Αγώνες Μικρών Κλιμακίων στην Τσετσενία (Ι)

Το Γραφείο Μελετών Αλλοδαπών Στρατευμάτων (Foreign Military Studies Office – FMSO) του αμερικανικού στρατού, το οποίο είναι εξέλιξη του Γραφείου Μελετών για τον Σοβιετικό Στρατό, έχει αποστολή, εκτός άλλων, να ερευνά και να παρουσιάζει αντιλήψεις για τον πόλεμο που υπάρχουν εκτός ΗΠΑ και οι οποίες το Γραφείο θεωρεί ότι δεν έχουν μελετηθεί αρκετά και δεν έχουν ληφθεί επαρκώς υπόψη από τις αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις. Σε αυτό το πλαίσιο το Γραφείο έχει εκδώσει το βιβλίο «Fangs of the Lone Wolf», των Dodge Billingsley και Δρ. Lester Grau, το οποίο περιέχει περιπτώσεις από μάχες μικρών κλιμακίων του ρωσικού στρατού με Τσετσένους αυτονομιστές. Οι περιγραφές των μαχών γίνονται από την οπτική γωνία των Τσετσένων.

Επειδή η μελέτη των αγώνων μικρών κλιμακίων έχει αξία καθώς αποτελούν τον πυρήνα των πολεμικών επιχειρήσεων πιστεύω ότι έχει ενδιαφέρον να παρουσιαστούν, σταδιακά, οι περιπτώσεις που αναφέρονται στο ανωτέρω βιβλίο.

Σύντομο ιστορικό του πολέμου στην Τσετσενία

Dzokhar Dudaev (1944-1996). ΠΗΓΗ

Η μετασοβιετική ιστορία της Τσετσενίας μπορεί να διαιρεθεί σε τέσσερα μέρη. Στο διάστημα από το 1991-1994 που οδήγησε στον Α΄ Πόλεμο (1994-1996), στη μεσοπολεμική περίοδο 1996-1999 και στον Β΄ Πόλεμο (1999-2009). Καθώς η Σοβιετική Ένωση διαλύονταν ο Ρώσος πρόεδρος Boris Yeltsin ενθάρρυνε τους λαούς «να αρπάξουν όση ελευθερία μπορούσαν». Η Τσετσενία άρπαξε την ελευθερία της και ανακήρυξε την ανεξαρτησία της. Όμως, ο Yeltsin δεν συμπεριέλαβε τους Τσετσένους ανάμεσα σε αυτούς που θα έπρεπε να αρπάξουν την ελευθερία τους. Η Τσετσενία βρίσκεται στο ορεινό τείχος που προστατεύει τη Ρωσία στον Καύκασο, έχει τριάντα πετρελαιοπηγές που παράγουν πετρέλαιο κατάλληλο για αεροπορικό καύσιμο και η πρωτεύουσα το Grozny ήταν ένα σημαντικό κέντρο διυλίσεως πετρελαίου.

Η υποστηριζόμενη από τη Μόσχα τσετσενική αντιπολίτευση προσπάθησε να ανατρέψει τον Τσετσένο πρόεδρο Dzokhar Dudaev το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 1994. Οι δύο προσπάθειες απέτυχαν. Στη συνέχεια ρωσικές δυνάμεις προσπάθησαν να καταλάβουν το Grozny. Η ρωσική ενέργεια τελματώθηκε και οι Ρώσοι αποσύρθηκαν προσωρινά από την πόλη για να ανασυγκροτηθούν. Τελικά τον Φεβρουάριο του 1995 οι Τσετσένοι αυτονομιστές εγκατέλειψαν την πρωτεύουσα και προσπάθησαν να κρατηθούν στην ύπαιθρο. Μέχρι τον Ιούνιο του 1995 οι αυτονομιστές είχαν χάσει όλες τις μεγάλες πόλεις. Τότε εγκατέλειψαν τον συμβατικό αγώνα και στράφηκαν στον ανταρτοπόλεμο στα βουνά. Τον Αύγουστο του 1996 Τσετσένοι αυτονομιστές επιτέθηκαν στο Grozny και σκότωσαν, αιχμαλώτισαν και κύκλωσαν όλες τις ρωσικές μονάδες που ήταν εκεί. Λίγες εβδομάδες μετά ο Yeltsin αποδέχτηκε την ανεξαρτησία της Τσετσενίας και υπόγραψε το Σύμφωνο του Khasavyurt.

