η εκτίμηση της γαλλικής στρατιωτικής ηγεσίας ήταν ότι αυτοί θα στρέφονταν ΝΔ για να κατευθυνθούν στο Παρίσι.

3. Η γαλλική στρατιωτική ηγεσία δεν προέβλεψε την πραγματική πρόθεση των Γερμανών να στραφούν ΒΔ προς τις εκβολές του ποταμού Σομ. ΠΗΓΗ , ίδια επεξεργασία

Ο Στρατηγός Georges διέταξε επιθέσεις από βορρά και νότο για να αποκοπεί η εισέχουσα των γερμανικών τεθωρακισμένων, αλλά η επίθεση υλοποιήθηκε μόνο από τα νότια, από την 4^η DCR του Ντε Γκωλ. Στις 17 04:15 Μαΐου o Ντε Γκωλ επιτέθηκε στην κατεύθυνση Laon – Montcornet με 34 Β-1 bis, 14 D2 και 90 R-35. Τα άρματα του Ντε Γκωλ σημείωσαν κάποια επιτυχία, προκάλεσαν απώλειες στους Γερμανούς, αλλά δεν μπόρεσαν να σταθεροποιηθούν και αποχώρησαν. Την ίδια μέρα, μεραρχίες πεζικού της Ομάδας Στρατιών «Α», μετά από σύντονες πορείες, πλησίασαν τα γερμανικά τεθωρακισμένα και άρχισαν να παίρνουν θέση για να καλύψουν το νότιο πλευρό τους.

Με τα μαύρα βέλη φαίνεται η κίνηση και οι θέσεις που κατέλαβαν οι μεραρχίες πεζικού της 12^η Στρατιάς στο αριστερό πλευρό της Τεθωρακισμένης Ομάδας «Kleist».

Όπως είδαμε οι γαλλικές αντεπιθέσεις διενεργούνταν στην κατεύθυνση νότος – βορράς. Ο Kleist αξιοποιώντας ως πλεονέκτημα τη γαλλική συγκέντρωση στο αριστερό πλευρό του Σώματος του Γκουντέριαν μετατόπισε την κύρια του προσπάθεια στο Σώμα του Reinhardt. Όμως, η απειλή στο νότιο πλευρό και η επίθεση του Ντε Γκωλ τράβηξε την προσοχή της Ομάδας Στρατιών «Α» και του Γενικού Επιτελείου του γερμανικού στρατού.

Στις 17 Μαΐου κρίση διοικήσεως προέκυψε στο ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) καθώς ο διοικητής της Τεθωρακισμένης Ομάδας επέπληξε τον Σωματάρχη για τη μη συμμόρφωση του στις διαταγές περί συγκρατήσεως και ο Γκουντέριαν προσέφερε την παραίτηση του. Τελικώς, στο στρατηγείο του Σώματος προσήλθε ο διοικητής της 12^ης Στρατιάς, Wilhelm List, υπό τον έλεγχο της οποίας ενεργούσε η Τεθωρακισμένη Ομάδα. Ο List ηρέμησε τα πνεύματα, διατήρησε τον Γκουντέριαν στη θέση του, τον ενημέρωσε ότι η διαταγή είχε έρθει από τον ίδιο τον Χίτλερ, αλλά του έδωσε την άδεια να διεξάγει ισχυρή αναγνώριση με την προϋπόθεση ότι το στρατηγείο του θα παρέμενε στη Soize.

Αυτό που είχε συμβεί ήταν ότι ο Χίτλερ είχε ανησυχήσει για την ασφάλεια του νότιου πλευρού και διέταξε στάση μέχρι η 12^η Στρατιά να προφτάσει να το καλύψει. Σε αυτό το ζήτημα συγκρούστηκε με τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Franz Halder. Έχει ενδιαφέρον το γεγονός ότι ενώ ο Halder υπήρξε πολέμιος του σχεδίου του Manstein, στη συνέχεια και κατά τη διεξαγωγή των επιχειρήσεων η παρουσία του ήταν αποφασιστική για την επιτυχία του. Σε κάθε περίπτωση η γνώμη του Χίτλερ υπερίσχυσε και η διαταγή για την αναστολή των επιχειρήσεων διαβιβάστηκε. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε μία χαλαρή συζήτηση στις 9 Σεπτεμβρίου του 1938 ο Χίτλερ είχε πει: «Είναι τραγικό για τα άρματα να υποχρεωθούν να σταματήσουν και να περιμένουν το πεζικό. Αυτό αντιβαίνει όλους τους κανόνες της λογικής!». Στην πράξη όμως ο φόβος του για την ασφάλεια των πλευρών πάντα υπερίσχυε και τον έκανε επιφυλακτικό. Γενικότερα, ο Χίτλερ ήταν του ορμητικού σχεδιασμού και της προσεκτικής εκτέλεσης αντί για το αντίθετο. Στις 18 Μαΐου υπαναχώρησε και η κίνηση δυτικά συνεχίστηκε.

