Το Ισραήλ Ανησυχεί για την Αμερικανική Αποχώρηση από τη Συρία

Η αμερικανική αποχώρηση από τη Συρία αφήνει το Ισραήλ μόνο του στην προσπάθεια του να αποτρέψει την εγκαθίδρυση του Ιράν εκεί. –Του Ben Caspit στο AL MONITOR. 

Εάν ήταν δυνατόν, ο πρωθυπουργός Μπέντζαμην Νετανιάχου θα έβγαζε έναν πύρινο λόγο εναντίον του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ. Ήταν η πρώτη φορά, ίσως, που ο Νετανιάχου θα ένιωσε να του λείπει ο προκάτοχος του Τραμπ, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα. «Φαντάσου τι θα έκανε στον Ομπάμα, εάν εκείνος είχε ανακοινώσει την αποχώρηση από τη Συρία, χωρίς πρότερη προειδοποίηση και σε ευθεία αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, των συμμάχων τους και όλου του κόσμου. Ο Νετανιάχου θα πήγαινε να μιλήσει στη Γερουσία και στη Βουλή, θα εξαπέλυε την AIPAC (φιλοϊσραηλινό λόμπυ), τον δισεκατομμυριούχο Sheldon Adelson, τη Διάσκεψη των Προέδρων των Μεγαλύτερων Αμερικανοεβραϊκών Οργανισμών και οποιονδήποτε άλλον μπορούσε εναντίον του προέδρου. Θα έλεγε ότι ο πρόεδρος βλάπτει κατευθείαν την ασφάλεια του Ισραήλ. Το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι ο Ομπάμα, είναι ο Τραμπ. Έτσι, το μόνο που μπορούσε να κάνει ο Νετανιάχου ήταν μία ευγενική τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο και η ανακοίνωση ότι το Ισραήλ θα συνεχίσει να ενεργεί για την ασφάλεια του στη Συρία με αμερικανική υποστήριξη», είπε στο Al-Monitor, στις 19 Δεκεμβρίου, ένας υπουργός της κυβέρνησης Νετανιάχου.

Ο πρωθυπουργός προειδοποιήθηκε την προηγούμενη χρονιά περισσότερες από μία φορές ότι η πιθανότητα μιας αμερικανικής εξόδου από τη Συρία υπήρχε και αυτό μπορούσε να συμβεί ανά πάσα στιγμή. Ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων Gadi Eizenkot, όπως και οι επικεφαλής των ισραηλινών υπηρεσιών πληροφοριών, γνώριζαν ότι ο Τραμπ αναζητούσε μία δικαιολογία για να υλοποιήσει την προεκλογική του υπόσχεση και να ξεμπλέξει με τις μεσανατολικές περιπλοκές. Ο Νετανιάχου άσκησε όποια πίεση μπορούσε στον Λευκό Οίκο, στη διάρκεια της χρονιάς, ελπίζοντας ότι ο Τραμπ δεν θα έφτανε στη σχετική απόφαση ή τουλάχιστον θα την ανέβαλε. Αυτή τη βδομάδα κατάλαβε ότι οι ελπίδες του ήταν αβάσιμες.

Μέχρι αυτή την εβδομάδα ο Νετανιάχου ήταν πολύ χαρούμενος με τη νίκη του Τραμπ και την εγκατάσταση του στον Λευκό Οίκο, γιατί όλα πήγαιναν μια χαρά γι΄ αυτόν: η αμερικανική πρεσβεία άνοιξε στην Ιερουσαλήμ, οι ΗΠΑ αποχώρησαν από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν και κάλυψαν υπό τη διπλωματική τους ομπρέλα τα περισσότερα από τα καπρίτσια του Ισραήλ στα διεθνή φόρα. Αλλά αυτή τη βδομάδα ο Νετανιάχου πλήρωσε την πρώτη δόση του τιμήματος της ασταθούς προσωπικότητας του προέδρου, της ανεξέλεγκτης παρορμητικότητας του και της άτακτης και παράλογης πολιτικής του.

