Αγώνες Μικρών Κλιμακίων στην Τσετσενία (IΧ)

Τσετσένοι αυτονομιστές τον Δεκέμβριο του 1994 στο Grozny.

Περίπτωση 9^η: Επίθεση με RPG σε ρωσική φάλαγγα τεθωρακισμένων στα τέλη Δεκεμβρίου 1994

Ο Elimpash (ψευδώνυμο) ήταν στην υπηρεσία του Usman Imaev, που ήταν γενικός εισαγγελέας την περίοδο του καθεστώτος Dudaev πριν το ξέσπασμα του Α΄ Πολέμου στα τέλη του 1994. Στα μέσα Δεκεμβρίου (1994) ρωσικές μονάδες τεθωρακισμένων έσφιγγαν τον κλοιό γύρω από το Grozny. Η τσετσενική διοίκηση παρατηρούσε τις εξέλιξεις και προετοιμάζονταν να αμυνθεί στην πρωτεύουσα. Ο Imaev έλαβε διαταγή να επιβεβαιώσει αναφορές σύμφωνα με τις οποίες μία ρωσική φάλαγγα κινούνταν κατά μήκος της οδού που κατέβαινε από το Petropalovsk (Petropavlovskaya) προς τη διασταύρωση Permykanie (Primykaniye) δυτικά της Argun, κατευθυνόμενη πιθανότατα προς το Grozny [1]. 

Η ευρύτερη περιοχή όπου διεξήχθη η ενέργεια. ΠΗΓΗ

Ο Imaev, ο Elimpash και άλλοι εφτά Τσετσένοι αυτονομιστές στριμώχθηκαν σε δύο αυτοκίνητα και ξεκίνησαν από το Grozny. Η ομάδα του Imaev ακολούθησε τον δρόμο: New Sunzha – Berkat-Yurt – Novyy Tsentoroy. Από εκεί ήταν μερικές εκατοντάδες μέτρα μέχρι τη γέφυρα του δρόμου που περνούσε πάνω από τη σιδηροδρομική γραμμή. Ο Elimpash στάθμευσε το αυτοκίνητο του πάνω στο δρόμο, βόρεια από τη γέφυρα, ενώ ο Imaev στάθμευσε το άλλο αυτοκίνητο κάτω, κοντά στη σιδηροδρομική γραμμή δυτικά από το δρόμο.

Ο δρόμος που περνά πάνω από τη σιδηροδρομική γραμμή. ΠΗΓΗ: DigitalGlobe Google

Εκεί διαπίστωσαν ότι δεν ήταν οι μοναδικοί που αναζητούσαν τη ρωσική φάλαγγα. Μία ομάδα είκοσι περίπου μαχητών από το Shali καθώς και ο Shamil Basaev με δικούς του άνδρες ήταν επίσης στην περιοχή. Έχοντας πέσει το σκοτάδι οι Τσετσένοι απλώθηκαν προσπαθώντας να εντοπίσουν τον εχθρό. Κάποιο άλλο τσετσενικό τμήμα που είχε επαφή με τη ρωσική φάλαγγα γνώριζε ότι αυτή είχε σταθμεύσει κάπου έξω από τον δρόμο. Αλλά ο εντοπισμός της ήταν δύσκολος καθώς ο ουρανός ήταν σκοτεινός και οι Ρώσοι δεν είχαν καθόλου φώτα. Ξαφνικά ρωσικές φωτοβολίδες φώτισαν τον νυχτερινό ουρανό. Οι Τσετσένοι έφυγαν γρήγορα από τη γέφυρα για να μην εντοπιστούν. Το φώς από τις φωτοβολίδες αντανακλώνταν στο χιόνι κάνοντας τη νύχτα μέρα. Έτσι η ρωσική φάλαγγα έγινε ορατή, ακίνητη καθώς ήταν στα χωράφια περίπου μισό χιλιόμετρο μακριά. Ο Elimpash υπολόγισε ότι υπήρχαν τουλάχιστον 40 άρματα μάχης και ΤΟΜΠ στη φάλαγγα. Οι Ρώσοι έριξαν τις φωτοβολίδες για να βεβαιωθούν ότι δεν υπήρχαν κοντά τους Τσετσένοι που προσπαθούσαν να διεισδύσουν με την κάλυψη του σκοταδιού. 