Στο μεσοπολεμικό διάστημα οι Τσετσένοι οπλαρχηγοί απέτυχαν να δημιουργήσουν μία βιώσιμη κρατική οντότητα. Στις 7 Αυγούστου 1999 η Διεθνής Ισλαμική Ταξιαρχία, υπό τους Shamil Basaev και Ibn al Khattab, εισέβαλε στο Dagestan. Ρωσικές μονάδες αντέδρασαν και η Ισλαμική Ταξιαρχία υποχώρησε στην Τσετσενία. Το γεγονός αυτό υπήρξε η αφορμή για τον Β΄ Πόλεμο.

Στις 1 Οκτωβρίου 1999 ρωσικά στρατεύματα διέσχισαν τα σύνορα και κύκλωσαν την πρωτεύουσα. Αυτή τη φορά οι Ρώσοι σφράγισαν αποτελεσματικά τις οδούς διαφυγής από το Grozny και ξεκίνησαν να εκκαθαρίζουν μεθοδικά την πόλη. Η απόπειρα των αυτονομιστών να διαφύγουν στις 31 Ιανουαρίου 2000 οδήγησε σε βαριές απώλειες. Μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού του 2000 οι Τσετσένοι μαχητές είχαν χάσει όλα τα αστικά κέντρα και είχαν καταφύγει στα βουνά. Οι τρομοκρατικές ενέργειες που διενεργήθηκαν μέσα στη Ρωσία δεν προσέφεραν κάποιο όφελος στους αυτονομιστές ενώ έβλαψαν τη διεθνή εικόνα τους. Στις 15 Απριλίου 2009 η ρωσική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι η στρατιωτική επιχείρηση στην Τσετσενία είχε επίσημα τελειώσει.

Περίπτωση 1^η: Η πρώτη φάση της μάχης για το Serzhen-Yurt, Αρχές Μαΐου - 23 Μαΐου 1995

Με το κόκκινο τετράγωνο υποδεικνύεται ο χώρος όπου διεξήχθη η πολεμική ενέργεια που περιγράφεται. ΠΗΓΗ

Τον Μάιο του 1995 η τσετσενική εξέγερση εξέπνεε. Το Grozny είχε εγκαταλειφθεί και το Argun, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη, βρίσκονταν υπό ρωσικό έλεγχο, όπως και πολλά χωριά στην ύπαιθρο. Η τσετσενική ηγεσία είχε εξωθηθεί στα βουνά και οι τσετσενικές μονάδες προσπαθούσαν να κρατήσουν μία γραμμή από πόλεις και χωριά κατά μήκος της οροσειράς που εκτείνονταν από το Bamut δυτικά, το Chiri-Yurt στο κέντρο και το Serzhen-Yurt στα ανατολικά. Κάθε μία από αυτές τις πόλεις είχε στρατηγική σημασία τόσο για τους Τσετσένους όσο και για τους Ρώσους καθώς αποτελούσαν πύλες εισόδου προς την ορεινή περιοχή. Εάν οι Ρώσοι τις καταλάμβαναν θα απέκοπταν τους αυτονομιστές από τις εστίες υποστήριξης τους στα αστικά κέντρα.

Οι Τσετσένοι αυτονομιστές έχουν αποσυρθεί στην ορεινή περιοχή νότια του Grozny και κατέχουν τη γραμμή (από ανατολικά προς δυτικά): Bamut - Chiri-Yurt - Serzhen-Yurt, που επισημαίνονται με τους κόκκινους δείκτες. Από το Chiri-Yurt (στο κέντρο) άνοιγε η οδός προς το Duba-Yurt και το Shatoi. ΠΗΓΗ

Πιο συγκεκριμένα εάν οι Ρώσοι καταλάμβαναν το Chiri-Yurt θα μπορούσαν να φτάσουν στο Duba-Yurt και στην Πύλη του Λύκου, απ΄ όπου άνοιγε η ορεινή οδός προς το Vedeno και προς τη βάση του Dudaev στο Shatoi. 

