Το Ιρακινό Κουρδικό PUK Απομακρύνεται από το ΡΚΚ

Η Πατριωτική Ένωση του Κουρδιστάν (PUK: Patriotic Union of Kurdistan), ένα από τα μεγαλύτερα κουρδικά κόμματα στο ιρακινό Κουρδιστάν, έχει αυξήσει την πίεση στο ΡΚΚ, μετά την απόφαση της Ουάσινγκτον να επικηρύξει τρεις κορυφαίους ηγέτες του. Του Mahmut Bozarslan στο AL MONITOR. 

Αξιωματούχος του Κινήματος για την Ελευθερία (Tevgera Azadi), το οποίο σύμφωνα με το PUK είναι η πολιτική πτέρυγα του ΡΚΚ στη Sulaimaniyah, όπου το PUK έχει τον έλεγχο, είπε: «Το PUK μας πιέζει έντονα. Νομίζω ότι σύντομα θα πρέπει να εγκαταλείψουμε την περιοχή της Sulaimaniyah.».

Αμέσως μετά από αυτή τη δήλωση οι δυνάμεις ασφαλείας της Ιρακινής Περιφερειακής Κυβέρνησης διενήργησαν μια σειρά επιχειρήσεων στη Sulaimaniyah και στις κωμοπόλεις της με στόχο το Tevgera Azadi. Ο αληθινός στόχος των επιχειρήσεων φαίνεται να ήταν η παρουσία του ΡΚΚ στην πόλη.

Το 2014 το Tevgera Azadi είχε δέκα γραφεία στην περιοχή, οχτώ στις επαρχίες της Sulaimaniyah και της Garmiyan και από ένα στο Κιρκούκ και στο Tuz Khormato.

Η τελευταία επιχείρηση ακολούθησε την οδηγία του αντιπροέδρου της Ιρακινής Περιφερειακής Κυβέρνησης, Kubat Talabani, να κλείσουν τα κόμματα που σχετίζονται με το ΡΚΚ και όποιες άλλες οργανώσεις λειτουργούν χωρίς άδεια. Αν και ο Talabani δεν τις κατονόμασε, ήταν προφανές ότι αναφέρονταν σε κόμματα και οργανισμούς που σχετίζονται με το ΡΚΚ.

Τα τελευταία πολλά χρόνια δεν υπήρξαν σοβαρά προβλήματα ανάμεσα στο PUK και στο ΡΚΚ. Όταν ήταν εν ζωή ο πρώην πρόεδρος του Ιράκ και ηγέτης του PUK Jalal Talabani επέτρεψε πολλές φορές τη διαφυγή από την Τουρκία μαχητών του ΡΚΚ. Το 1992, κατά τη διάρκεια επιδρομής του τουρκικού στρατού στο ιρακινό έδαφος, πολλοί μαχητές του ΡΚΚ έφυγαν από στρατόπεδα κοντά στα σύνορα και βρήκαν καταφύγιο στο στρατόπεδο του Zeli, τότε υπό τον έλεγχο του Talabani.

Παρά κάποιες τριβές τη δεκαετία του 1990 οι σχέσεις παρέμειναν καλές και τη δεκαετία του 2000. Τότε γιατί τώρα το PUK έχει στραφεί εναντίον του ΡΚΚ;

Ο Kamal Chomani, του Ινστιτούτου για τη Μεσανατολική Πολιτική Tahrih, πιστεύει ότι οι λόγοι για το παραπάνω είναι η οικονομική πολιτική του PUK και το εμπάργκο στο Ιράν. «Το PUK φοβάται ότι οι διεθνείς επενδυτές θα κατευθυνθούν στην Erbil και ότι θα δοθεί η εντύπωση ότι η Sulaimaniyah δεν είναι ασφαλής.», είπε ο Chomani στο Al-Monitor. «Αλλά πιστεύω ότι ένας από τους πραγματικούς λόγους ήταν οι κυρώσεις εναντίον του Ιράν τον Νοέμβριο, που κατέστησαν το λαθρεμπόριο πετρελαίου του PUK στο Ιράν πολύ δύσκολο. Το Κουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα (KDP: Kurdistan Democratic Party) του πρώην προέδρου Massoud Barzani και το PUK διενεργούσαν λαθρεμπόριο πετρελαίου για πολύ καιρό για να συντηρούν τις οικονομίες τους. Όταν η Τουρκία έφτασε σε συμφωνία με την Ιρακινή Περιφερειακή Κυβέρνηση και τη Βαγδάτη να μεταφέρεται πετρέλαιο μέσω του αγωγού Κιρκούκ – Τσεϋχάν, το PUK έπρεπε να ομαλοποιήσει τις σχέσεις του με την Τουρκία για να μην έχει δυσκολίες στην εξαγωγή πετρελαίου. Τα βυτιοφόρα δεν μπορούν να πηγαίνουν στο Ιράν εύκολα τώρα. Οι ΗΠΑ δεν θα τα αφήνουν. Στο μεταξύ η παραγωγή φυσικού αερίου και πετρελαίου έχει αυξηθεί στις περιοχές που ελέγχει το KDP.».