Η ρωσική φάλαγγα βρίσκονταν στον ανοιχτό χώρο ΝΑ από τη γέφυρα. ΠΗΓΗ: DigitalGlobe Google

Ο Imaev υποστήριξε με έμφαση ότι έπρεπε να επιτεθούν και μαζί του συμφωνούσαν οι αντάρτες από το Shali. Ο Basaev από την άλλη πλευρά προσπάθησε να τους αποθαρρύνει λέγοντας: «δεν είναι ανάγκη να επιτεθούμε στους Ρώσους εδώ. Δεν είναι ανάγκη να το ρισκάρουμε». Ο Imaev όμως φαινόταν συγχυσμένος με την προοπτική να παραμείνουν άπραγοι και άρπαξε ένα RPG λέγοντας: «με αυτά τα όπλα μπορούμε να επιτεθούμε. Ας προχωρήσουμε κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής μέσα από τα δέντρα. Αυτοί προελαύνουν χωρίς αντίσταση και ΄μεις δεν κάνουμε τίποτα. Ας επιτεθούμε επιτέλους».

Σχεδιάγραμμα της τσετσενικής επίθεσης και διαφυγής. ΠΗΓΗ: Fangs of the Lone Wolf

Γύρω στις 21:00 οι άνδρες του Imaev μαζί με αυτούς από το Shali έλεγξαν τον οπλισμό τους, χωρίστηκαν σε ζευγάρια και αναπτύχθηκαν σε ένα χαντάκι κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής. Κάθε ζευγάρι είχε ένα RPG και μερικά βλήματα. Ο Elimpash είχε το AKS τυφέκιο του και ένα RPG [2]. Πολλοί Τσετσένοι φορούσαν ιματισμό με χειμερινή παραλλαγή, άλλοι είχαν τυλίξει άσπρα σεντόνια πάνω από τα τζάκετ τους και κάποιοι δεν είχαν καθόλου παραλλαγή. Ο Elimpash πίστευε ότι δεν είχε και τόση σημασία γιατί δεν είχε χιονίσει για μερικές ημέρες και αρκετά σημεία στο έδαφος δεν ήταν λευκά.

Τα ζευγάρια είχαν απόσταση 20-30 μ. μεταξύ τους, μέσα στη δασωμένη λωρίδα, κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής. Ο Elimpash με τον γεμιστή του καλύφθηκαν στο ανάχωμα της σιδηροδρομικής γραμμής, απ΄ όπου υπολόγισε ότι τα πλησιέστερα οχήματα της φάλαγγας απείχαν 150 – 200 μ., μέσα στο βεληνεκές του RPG.

Οι οδηγίες που είχε δώσει ο Imaev ήταν απλούστατες. «Θα βάλλω πρώτος. Μετά όλοι θα προσπαθήσετε να ρίξετε τρία βλήματα – τουλάχιστον δύο!». Ο Imaev έριξε πρώτος και η βολή του ακολουθήθηκε από ένα σμήνος βλημάτων RPG που κατευθυνόταν προς τα τελευταία οχήματα της ρωσικής φάλαγγας. «Έριξα το πρώτο μου βλήμα και γρήγορα ξαναγέμισα για το δεύτερο», θυμάται ο Elimpash. Οι Ρώσοι απάντησαν αμέσως καθώς τα πληρώματα έβαζαν μπροστά τα τεθωρακισμένα τους, άναβαν τα φώτα τους και έστρεφαν τα όπλα τους. Οι Τσετσένοι δέχτηκαν ισχυρό πυρ πολυβόλων, στον Elimpash φάνηκε σαν η γη να κουνιέται. «Είχε τόσο φως σαν να ήταν μέρα και πετάγονταν παντού θραύσματα καθώς το ρωσικό πυρ έκοβε τα δέντρα και τους θάμνους, φοβόμουν να ανοίξω τα μάτια μου».

