Αγώνες Μικρών Κλιμακίων στην Τσετσενία (VII)

Ρώσοι στρατιώτες σε BTR-80 στο Grozny.

Περίπτωση 7^η: Υποχώρηση από το Grozny, 20 Φεβρουαρίου 1995

Μετά την αρχική τους αποτυχία να καταλάβουν το Grozny με μία αιφνιδιαστική ενέργεια οι Ρώσοι τραβήχτηκαν πίσω, αναδιοργανώθηκαν και προετοιμάστηκαν να καταλάβουν την πόλη συστηματικά. Την κύκλωσαν αλλά δεν ολοκλήρωσαν την περικύκλωση. Άφησαν ένα μεγάλο τμήμα στα ΝΑ ανοιχτό από το οποίο οι Τσετσένοι μπορούσαν να μετακινούν δυνάμεις και εφόδια μέσα και έξω από την πόλη, αλλά και άλλους διαδρόμους στα νότια και ΝΔ. Οι Ρώσοι μετέφεραν τεράστιες ποσότητες πυροβολικού, ισοπέδωσαν την πόλη και την κατέλαβαν τετράγωνο – τετράγωνο. Οι Ρώσοι προωθούνταν σταθερά προς τα εμπρός αλλά μη έχοντας κλείσει όλους τους διαδρόμους οι Τσετσένοι συνέχιζαν να έχουν τη δυνατότητα να ελίσσονται, να ενισχύονται, να ανεφοδιάζονται και να εκκενώνουν τους τραυματίες τους. Οι Ρώσοι δήλωσαν ότι είχαν αφήσει τον ΝΑ διάδρομο ανοιχτό ώστε να μπορέσουν να διαφύγουν οι πολίτες του Grozny (οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν ρωσικής καταγωγής). Τελικά τον Φεβρουάριο ο ρωσικός στρατός ολοκλήρωσε την περικύκλωση και η δυνατότητα των Τσετσένων να αντέχουν στις ρωσικές επιθέσεις μειώθηκε δραματικά.

Πολλοί από τους Τσετσένους εθελοντές που πολέμησαν στο Grozny τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο του 1995 έμπαιναν και έβγαιναν από την πόλη κατά την κρίση τους. Έτσι και ο Aslambek (ψευδώνυμο) ήταν μέσα και έξω από την πόλη αυτούς τους δύο μήνες. Εννέα εθελοντές από το χωριό του ήταν ακόμη μαζί του. Δύο μέρες πριν είχε τραυματιστεί κατά τη διάρκεια μίας ρωσικής αεροπορικής επίθεσης αλλά μπορούσε να περπατήσει και να κρατήσει όπλο. Πιεσμένες από τους Ρώσους χωρικά και χωρίς πολύ φαγητό και πυρομαχικά οι περισσότερες τσετσενικές μονάδες άρχισαν να υποχωρούν από την πολιορκημένη πρωτεύουσα. Οι εννέα άνδρες του Aslambek ήταν οπλισμένοι με τυφέκια και ένας είχε RPG. Καθώς ετοιμάζονταν να διαφύγουν από την πρωτεύουσα η ομάδα τους ενώθηκε με άλλες ομάδες σχηματίζοντας μία μεγαλύτερη ομάδα 50 μαχητών.

Η πορεία γύρω από τις ρωσικές θέσεις μέσα στο Grozny ήταν δύσκολη. Τελικά η ομάδα του Aslambek εισήλθε στο 56^ο Διαμέρισμα στο προάστιο Gekalovsky. Η οδός διαφυγής που είχαν επιλέξει ήταν αποκλεισμένη από μία πολύ μεγαλύτερη ρωσική δύναμη κι έτσι η ομάδα των 50 αναγκάστηκε να περάσει από τη γέφυρα στην υδατοδεξαμενή Chemorechensky (Chemorechenskoye vdkhr.) στο δυτικό Grozny.

Στο κέντρο φαίνεται η υδατοδεξαμενή Chemorechensky.
Με τον μπλε κύκλο επισημαίνεται η διασταύρωση Chemorechensky.
Με τον κόκκινο κύκλο επισημαίνεται ο χώρος όπου έγινε η ενέργεια.
ΠΗΓΗ χάρτη: Imagery@2017 CNES/Airbus, DigitalGlobe, Landsat/Copernicus, Map data@2017 Google

Αφού πέρασε τη γέφυρα στο σκοτάδι η ομάδα, χρησιμοποιώντας ένα τμήμα πυκνού δάσους για κάλυψη, συνέχισε νότια ανάμεσα στον δρόμο που οδηγούσε στο Alkhan-Yurt και σε ένα μικρό ποτάμι. Ένα χιλιόμετρο περίπου από την πρωτεύουσα ο δρόμος έστριβε προς τα ΝΔ όπου συναντούσε τον αυτοκινητόδρομο Μ-29 (έχει μετονομαστεί σε Ρ-217) στη διασταύρωση Chemorechensky. Ήταν πλέον ημέρα.