«Είναι απίστευτο, ο πρόεδρος το έκανε σε αντίθεση προς όλους τους συμβούλους του, τους συνεργάτες του και το επιτελείου του», είπε στο Al-Monitor ανώτατο στέλεχος των ισραηλινών υπηρεσιών πληροφοριών. Τους πρόσφατους μήνες σημαίνοντες Ισραηλινοί σε διάφορα επίπεδα λάμβαναν διαβεβαιώσεις και υποσχέσεις από υψηλόβαθμα μέλη του επιτελείου του Τραμπ. Όλοι μιλούσαν με την ίδια γλώσσα. Η αμερικανική παρουσία στη Συρία ήταν ουσιώδης, δεν υπήρχε πρόθεση αποχώρησης στο εγγύς μέλλον και ακόμη και αν υπάρξει αποχώρηση αυτή δεν θα συμβεί χωρίς η Αμερική να πάρει το διπλωματικό αντίτιμο που θα εξασφάλιζε την απομάκρυνση του Ιράν από τη Συρία και την προστασία των συμφερόντων του Ισραήλ. Αυτή τη βδομάδα όλες αυτές οι υποσχέσεις εξανεμίστηκαν με ένα tweet του προέδρου. Μαζί μ΄ αυτές χάθηκαν και αρκετοί επιτελείς που τις είχαν κάνει. Ο υπουργός άμυνας James Mattis ανακοίνωσε την παραίτηση του, που δεν εξέπληξε κανέναν στην Ιερουσαλήμ. Η έκπληξη είχε έρθει μερικές μέρες πριν.

Προφανώς, δεν υπάρχει κάποιο σημαντικό επιχειρησιακό πλεονέκτημα για την ασφάλεια του Ισραήλ στην παρουσία δύο χιλιάδων Αμερικανών στρατιωτών, σκορπισμένων από τη βόρεια Συρία μέχρι το τριεθνές του Al-Tanf (το σύνορο Συρίας, Ιράκ, Ιορδανίας). Η αποχώρηση του Τραμπ, όμως, ενέχει μία επικίνδυνη δυναμική για την ισραηλινή στρατηγική. «Για καλή μας τύχη, οι επιτυχίες μας εναντίον των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης και της εγκαθίδρυσης του Ιράν τα τελευταία δύο χρόνια μας έφεραν σε τέτοια θέση ώστε να είναι ευκολότερο να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις της αμερικανικής αποχώρησης», είπε στο Al-Monitor ισραηλινή στρατιωτική πηγή.

Η διάγνωση είναι σωστή, αλλά μόνο εν μέρει. Κανένας στο Ισραήλ δεν αμφιβάλει ότι η βιαστική αποχώρηση των Αμερικανών συμβαίνει τη χειρότερη δυνατή στιγμή. Και μάλλον απομειώνει τη πιθανότητα το Ισραήλ να καταφέρει να αποτρέψει την εγκαθίδρυση του Ιράν στη Συρία.

Ο Τραμπ δεν προσπάθησε καν να «πουλήσει» την αποχώρηση του στους Ρώσους και σε αντάλλαγμα να πάρει μία συμφωνία «πακέτο» που θα απομάκρυνε τους Ιρανούς ή έστω θα πιέζει προς αυτήν την κατεύθυνση. Φεύγει χωρίς ανταλλάγματα, αψηφώντας τα ενδιαφέροντα των στενότερων συμμάχων του, αψηφώντας τη λογική και τα σχέδια των συμβούλων του. «Έτσι είναι ο Τραμπ, για το καλύτερο ή το χειρότερο», είπε ένας από τους συμβούλους του πρωθυπουργού, με λύπη, στο Al-Monitor. «Μέχρι τώρα είχαμε δει το καλύτερο, τώρα που ήρθε και το χειρότερο αυτό που μας έμεινε είναι να ελπίζουμε ότι θα είναι ένα μεμονωμένο γεγονός που δεν θα επαναληφθεί».