Αφού έβαλλε την πρώτη βολή του ο Imaev τραυματίστηκε άσχημα από θραύσματα που προήλθαν από κάποιο βλήμα άρματος. Τα θραύσματα εισήλθαν από το στήθος και βγήκαν από την πλάτη του ενώ τραυματίστηκε και στο χέρι. Ο γεμιστής του που ήταν και συγγενής του τον τράβηξε μέσα στο χαντάκι ενώ δέχονταν έναν καταιγισμό από σφαίρες.

Ο Elimpash και ο γεμιστής του προσπαθούσαν να διασχίσουν τα 30-40 μ. που τους χώριζαν από την ασφάλεια μίας καλής θέσης στο έδαφος που είχαν εντοπίσει πιο πριν, όμως η έρπυση για να φτάσουν εκεί τους φάνηκε ότι κράτησε μία αιωνιότητα ενώ δεν περίμεναν να τα καταφέρουν ζωντανοί. Η απαγκίστρωση των Τσετσένων ήταν χαοτική και στην πραγματικότητα δεν είχε σχεδιαστεί καθόλου. Το κάθε ζευγάρι ενεργούσε για τον εαυτό του αν και υπήρξαν στιγμές ηρωισμού. Η ομάδα του Imaev υποχωρούσε δυτικά αλλά ένας φίλος του Elimpash ο Khamzat έπεσε πάνω σε έναν τραυματισμένο από την ομάδα από το Shali και αντί να ακολουθήσει τους άλλους σήκωσε τον τραυματία και πήγε νότια, παράλληλα με τη φάλαγγα.

Ενώ δέχονταν πυρά ο Elimpash και οι άλλοι έφτασαν στον δρόμο πάνω από τη σιδηροδρομική γραμμή. Οι Ρώσοι τους εντόπισαν καθώς και τα αυτοκίνητα που είχαν αφήσει κοντά στη γέφυρα. Πυρά από κάποιο άρμα κατέστρεψαν ένα αυτοκίνητο ενώ τουλάχιστον ένα ακόμη υπέστη ζημιές. Ο Imaev ήταν αρκετά έξυπνος ώστε να έχει σταθμεύσει το αυτοκίνητο του κάτω από τον δρόμο στη δυτική πλευρά. Ο συγγενής του τον βοήθησε να μπει στο αυτοκίνητο και έφυγαν για το στρατιωτικό νοσοκομείο του Grozny. Με το αυτοκίνητο του να καίγεται ο Elimpash και οι άλλοι, πλην του Khamzat, κινήθηκαν προς το Novyy Tsentoroy [3].

Ήταν μόνο 400 μ. μέσα από τα χωράφια για το Novyy Tsentoroy αλλά οι σύντροφοι του Elimpash ξαφνιάστηκαν από πυρά Grad που φαίνονταν να βάλλονταν από κάπου στα ΝΔ του Berkat-Yurt [4]. Πιστεύοντας ότι δέχονταν πυρά και από μια άλλη ρωσική θέση οι Τσετσένοι έτρεξαν προς το Novyy Tsentoroy ενώ ρουκέτες συνέχισαν να πέφτουν πίσω τους και κοντά στη ρωσική φάλαγγα. Αργότερα ανακάλυψαν ότι οι ΠΕΠ ήταν υπό τον έλεγχο του Basaev ο οποίος είχε αποφασίσει να επιτεθεί στη ρωσική φάλαγγα. Ο Elimpash εύχονταν ο Basaev να τους είχε ενημερώσει για τις προθέσεις του.

O Usman Imaev, στο κέντρο με το κάλυμμα κεφαλής, κατά τη διάρκεια παλαιότερων συνομιλιών με εκπροσώπους της ρωσικής κυβέρνησης.