Ανιχνευτές που βρίσκονταν μπροστά ανέφεραν ότι ο Μ-29 ήταν γεμάτος από ρωσικές φάλαγγες ενώ η διασταύρωση Chemorechensky, όπου βρίσκονταν ένας παλιός σταθμός της GAI, είχε καταληφθεί από τουλάχιστον ένα λόχο τεθωρακισμένων, αποτελούμενο από είκοσι ή περισσότερα τεθωρακισμένα οχήματα [1]. Οι Τσετσένοι αποφάσισαν να συνεχίσουν νότια μέσα από τη δασωμένη περιοχή δίπλα από το ποτάμι.

Με το μπλε βέλος απεικονίζεται η κίνηση των Τσετσένων προς τον Μ-29.
Με τον κόκκινο κύκλο επισημαίνεται η διασταύρωση Chemorechensky.
ΠΗΓΗ χάρτη: @2017 Google, image@2017 DigitalGlobe

Η ομάδα του Aslambek έφτασε μπροστά από τον Μ-29. Οι ανιχνευτές ανέφεραν ότι εκτός από τις ρωσικές φάλαγγες που περνούσαν υπήρχαν δύο BTR-80 με 16 – 20 στρατιώτες μπροστά τους, δυτικά της γέφυρας του ποταμού Goytinka (Goyta).

Με το μπλε αναπαρίστανται οι Τσετσένοι και με το κόκκινο τα δύο ρωσικά BTR και οι Ρώσοι στρατιώτες. ΠΗΓΗ: Fangs of the Lone Wolf

Οι Τσετσένοι ήταν κουρασμένοι και πεινασμένοι, κάποιοι είχαν να φάνε μέρες. Αρκετοί ήταν τραυματισμένοι και έπρεπε να πάνε γρήγορα σε νοσοκομεία έξω από τον ρωσικό κλοιό. Η άλλη επιλογή ήταν να περάσουν τον ποταμό προς τα ανατολικά και να αποτολμήσουν να ξεφύγουν από τα χωράφια, όπου όμως θα εντοπίζονταν σίγουρα και θα δέχονταν επίθεση από το πυροβολικό και από τον αέρα. Μετά από μια σύντομη παύση σχεδόν 100 μ. από τα BTR οι Τσετσένοι αποφάσισαν ότι θα έπρεπε να επιτεθούν για να ξεφύγουν από τον ρωσικό κλοιό και να συνεχίσουν στην επόμενη θέση τους.

Η ομάδα κατέλαβε τις θέσεις της, υπό την κάλυψη των δέντρων, σχεδόν 50 μ. από τα BTR και οι Τσετσένοι περίμεναν κάποια διακοπή στην κυκλοφορία των ρωσικών στρατιωτικών οχημάτων. Παρατήρησαν ότι το KPV – 14,5 χλστ. του πλησιέστερου BTR δεν ήταν στραμμένο προς αυτούς. Όμως το BTR που ήταν στην άλλη πλευρά του δρόμου είχε το πολυβόλο του στραμμένο προς αυτούς και αποτελούσε τον αμεσότερο κίνδυνο. Ένας Τσετσένος οπλισμένος με RPG έλαβε θέση, περίμενε την εντολή και μετά έβαλλε από τα 50 μ. στο BTR που ήταν απέναντι από τον δρόμο. Η βολή ήταν επιτυχής και προκάλεσε γενικό πανικό στους Ρώσους στρατιώτες.

Ένα BTR-80 στις φλόγες και νεκροί στρατιώτες στην Τσετσενία.

Όλοι οι Τσετσένοι βγήκαν από τα δέντρα και φωνάζοντας «Allah Akbar» και βάλλοντας με τα όπλα τους όρμηξαν προς το BTR. Οι Ρώσοι που επέζησαν πήδηξαν κάτω από το ανάχωμα του δρόμου, μέσα στα δέντρα, και έφυγαν προς τη διασταύρωση Chemorechensky, 1 χλμ. μακριά.

Η ομάδα του Aslambek δεν καταδίωξε τους Ρώσους. Ο σκοπός της ήταν να περάσει τον αυτοκινητόδρομο και να συνεχίσει νότια προς περιοχή που ελέγχονταν από Τσετσένους. Κάποιοι Τσετσένοι πήραν θέσεις στον αυτοκινητόδρομο για να αντιμετωπίσουν μία πιθανή ρωσική αντεπίθεση. Άλλοι έψαξαν γρήγορα το άθικτο BTR για φαγητό και όπλα. Οι περισσότεροι πέρασαν το ανάχωμα και συνέχισαν νότια προς το Goiti και το Staryye Atagi. Δεν επεδίωξαν να καταστρέψουν το άθικτο BTR. Μέσα στην ομάδα του Aslambek άνοιξε η συζήτηση εάν θα έπρεπε να το πάρουν. Όμως κανείς τους δεν ήξερε να το οδηγεί και δεν ήταν σίγουροι τι θα έκαναν με αυτό κι έτσι αποφάσισαν να το αφήσουν.