Ο πονοκέφαλος των Ισραηλινών για την αμερικανική αποχώρηση έχει περισσότερο να κάνει με το τριεθνές σύνορο στην Al-Tanf. Η αμερικανική βάση εκεί κάθονταν στον λαιμό Ιρανών, Ρώσων και Σύριων. Η διασταύρωση αυτή είναι στρατηγικό σημείο και η αστερόεσσα που κυμάτιζε εκεί απέτρεπε τους Φρουρούς της Ισλαμικής Επανάστασης από το να επεκτείνουν τη χερσαία μεταφορά όπλων προς τη Δαμασκό και τη Βυρηττό. Ότι περνούσε σύμφωνα με το συριακό ειδησεογραφικό πρακτορείο Sana δέχονταν την επίθεση της ισραηλινής αεροπορίας. Η εμφανής αμερικανική παρουσία δρούσε αποτρεπτικά, όμως αυτό θα τελειώσει. «Ο Τραμπ ουσιαστικά έδωσε τα κλειδιά της Συρίας στον Πούτιν», δήλωσε στο Al-Moitor πηγή από τον χώρο των υπηρεσιών ασφάλειας του Ισραήλ και πρόσθεσε: «Το πρόβλημα είναι ότι το έκανε δωρεάν. Με δεδομένο ότι είναι έμπειρος και σκληρός επιχειρηματίας αυτό είναι παράξενο, ανησυχητικό και θλιβερό».

Το Ισραήλ δεν μπορεί να έχει το προνόμιο να λυπάται ή να διαμαρτύρεται. Η IDF προσπαθεί να σχεδιάσει μία επιχειρησιακή απάντηση στην αμερικανική αποχώρηση. «Η αεροπορία θα συνεχίσει τις καθημερινές της επιχειρήσεις κανονικά και ο αγώνας μας ενάντια στην εγκαθίδρυση του Ιράν θα συνεχιστεί όπως πριν», είπε στο Al-Monitor ανώτατος Ισραηλινός αξιωματικός.

Το πραγματικό πρόβλημα ανήκει στη στρατηγική, διπλωματική και παγκόσμια αρένα. «Μπορούμε ακόμη να το αντιμετωπίσουμε», είπε ανώτερη ισραηλινή πηγή στο Al-Monitor. «Οι Ιορδανοί θα έχουν μια πολύ πιο τρομακτική εμπειρία τώρα. Η αμερικανική παρουσία στην Al-Tanf ήταν ζωτική γι΄ αυτούς. Φοβούνται ότι η αποχώρηση των Αμερικανών από εκεί θα επιτρέψει στο Ισλαμικό Κράτος να ανασυσταθεί· οι Ιορδανοί θα εγκαταλειφθούν στην καλή θέληση των δυνάμεων που θα ενεργούν στην περιοχή». Για καλή τους τύχη μία δύναμη που δεν μπορεί να φύγει από την περιοχή είναι το Ισραήλ και η στρατηγική συμμαχία μεταξύ των δύο εθνών θα συσφιχθεί περεταίρω μπροστά στις αυξανόμενες προκλήσεις.

Το Ισραήλ στο τέλος της βδομάδας είναι διαφορετικό από το Ισραήλ στην αρχή της. Για πρώτη φορά η Ιερουσαλήμ θα πρέπει να πληρώσει τοις μετρητοίς και σε σκληρό νόμισμα την προεδρία Τραμπ. «Μέχρι τώρα ξέραμε ότι οι υποσχέσεις του Πούτιν για το Ιράν εξανεμίζονταν και δεν κρατούσαν· τώρα ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να στηριχθούμε ούτε στον Τραμπ», είπε μια ισραηλινή διπλωματική πηγή στο Al-Monitor και πρόσθεσε ότι: «Πρέπει να συνεχίσουμε να στηριζόμαστε μόνο στον εαυτό μας».