Το απόγευμα της 19^ης Μαΐου ο Γκουντέριαν έλαβε την έγκριση να προχωρήσει την επομένη προς την Αμιένη. Το ΧΙΧ ΣΣ (Μ/Κ) ξεκίνησε στις 20 04:00 Μαΐου. Ανάμεσα στους Γερμανούς και στη θάλασσα παρεμβάλλονταν μόνο δύο βρετανικές μεραρχίες, η 12^η και η 13^η ΜΠ, οι οποίες κρατούσαν μία γραμμή κατά μήκος του Καναλιού του Βορρά (Canal du Nord) και οι οποίες στη συνέχεια σαρώθηκαν. Μέχρι το βράδυ τα γερμανικά άρματα έφτασαν στη θάλασσα. Είχαν διανύσει 400 χλμ. σε δέκα ημέρες και είχαν ολοκληρώσει την κύκλωση της Συμμαχικής 1^ης Ομάδας Στρατιών.

Η γερμανική προώθηση μέχρι την 21 Μαΐου. ΠΗΓΗ

5.         Επίλογος

Η παρούσα ενότητα θα τελειώσει με το λόγια του διευθυντή των γερμανικών στρατιωτικών αρχείων Generalleutnant Friedrich von Rabenau. Ο Rabenau τον Ιούνιο του 1940 προετοίμασε ένα άρθρο για την εβδομαδιαία εφημερίδα «Das Reich» [9] όπου αναφερόμενος στην άποψη που εκφράστηκε σε ξένο έντυπο ότι η εκστρατεία στη Δύση «ξεπέρασε την κλασική στρατηγική» έγραψε:

Τι σημαίνει «κλασική στρατηγική»; Εμείς οι Γερμανοί την καταλαβαίνουμε όπως μας τη μετέφερε ο Στρατάρχης Σλήφεν στις μελέτες του υπό τον τίτλο «Κάννες». Εκεί περιλαμβάνονται τα αξιώματα της τέχνης του πολέμου τα οποία θα ισχύουν για όσο καιρό οι στρατηγοί θα διοικούν τις στρατιές. Ο Σλήφεν προέκρινε τη νίκη μέσα από την εκμηδένιση των εχθρικών δυνάμεων. Γι΄ αυτόν τον σκοπό η συγκέντρωση των δυνάμεων μας στο αποφασιστικό σημείο είναι αναγκαία, ακόμη και με κόστος την αδυναμία μας σε άλλους τομείς. Αυτή είναι η κλασική στρατηγική που γνωρίζουμε από το Leuthen μέχρι το Βατερλό, το Σεντάν και το Tannenberg. Αυτή είναι η κληρονομιά του Μεγάλου Γενικού Επιτελείου.

Αν και κάθε πόλεμος πρέπει να φέρνει κάτι καινούριο τα αξιώματα παραμένουν σταθερά. Η ανθρώπινη ευφυΐα πάντα παράγει καινοτομίες και υπερβαίνει τα εμπόδια αλλά δεν καταστρέφει τις κλασικές αρχές της τέχνης του πολέμου. Στηρίζεται στα προηγούμενα και συνεχίζει, ποτέ δεν καταστρέφει. Είναι αλήθεια ότι τα νέα τεχνικά μέσα έχουν οδηγήσει σε μία αλλαγή στο στρατηγικό περιβάλλον. Οι ηγέτες δεν αντιμετωπίζουν νέα προβλήματα ηγεσίας αλλά βρίσκονται μπροστά σε τελείως διαφορετικές απαιτήσεις για τις ικανότητες τους. Η ανάγκη για λήψη κρίσιμων αποφάσεων παρουσιάζεται πλέον στις επιχειρήσεις με πολύ μεγαλύτερη συχνότητα.

Σημειώσεις

[1] Η ενέργεια στη Bodange είναι άλλη μία χαρακτηριστική επιβεβαίωση της «τριβής» στον πόλεμο. Ο 5^ος Λόχος είχε σκοπό να καλύψει τη σύμπτυξη του 4^ου Λόχου από τη Martelange. Ο 4^ος Λόχος συμπτύχθηκε το μεσημέρι αλλά η εντολή της σύμπτυξης του 5^ου Λόχου δεν έφτασε ποτέ. Οι Γερμανοί στο πλαίσιο της επιχείρησης «Niwi» μετέφεραν το 3^ο Τάγμα του ΣΠ «Grossdeutschland» με 100 αεροσκάφη Fieseler Fi 156 Storch πίσω από τις γραμμές των Βέλγων για να διευκολύνουν την προέλαση των τεθωρακισμένων τους. Άνδρες του Τάγματος συνέλαβαν τον αγγελιαφόρο που μετέφερε τη διαταγή σύμπτυξης στον 5^ο Λόχο με αποτέλεσμα αυτός να μην λάβει τη διαταγή, να αμυνθεί ηρωικά και να καθυστερήσει τη γερμανική προέλαση.