Aslan Maskhadov (1951-2005). ΠΗΓΗ

To Serzhen-Yurt ήταν εξίσου σημαντικό γιατί βρίσκεται στην είσοδο της, στρατηγικής σημασίας, περιοχής (rayon) [1] του Vendo, ελέγχει τον μοναδικό δρόμο προς το Vedeno και ήταν η πατρογονική εστία του Shamil Basaev, του πιο σημαντικού διοικητή των αυτονομιστών. Την τρίτη βδομάδα του Μαρτίου, κατά τη διάρκεια της περικύκλωσης του Argun από τους Ρώσους, το τσετσενικό γενικό επιτελείο μετακίνησε το στρατηγείο του στο Serzhen-Yurt και δύο βδομάδες αργότερα, στο πρώτο μισό του Απριλίου, ο Aslan Maskhadov και το γενικό επιτελείο μετακινήθηκαν νοτιότερα στο Vedeno [2]. Αν και η οικογένεια του Basaev ζούσε στο Vedeno ο ίδιος είχε το αρχηγείο του στο Benoi-Yurt, στα μισά του δρόμου μεταξύ Serzhen-Yurt και Vedeno. Από το Benoi-Yurt ο Basaev ήταν υπεύθυνος για την άμυνα της περιοχής. Στο τέλος Απριλίου η αμυντική του προσπάθεια είχε επικεντρωθεί στο Serzhen-Yurt.

Οι Τσετσένοι κέρδισαν μια προσωρινή ανάπαυλα όταν στις 6 Απριλίου 1995 και περιμένοντας επικεφαλείς άλλων κρατών για τον εορτασμό των πενήντα ετών από το τέλος του Β΄ Π.Π. ο πρόεδρος Yeltsin υπέγραψε το διάταγμα Νο. 417 που ανέστειλε τις επιχειρήσεις του ρωσικού στρατού στην Τσετσενία από τις 28 Απριλίου έως τις 12 Μαΐου. Παρά το διάταγμα οι Τσετσένοι συνέχισαν τις επιθέσεις μικρής κλίμακας κατά των ρωσικών στρατευμάτων. Παρόμοιες ενέργειες έγιναν και από τη ρωσική πλευρά αν και σε πολύ μικρότερο αριθμό. Στις 5 Μαΐου ένα ρωσικό SU-25, της 4^ης Αεροπορικής Στρατιάς, καταρρίφθηκε κοντά στο Serzhen-Yurt. Ο πιλότος σκοτώθηκε και οι Τσετσένοι ανέσυραν έγγραφα και χάρτες από τα συντρίμμια. Περεταίρω συμπλοκές γύρω από το Serzhen-Yurt έλαβαν χώρα στις 8 Μαΐου. Στις 10 Μαΐου πέντε Mi-24 επιτέθηκαν σε τσετσενικές θέσεις στο Serzhen-Yurt προκαλώντας αδιευκρίνιστο αριθμό απωλειών.

Shamil Basaev (1965-2006) ΠΗΓΗ

Αν και οι συμπλοκές μεταξύ Ρώσων και Τσετσένων συνεχίστηκαν κατά τη διάρκεια των δύο εβδομάδων της κατάπαυσης του πυρός οι Ρώσοι δεν διεξήγαγαν καμία μεγάλης κλίμακας επίθεση στο Serzhen-Yurt και στο Chiri-Yurt. Η ανάπαυλα αυτή δεν θα μπορούσε να έχει έρθει σε καλύτερο χρόνο για τους αυτονομιστές. Οι Τσετσένοι που αμύνονταν στο Serzhen-Yurt ήταν υπολείμματα διάφορων μονάδων, χωρίς πολλά πυρομαχικά, τρόφιμα και φάρμακα. Επιπλέον, το ηθικό των μαχητών ήταν χαμηλό ως αποτέλεσμα των συνεχόμενων αποτυχιών.