Σχόλια: Ο Usman Imaev επέζησε των τραυμάτων του και συνέχισε να ηγείται της μικρής του ομάδας. Ο Elimpash και οι υπόλοιποι συνέχισαν την πορεία τους τη νύχτα και έφτασαν στις θέσεις τους στο Grozny στις 05:30. Ο Khamzat και ο τραυματισμένος Τσετσένος από το Shali έφτασαν χωρίς άλλα προβλήματα στη διασταύρωση του Pemykanie. Όταν ξανασυναντήθηκαν ο Khamzat είπε στον Elimpash και στους άλλους: «Δεν ανησυχούσα γιατί όλα τα ρωσικά πυρά έπεφταν πάνω σας – δεν πρόσεξαν εμένα. Έτσι απλώς κινήθηκα νότια, δίπλα στη φάλαγγα τους». Ο Elimpash αργότερα ανακάλυψε ότι ένας από τους μαχητές από το Shali δεν βρέθηκε ποτέ και θεωρήθηκε αγνοούμενος. Ο γεμιστής του Elimpash επηρεάσθηκε ψυχολογικά από το συμβάν, παρέδωσε το όπλο του και επέστρεψε στο χωριό του. Αυτό ήταν ένα σημαντικό περιστατικό για έναν λαό που θεωρούσε τον εαυτό του πολεμικό και όπου καθήκον κάθε άνδρα ήταν να αντιστέκεται στη Ρωσία. Η αλήθεια είναι ότι πολλοί άρρενες Τσετσένοι δεν ήθελαν να πολεμήσουν και αυτή ήταν απλώς μία από πολλές περιπτώσεις.

Η διαφορά απόψεων στη γέφυρα καταδεικνύει ένα ζήτημα που κατάτρυχε τους Τσετσένους και στους δύο πολέμους. Ο Basaev είχε πει στον Imaev να μην προχωρήσει γιατί ο κίνδυνος ήταν μεγάλος. Στις επίπεδες εκτάσεις της βόρειας Τσετσενίας η ικανότητα των Τσετσένων να προσβάλλουν ρωσικά άρματα περιορίζονταν από το βεληνεκές του RPG. Η ομάδα του Imaev ήταν τυχερή που δεν υπέστη περισσότερες απώλειες κατά την επίθεση της εναντίον της ρωσικής φάλαγγας.

Ο Elimpash και οι περισσότεροι σύντροφοι του πρόλαβαν να ρίξουν δύο βολές πριν υποχωρήσουν υπό τα πυρά των Ρώσων. Όμως η επίθεση αυτή, όπως και οι περισσότερες επιθέσεις των Τσετσένων, ήταν χωρίς αποφασιστικό αποτέλεσμα. Οι Τσετσένοι μπορούσαν να προκαλούν απώλειες στις ρωσικές δυνάμεις χωρίς όμως να μπορούν να τις νικήσουν. Ο Elimpash θυμάται τους άλλους της ομάδας του να λένε ότι είδαν έξι ή εφτά τεθωρακισμένα οχήματα να καίγονται όμως παραδέχεται ότι δεν είχε ιδέα ποια ήταν η πραγματική ζημιά που είχαν προκαλέσει στη ρωσική φάλαγγα και αισθάνονταν τυχερός που είχε επιζήσει αυτής της συμπλοκής. Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι η ενέργεια αυτή είχε συμβεί στις αρχές του πολέμου και οι περισσότεροι Τσετσένοι που είχαν εμπλακεί δεν είχαν άλλη πολεμική εμπειρία. Ο Elimpash σχολίασε «μας φάνηκε ως επιτυχία τότε. Ήταν η πρώτη μας επίθεση».