[2] Η 2^η Στρατιά είχε την ακόλουθη οργάνωση:

• Χ ΣΣ: 55^η ΜΠ, 3^η Βορειοαφρικανική ΜΠ
• XVIII ΣΣ: 40^η ΜΠ, 1^η ΜΠ των Αποικιών, 3^η ΜΠ των Αποικιών
• Υπό τον έλεγχο της Στρατιάς: Οχυρωμένος τομέας Montmédy, 2^η Μεραρχία Ελαφρού Ιππικού, 5^η Μεραρχία Ελαφρού Ιππικού, 1^η Ταξιαρχία Ιππικού, 71^η ΜΠ

[3] Οι μεραρχίες ελαφρού ιππικού (division légère de cavalerie) είχαν την ακόλουθη οργάνωση:

• Μία ταξιαρχία ιππικού με δύο συντάγματα ιππικού. Κάθε σύνταγμα ιππικού είχε τέσσερις μοίρες ιππικού και ένα τάγμα βαρέων όπλων (12 πολυβόλα, 4 Χ 60 χλστ. όλμοι, 4 Χ 25 χλστ. Α-Τ πυροβόλα). Οι ιππείς μετακινούνταν έφιπποι και μάχονταν πεζοί.
• Ένα μηχανοκίνητο σύνταγμα δραγόνων με δύο τάγματα σε μοτοσυκλέτες και ημιερπυστριοφόρα. Η αντιαρματική άμυνα της μεραρχίας ενισχύονταν από μία μοίρα Α-Τ (12 Χ 25 χλστ. πυροβόλα) και μία πυροβολαρχία Α-Τ (8 Χ 47 χλστ. πυροβόλα) που η μεραρχία τηρούσε υπό τον έλεγχο της.

[4] Η πολωνική μεραρχία πεζικού τον Σεπτέμβριο του 1939 διέθετε 27 αντιαρματικά πυροβόλα των 37 χλστ. Η γαλλική μεραρχία πεζικού τον Μάιο του 1940 διέθετε επίσης 27 αντιαρματικά πυροβόλα (21 Χ 25 χλστ. και 6 Χ 47 χλστ.).

[5] Έχει ενδιαφέρον η ομοιότητα της γαλλικής πρακτικής του «colmater» με το δόγμα της «Ενεργητικής Άμυνας» που εισήγαγε ο αμερικανικός στρατός το 1976.

[6] Χαρακτηριστικό του πανικού υπήρξε το γεγονός ότι όταν ο διοικητής του Χ ΣΣ προσπάθησε να μιλήσει με τον διοικητή της Στρατιάς ανακάλυψε ότι το προσωπικό του Κέντρου Επικοινωνιών είχε φύγει!

[7] Ο Guderian αναφέρει στα απομνημονεύματα του ότι την 14^η Μαΐου καθώς βρίσκονταν στον τομέα της 1^ης ΤΘΜ, παρουσία του διοικητή της Μεραρχίας και του Αξιωματικού Ia έθεσε το ζήτημα κατά πόσο η 1^η ΤΘΜ μπορούσε να στραφεί ολόκληρη προς δυσμάς ή εάν θα έπρεπε να αφήσει ένα τμήμα της ως πλαγιοφυλακή προς τον νότο. Τότε ο Αξιωματικός Ia της Μεραρχίας, Oberstleutnant (i.G.) Walther Wenck, του απάντησε: «χτύπα με τη γροθιά, όχι με τα δάχτυλα» που ήταν ένα ρητό του ίδιου του Guderian. Ο Σωματάρχης θεώρησε ότι βρήκε την απάντηση που ζητούσε και εξέδωσε επί τόπου διαταγές για τη συνέχεια της επιχείρησης.

[8] Στις 16 Μαΐου ο Τσώρτσιλ μετέβη αεροπορικώς στο Παρίσι για να συσκεφθεί με τη γαλλική ηγεσία. Μετά την παρουσίαση της κατάστασης από τον Γκαμελέν ο Βρετανός πρωθυπουργός ρώτησε: «Που βρίσκονται οι στρατηγικές εφεδρείες;» για να απαντήσει ο Γκαμελέν: «Καμία».

[9] Το άρθρο του von Rabenau δεν δημοσιεύτηκε γιατί δεν έκανε μνεία στην ιδιοφυΐα του «μεγαλύτερου στρατηλάτη όλων των εποχών». Ο von Rabenau στάθηκε απέναντι στο ναζιστικό καθεστώς και εκτελέστηκε μετά την απόπειρα της 20^ης Ιουλίου.

Σχετικές αναρτήσεις

Μάιος 1940: Η Πτώση της Γαλλίας (Ι)

Blitzkrieg στην Πολωνία;