Ο Shamil Basaev είχε δύο τάγματα στο Serzhen-Yurt, υπό τη διοίκηση του Mohmad Hatuev, ο οποίος είχε στην ευθύνη τον τομέα του Serzhen-Yurt, τον μεγαλύτερο τομέα της διοίκησης του Basaev. Ο Basaev αντιλαμβανόμενος ότι δεν είχε αρκετές δυνάμεις για να κρατήσει το Serzhen-Yurt ζήτησε ενισχύσεις. Σε απάντηση του αιτήματος του ο Maskhadov διέταξε να μετακινηθούν μονάδες στο Serzhen-Yurt, μέσα στις οποίες ήταν το Ισλαμικό Τάγμα, του Islam Halimov, και η προεδρική φρουρά από τριάντα μαχητές. Ακόμη υπήρχαν άλλες δύο ομάδες από το Nozi-Yurt αλλά είναι άγνωστο εάν αυτές πήγαν εκεί ως ενισχύσεις ή εάν ήταν ήδη εκεί με το τάγμα του Basaev. Προβλήματα συντονισμού εμφανίστηκαν από την αρχή καθώς το Ισλαμικό Τάγμα δεν δέχονταν διαταγές από τον Hatuev λέγοντας ότι «δεν ήταν ο εμίρης μας» [3].

Στις 11 Μαΐου, ώρες πριν το επίσημο τέλος της κατάπαυσης του πυρός, ρωσικές τεθωρακισμένες μονάδες αναχώρησαν από τους χώρους συγκεντρώσεως τους και ετοιμάστηκαν να επιτεθούν στις τσετσενικές θέσεις. Η επίθεση ξεκίνησε με μαζικό βομβαρδισμό από το πυροβολικό και την αεροπορία εναντίων των τσετσενικών θέσεων στο Serzhen-Yurt, στο Duba-Yurt και στο Chiri-Yurt. Ο βομβαρδισμός κράτησε μέρες. Στις 17 Μαΐου ο ρωσικός στρατός άρχισε την κίνηση του. Κάποια στιγμή ρωσικές μονάδες κατέλαβαν το Ύψωμα 541.6 κοντά στο Serzhen-Yurt [4].

Διάταξη των αντιπάλων και τρόπος ενεργείας. ΠΗΓΗ: Fangs of the Lone Wolf

Η τσετσενική αμυντική προσπάθεια στο Serzhen-Yurt ήταν προσανατολισμένη προς βορρά. «Αποκαλούσαμε τη θέση μας η Γραμμή Serzhen-Yurt και απλώνονταν κατά μήκος του ανοίγματος από τα υψώματα μέχρι το ποτάμι», θυμάται ο Musa (ψευδώνυμο), ένας Τσετσένος μαχητής. Αν και σε κακή κατάσταση οι Τσετσένοι ήταν αρκετά ευρηματικοί όταν οργάνωναν τις αμυντικές τους θέσεις. Σύμφωνα με άλλο Τσετσένο μαχητή με το ψευδώνυμο «Kair» το τάγμα του Basaev είχε την ευθύνη για τη Γραμμή Serzhen-Yurt αλλά υπήρχαν και άλλες μονάδες όπως μία ομάδα από το ίδιο το Serzhen-Yurt. Υπήρχαν τουλάχιστον τρία ξεχωριστά τμήματα που αμύνονταν πάνω στη Γραμμή. Η μονάδα του Kair με 17 μαχητές ήταν σε ένα μηλεώνα δίπλα στο νεκροταφείο. «Είχαμε τρεις άνδρες με RPG, δύο με πολυβόλα και οι υπόλοιποι ήταν τυφεκιοφόροι». Στα ανατολικά ο Mohmad [5] διοικούσε ένα τμήμα με 22 άνδρες δίπλα στον ποταμό Khulkhulan. Το τμήμα του είχε πολλά αντιαρματικά καθώς οι Τσετσένοι πίστευαν ότι οι Ρώσοι θα επεδίωκαν μία εισχώρηση με άρματα στα πλευρά και όχι στο μέτωπο της Γραμμής. Ένα τρίτο τμήμα από 14 μαχητές, διοικούμενο από τον Tutashkh, βρίσκονταν στα αριστερά του Kair, στην κεντρική οδό που εισέρχονταν στο Serzhen-Yurt. Το τμήμα του Tutashkh είχε επίσης πολλά αντιαρματικά όπλα.

Από τη θέση του ο Kair έβλεπε του Ρώσους να συγκεντρώνονται μπροστά από το νεκροταφείο. Στο δυτικό άκρο της Γραμμής το τμήμα του Tutashkh είχε ανοιχτό πεδίο βολής και κατάφερε να καταστρέψει δύο άρματα πάνω στον δρόμο πριν η κύρια επίθεση ξεκινήσει. Αυτό που ήταν άγνωστο στους Τσετσένους ήταν ότι ρωσικές μονάδες κινούνταν δια μέσου του δασωμένου στο αριστερό τους πλευρό.