Αναζητώντας ένα χώρο για διανυκτέρευση η ρωσική φάλαγγα βγήκε 500 – 600 μ. από το δρόμο, έχοντας καλά πεδία βολής και παρατήρησης προς τα δυτικά, τα νότια και τα ανατολικά. Όμως βρίσκονταν μόνο 100 – 200 μ. από τη σιδηροδρομική γραμμή κατά μήκος της οποίας υπήρχαν δέντρα και θάμνοι και έτσι η φάλαγγα ήταν ευάλωτη σε μία επίθεση από τα βόρεια. Οι Ρώσοι δεν εγκατέστησαν κάποια δύναμη ασφαλείας μέσα στα δέντρα κάτι το οποίο δεν θα πρέπει να μας παραξενέψει. Η ρωσική φάλαγγα πιθανότατα είναι η ίδια δύναμη που είχε διεξάγει αψιμαχίες με τσετσενικές ομάδες στο Petropalovsk μερικές μέρες πριν. Πιθανόν να θεωρούσαν ότι το να άφηναν σκοπούς στη δασώδη περιοχή δεν ήταν καλή ιδέα και προτίμησαν να δοκιμάσουν την τύχη τους με τη χρήση φωτοβολίδων. Η ταχύτητα με την οποία ανταπέδωσαν τα πυρά δείχνει την ετοιμότητα των πληρωμάτων να αντιδράσουν σε μία επίθεση.

Σημειώσεις

[1] Η ρωσική μονάδα ήταν πιθανόν μέρος του 129^ου Μηχανοκίνητου Συντάγματος (1.619 άνδρες, 40 άρματα μάχης, 6 ΒΜΡ, 70 BTR, 11 BRDM, 15 όλμοι). Ήταν μέρος της ομάδας «Vostok» (ανατολή).

[2] Το AKS ήταν η αναδιπλούμενη παραλλαγή του ΑΚ-74. Το AKS αρχικά είχε χορηγηθεί στις αεραποβατικές δυνάμεις και στα πληρώματα οχημάτων καθώς το αναδιπλούμενο κοντάκιο μείωνε το μήκος του όπλου κατά 25,4 εκ.

[3] Το Novyy Tsentoroy (Nέο Tsentoroy) είναι σχετικά νέο και δεν φαίνεται σε πολλούς τσετσενικούς χάρτες. Είχε οικοδομηθεί για να παρέξει καταφύγιο στα θύματα ενός σεισμού που είχε συμβεί στην Τσετσενία στα μέσα της δεκαετίας του ΄80. Καθώς υπήρχε ήδη ένα χωριό με το όνομα Tsentoroy ο καινούριος οικισμός ονομάστηκε Νέο Tsentoroy.

[4] Το Grad (Χαλάζι) είναι ο ΠΕΠ ΒΜ-21, που βάλλει 40 ρουκέτες των 122 χλστ. Οι Τσετσένοι συνήθως ονόμαζαν Grad και την ρουκέτα των 122 χλστ.

Σχετικές αναρτήσεις

Περίπτωση 8^η: Διαφεύγοντας από το Grozny, μέσα Φεβρουαρίου 2000

Περίπτωση 7^η: Υποχώρηση από το Grozny, 20 Φεβρουαρίου 1995

Περίπτωση 6^η: Η μάχη για το Goyskoe, 21 Μαρτίου – 7 Μαΐου 1996

Περίπτωση 5^η: Κρατώντας το Αριστερό Πλευρό του Goyskoe Απέναντι σε Επίθεση Ρωσικών Αρμάτων, μεταξύ 21 Μαρτίου – 5 Απριλίου 1996

Περίπτωση 4^η: Κυκλώνοντας ρωσικές δυνάμεις στο αριστερό πλευρό της άμυνας του Bamut, Ιούνιος 1995

Περίπτωση 3^η: Η άμυνα του Bamut, μέσα Ιουνίου 1995

Περίπτωση 2^η: Η δεύτερη φάση της μάχης για το Serzhen-Yurt, 24 Μαΐου - τέλος Μαΐου 1995

Περίπτωση 1^η: Η πρώτη φάση της μάχης για το Serzhen-Yurt, Αρχές Μαΐου - 23 Μαΐου 1995