Ένας αξιωματούχος του Tevgera Azadi είπε στο Al-Monitor ότι η Τουρκία είναι πίσω από την απόφαση να πιεστεί το ΡΚΚ. Ο Chomani πιστεύει το ίδιο, όμως θεωρεί ότι δεν θα υπάρξουν ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των δύο κομμάτων: «Το PUK αισθάνεται την ανάγκη για τουρκική υποστήριξη. Η Τουρκία από την πλευρά της πιέζει να κλείσουν κόμματα και οργανώσεις που συνδέονται με το ΡΚΚ. Αυτή είναι μόνο η αρχή. Η Τουρκία θα πιέσει περισσότερο το PUK. … η Τουρκία πιστεύει ότι το ΡΚΚ είχε ισχυροποιηθεί στη Sulaimaniyah. Δεν πιστεύω ότι αυτό θα κλιμακωθεί σε συγκρούσεις γιατί μέσα στο PUK υπάρχουν άνθρωποι που στηρίζουν το ΡΚΚ. Το ΡΚΚ είναι δημοφιλές στο κουρδικό βόρειο Ιράκ.».

Ο Chomani πρόσθεσε ότι συμπαθούντες το ΡΚΚ μπορεί να μηνύσουν τον Kubat Talabani είτε στην Ιρακινή Περιφερειακή Κυβέρνηση, είτε στη Βαγδάτη για να πιέσουν το PUK.

Κουρδικές πηγές αναφέρουν ότι η επιχείρηση εναντίον του Tevgera Azadi έγινε αμέσως μετά την επίσκεψη του Barzani στη Βαγδάτη και είχε σκοπό να στριμώξει το PUK. Στη συνέχεια το PUK συνειδητοποίησε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να βελτιώσει τις σχέσεις του με την Άγκυρα. Και ο ευκολότερος τρόπος για να το κάνει αυτό ήταν να εκδιώξει το ΡΚΚ. Ο γενικός πρόξενος της Τουρκίας στην Erbil, Hakan Karacay, εξέφρασε την υποστήριξη της, λέγοντας ότι η απόφαση του PUK ήταν σοφή.

Ο Arzu Yilmaz, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Duhok, είπε ότι το PUK παίζει κεντρικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα του Κουρδιστάν, αλλά οι διαμάχες μεταξύ των ηγετών του, που άρχισαν με τα προβλήματα υγείας του Talabani, το δυσκολεύουν να επικεντρωθεί σε άλλα ζητήματα. Σύμφωνα με τον Yilmaz η περιοχή που έχει επιρροή το PUK είναι γεωγραφικά απομακρυσμένη. Οι περιοχές επιρροής του ΡΚΚ και του KDP έχουν επεκταθεί, αλλά το PUK δεν μπορεί να αποκτήσει ερείσματα πέρα από την περιοχή της Soran. Έτσι, το PUK προσπαθεί να αποκαταστήσει τη θέση του στο Κουρδιστάν και αυτό το φέρνει απέναντι στο ΡΚΚ.

«Το PUK φαίνεται να δημιουργεί σχέσεις με μη κουρδικούς δρώντες, επειδή δεν έχει αρκετή ισχύ στο εσωτερικό του Κουρδιστάν. Αλλά όλη αυτή η σύγχυση που υπάρχει αυτή τη στιγμή δεν θα οδηγήσει σε εσωτερική σύγκρουση.», είπε στο Al-Monitor ο Yilmaz.

Η αντίδραση του ΡΚΚ στην απόφαση του PUK ήταν γρήγορη. Η Ένωση Κοινοτήτων του Κουρδιστάν (KCP: Kurdistan Communities Union), ένας οργανισμός ομπρέλα για όλα τα κόμματα που σχετίζονται με το ΡΚΚ, κάλεσε το PUK να ακυρώσει την απόφαση του. Το PUK δεν αναμένεται να ανταποκριθεί και ίσως να εντείνει τις προσπάθειες του να αναγκάσει το ΡΚΚ να αποσυρθεί από τις πολιτικές του δραστηριότητες στη Sulaimaniyah.

Ένας άλλος λόγος για την αλλαγή στάσης του PUK έναντι του ΡΚΚ μπορεί αν είναι η πρόσφατη απόφαση της Ουάσινγκτον να επικηρύξει τρεις κορυφαίους ηγέτες του ΡΚΚ, πιέζοντας τα ιρακινά κουρδικά κόμματα να απομακρυνθούν από το ΡΚΚ.