Στις 17 Μαΐου ο Kair παρατηρούσε τις ρωσικές θέσεις πίσω από ένα τσιμεντένιο φράχτη, ανατολικά από τον μηλεώνα. Ξαφνικά είδε Ρώσους στρατιώτες να πλησιάζουν στον τομέα του [6]. «Υπήρχε ένας μεγάλος τσιμεντένιος φράχτης πίσω από τον οποίο μπορούσαμε να κρυφτούμε. Είχαμε ένα περισκόπιο από BTR και το είχαμε προσαρμόσει σ΄ ένα ζευγάρι διόπτρες». Ο Kair συνέγειρε τους άνδρες του να πάρουν θέσεις. «Μπορούσα να δω τους Ρώσους στρατιώτες να πλησιάζουν μόνοι τους – χωρίς άρματα ή άλλα οχήματα». Οι άνδρες του από τα ορύγματα τους περίμεναν μέχρι οι Ρώσοι να πλησιάσουν και άνοιξαν πυρ. Άλλοι Ρώσοι έπεσαν στο έδαφος για να καλυφθούν και άλλοι έπεσαν χτυπημένοι ανάμεσα στους τάφους. «Δεν έχω ιδέα πόσους μπορεί να σκοτώσαμε ή να τραυματίσαμε».

Στ΄ αριστερά του ο Kair είδε ένα αντιαρματικό να βάλλεται. «Πρέπει να υπάρχουν άρματα αριστερά μας σκέφτηκε». Αν και τα περισσότερα αντιαρματικά όπλα είχαν δοθεί στο τμήμα του Mohmad, δίπλα στο ποτάμι, οι άνδρες του Kair είχαν φτιάξει ένα αυτοσχέδιο αντιαρματικό όπλο που το ονόμασαν Shaitan (διάβολος) [7]. 

Τα τσετσενικά τμήματα στη Γραμμή Serzhen-Yurt. ΠΗΓΗ: Fangs of the Lone Wolf

Αν και εμπειροπόλεμος ο Kair δεν είχε επίγνωση της εξέλιξης της μάχης. Ο θόρυβος γύρω του ήταν εκκωφαντικός. Δεν είχε αντιληφθεί ότι ρωσικά τεθωρακισμένα προσέγγιζαν τη θέση του Mohmad και ότι άλλα ρωσικά τμήματα έβγαιναν από το δάσος και ήταν σε θέση να κυκλώσουν το τμήμα του Tutashkh. Σφοδρές μάχες ακολούθησαν. Πριν τη ρωσική επίθεση τα περισσότερα αντιαρματικά είχαν δοθεί στο τμήμα του Mohmad, με την υπόθεση ότι τα άρματα θα προσπαθούσαν να εισχωρήσουν από ένα χωματόδρομο ανατολικά του ποταμού.

Η μάχη δίπλα στο ποτάμι ήταν σκληρή αλλά οι άνδρες του Mohmad ήταν καλά προφυλαγμένοι μέσα στα ορύγματα τους ενώ τα ρωσικά άρματα ήταν υποχρεωμένα να επιτεθούν κατά μήκος ενός στενού διαδρόμου που σχηματίζονταν μεταξύ του ποταμού και των απότομων υψωμάτων. Το αντιαρματικό πυρ από τις θέσεις του Mohmad ανάγκασε τους Ρώσους να υποχωρήσουν. Ο Kair υπέθεσε ότι οι Ρώσοι προσπαθούσαν να τους υπερφαλαγγίσουν από την πλευρά του ποταμού και να καταλάβουν μία θέση από την οποία θα μπορούσαν να βλέπουν όλο την πόλη και από όπου να κατευθύνουν τα πυρά πυροβολικού. Τέσσερα ή πέντε άρματα που καίγονταν μαρτυρούσαν τη σφοδρότητα της σύγκρουσης στη δεξιά πλευρά.