Όλη η ενέργεια κράτησε λιγότερο από 10΄. Δεν υπήρξε κάποια αντενέργεια από τους Ρώσους από το έδαφος ή από τον αέρα. Δεν υπήρξαν τσετσενικές απώλειες αλλά σκοτώθηκαν αρκετοί Ρώσοι στρατιώτες από την ομάδα του BTR που προσβλήθηκε.

Σχόλια: Στη συγκεκριμένη περίπτωση το ρωσικό μηχανοκίνητο πεζικό ήταν διστακτικό να απομακρυνθεί από τα BTR-80 του. Συνωστίζονταν κοντά στα οχήματα τους και δεν εξέπεμψαν περιπόλους, σκοπιές ή προωθημένες θέσεις μέσα στο δάσος. Επίσης δεν είχαν εγκαταστήσει κανένα πυροτεχνικό μέσο για έγκαιρη προειδοποίηση. Ακόμη δεν υπήρχαν πυρά καμπύλης τροχιάς για να υποστηρίξουν τη θέση τους. Η τόλμη της τσετσενικής επίθεσης ήταν αυτή που κέρδισε. Οι Ρώσοι δεν έκαναν καμία προσπάθεια να στρέψουν το πολυβόλο του δεύτερου BTR και να βάλλουν. Από την άλλη οι Τσετσένοι δεν κατέστρεψαν το όχημα περιοριζόμενοι να πάρουν ότι φαγητό, πυρομαχικά και όπλα βρήκαν. Η ρωσική δύναμη στον σταθμό ελέγχου δεν ενήργησε και μάλλον δεν είχε κάποιο σχέδιο για να ενισχύσει το τμήμα των δύο BTR στη γέφυρα. Οι Τσετσένοι καθώς πρόβαλλαν ο ένας πίσω από τον άλλο θα ήταν εύκολος στόχος. Οι Τσετσένοι είχαν την πρόνοια να εγκαταστήσουν στοιχεία πλευρικής ασφαλείας καθώς το κύριο σώμα τους περνούσε το ανάχωμα.

Η πορώδης φύση του ρωσικού κλοιού γύρω από το Grozny επέτρεπε στους Τσετσένους να εμπλέκονται και να διαφεύγουν με την ελάχιστη επαφή. Οι Τσετσένοι αξιοποιώντας τα πλεονεκτήματα τους -μικροί αριθμοί, καλή γνώση της περιοχής- μπορούσαν συχνά να περνούν από τις ρωσικές γραμμές χρησιμοποιώντας την απόκρυψη και τις σύντομες, αποφασιστικές, βίαιες ενέργειες. Σε πολλές περιπτώσεις Τσετσένοι παραδέχτηκαν ότι οι Ρώσοι στρατιώτες και διοικητές γνώριζαν την προσπάθεια τους να περάσουν από τις θέσεις τους αλλά επειδή δεν ήθελαν να ρισκάρουν μία συμπλοκή τους άφηναν. Συχνά οι άνδρες των δύο πλευρών αναγνώριζαν οι μεν την παρουσία των δε με ένα σιωπηλό χαιρετισμό.

Σημειώσεις

[1] GAI (Gosydarstvennaya Avtomobil’naya Inspekhtsiya) ήταν η κρατική επιθεώρηση οχημάτων που είχε μόνιμους σταθμούς ελέγχου μέσα και έξω από τις πόλεις.

Σχετικές αναρτήσεις

Περίπτωση 6^η: Η μάχη για το Goyskoe, 21 Μαρτίου – 7 Μαΐου 1996

Περίπτωση 5^η: Κρατώντας το Αριστερό Πλευρό του Goyskoe Απέναντι σε Επίθεση Ρωσικών Αρμάτων, μεταξύ 21 Μαρτίου – 5 Απριλίου 1996

Περίπτωση 4^η: Κυκλώνοντας ρωσικές δυνάμεις στο αριστερό πλευρό της άμυνας του Bamut, Ιούνιος 1995

Περίπτωση 3^η: Η άμυνα του Bamut, μέσα Ιουνίου 1995

Περίπτωση 2^η: Η δεύτερη φάση της μάχης για το Serzhen-Yurt, 24 Μαΐου - τέλος Μαΐου 1995

Περίπτωση 1^η: Η πρώτη φάση της μάχης για το Serzhen-Yurt, Αρχές Μαΐου - 23 Μαΐου 1995