Στα αριστερά όμως το τμήμα του Tutashkh βρίσκονταν σε δύσκολη θέση. Περικυκλωμένοι από υπέρτερες δυνάμεις οι άνδρες του Tutashkh δεν μπορούσαν ούτε να κρατήσουν τη θέση τους ούτε να διαφύγουν. Ο Kair θυμάται ότι άκουσε τον Tutashkh να αναφέρει «Είμαι κυκλωμένος. Αντίο». Η απώλεια αυτού του τμήματος ήταν βαρύ χτύπημα για τους αμυνομένους [8].

«Αμυνθήκαμε απέναντι σε δύο επιθέσεις εδώ στον μηλεώνα». Μετά από δύο ημέρες σφοδρών μαχών οι Ρώσοι αποσύρθηκαν και «άρχισαν να μας βομβαρδίζουν με πυρά μεγάλου βεληνεκούς και με ελικόπτερα». Ο Kair θυμάται ότι την τρίτη ημέρα διατάχθηκαν να συμπτυχθούν νοτιότερα μέσα στην πόλη, σε μία επόμενη θέση. «Όταν η πρώτη και η δεύτερη ρωσικές επιθέσεις αποκρούστηκαν λάβαμε την εντολή να συμπτυχθούμε γιατί οι δυνάμεις τους ήταν μεγαλύτερες από τις δικές μας». Οι Ρώσοι δεν επιδίωξαν να προωθηθούν άμεσα αλλά πρώτα σταθεροποίησαν τις θέσεις τους.

Σχόλια: Η αρχική επίθεση στο Serzhen-Yurt κράτησε περίπου δυόμιση μέρες. Εκείνη την εποχή οι Ρώσοι ανέφεραν έξι νεκρούς και οι Τσετσένοι από την πλευρά τους τρεις νεκρούς και δύο τραυματίες. Πιθανότατα αυτοί οι αριθμοί δεν ήταν σωστοί. Ο Kair και ο Musa, και οι δύο συμμετέχοντες στη μάχη, θυμούνται ότι τουλάχιστον ένα τσετσενικό τμήμα είχε κυκλωθεί (του Tutashkh), ενώ ισχυρίζονται ότι είχαν καταστρέψει τουλάχιστον εφτά άρματα – δύο πριν τη μάχη, ένα μπροστά από τη θέση του Kair και τουλάχιστον τέσσερα στη θέση του Mohmad.

Η Γραμμή Serzhen-Yurt αποδείχθηκε ότι ήταν δύσκολο να σπάσει. Αν και οι Ρώσοι είχαν καταφέρει να απωθήσουν τους Τσετσένους από τις προωθημένες θέσεις τους δεν κατάφεραν μετά από δυόμιση μέρες να καταλάβουν την πόλη. Σε πρώτη φάση οι Ρώσοι αποσύρθηκαν [9] και στη συνέχεια σταθεροποίησαν τα κέρδη τους. Όταν οι ρωσικές δυνάμεις είχαν αποσυρθεί βομβάρδισαν τις τσετσενικές θέσεις με αεροπορία και πυροβολικό. Κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού ο Hatuev έλαβε την εντολή να συμπτύξει τις μονάδες του μέσα στην πόλη. Η Γραμμή Serzhen-Yurt είχε μετατοπιστεί νοτιότερα ενώ το βόρειο μισό της πόλης πέρασε στους Ρώσους.

Η εξάντληση, θέματα διοίκησης και ελέγχου και η έλλειψη όπλων και πυρομαχικών λειτούργησαν αρνητικά για την αμυντική προσπάθεια των αυτονομιστών στο Serzhen-Yurt. Αν και οι Τσετσένοι είχαν το πλεονέκτημα να αμύνονται σε μία στενή κοιλάδα δεν μπορούσαν να απαντήσουν στο πυροβολικό και στην αεροπορία των Ρώσων. Έτσι, συμπτύχθηκαν προς τα πίσω όπως είχαν κάνει σε όλες τις μάχες μέχρι τότε.

Οι Τσετσένοι στις περιγραφές τους χρησιμοποιούν τον όρο «τάγματα» αν και αυτά τα «τάγματα» δεν ήταν ούτε καν πλήρεις διμοιρίες. Τα «τάγματα» αυτά είχαν πολλά αντιαρματικά όπλα και ο πόλεμος σε αυτό το σημείο είχε ακόμη συμβατική μορφή. Έγινε ανταρτοπόλεμος όταν οι Τσετσένοι εξωθήθηκαν στα βουνά.

Η ρωσική προσέγγιση ήταν σωστή – κατάληψη του υψηλότερου εδάφους και επίθεση στα πλευρά αντί για μία κατά μέτωπο επίθεση. Οι πλευρικές επιθέσεις που διενήργησαν όμως ήταν τακτικές ενέργειες χωρίς βάθος. Η στενότητα της κοιλάδας ανάγκασε τελικά τους Ρώσους να επιτεθούν μετωπικά σε κάποια τουλάχιστον τμήματα του μετώπου. Για παράδειγμα, ενώ θεωρητικά η επίθεση στη θέση του Mohmad ανατολικά του ποταμού θα επέτρεπε στους Ρώσους να υπερκεράσουν τους Τσετσένους στο κέντρο, η μορφολογία του εδάφους ανάγκασε τα άρματα να αντιμετωπίσουν κατά μέτωπο τις τσετσενικές θέσεις. Αργότερα, οι Ρώσοι διενήργησαν μεγαλύτερης κλίμακας και βάθους πλευρικές επιθέσεις. Την εποχή που διεξάγονταν η μάχη στο Serzhen-Yurt οι Ρώσοι έκαναν πρόοδο στο Chiri-Yurt, από το οποίο έφτασαν στην Πύλη του Λύκου απ΄ όπου κατευθύνθηκαν ανατολικά για να καταλήξουν στα νώτα του Vedeno, οπότε ο Maskhadov αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το στρατηγείο του.  

Σημειώσεις

[1] Ο όρος «rayon» υπήρχε στη Σοβιετική Ένωση και είχε την έννοια της «υποπεριοχής».

[2] Για μία εκ των έσω άποψη για την τότε θέση της τσετσενικής διοίκησης δείτε: Ilyas Akhmadov και Miriam Lanskoy, «The Chechen Struggle: Independence Won and Lost», (New York: St. Martins’s Press, 2010), σ. 32.

[3] Τηλεφωνική συνέντευξη με τον Ilyas Akhmadov, 4 Απριλίου 2011. Ο Ilyas είχε καλή γνώση για τις μάχες στο μέτωπο του Vedeno, καθώς άνηκε στο επιτελείο του Maskhadov.

[4] Δεν είναι ξεκάθαρο πιο είναι το Ύψωμα 541.6, αλλά μάλλον βρίσκεται ανατολικά του Serzhen-Yurt. Η κατάληψη του δεν διευκόλυνε την είσοδο των Ρώσων στο χωριό καθώς η δυτική του πλαγιά είναι απόκρημνη και δεν παρείχε καλές θέσεις για να υποστηριχθούν τα τμήματα που επιτίθονταν.

[5] Mohmad είναι ο τρόπος που συνήθως γράφουν οι Τσετσένοι το Mohammad στα αγγλικά.

[6] Ο Kair, όπως πολλοί συμπολεμιστές του, δεν μπορούν να θυμηθούν με ακρίβεια τις ημερομηνίες συγκεκριμένων γεγονότων. Όμως υπάρχουν πολλές ρωσικές αναφορές που τοποθετούν τη ρωσική επίθεση στις 17 Μαΐου. Αυτό ταιριάζει και με τις περιγραφές από άλλους Τσετσένους.

[7] Δείτε αναφορά για το Shaitan στο κεφάλαιο 7.

[8] Υπάρχει κάποια σύγχυση για το πότε και που το τμήμα του Tutashkh καταστράφηκε. Σύμφωνα με κάποιες περιγραφές αυτό έγινε όταν είχαν συμπτυχθεί μέσα στην πόλη, κοντά στο μνημείο του Zhelimkhan, στη δεύτερη επίθεση των Ρώσων στο Serzhen-Yurt (δείτε «Second Phase of the Battle for Serzhen-Yurt», σ. 15).

[9] Δείτε: Knezys, Stasys και Romanas Sedlickas, «The War in Chechnya», (College Station, Texas: Texas A&M University, 1999), σσ. 153-154.

Στα σχεδιαγράμματα των επιχειρήσεων θα χρησιμοποιηθούν οι παρακάτω συνθηματικές παραστάσεις