Η Επόμενη Πράξη του Πούτιν: Η Συροτουρκική Επαναπροσέγγιση

Ο Ρώσος πρόεδρος χρειάζεται ακόμη τις ΗΠΑ για να διατηρήσει την ειρήνη στη Συρία. –στο AL MONITOR. 

Ο Ρώσος πρόεδρος, μέχρι τώρα, έχει καταφέρει να συγκρατήσει μία επίθεση του συριακού καθεστώτος στην Idlib και να αποτρέψει μία κλιμάκωση μεταξύ Ισραήλ και Συρίας, και κατ΄ επέκταση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Αλλά, η διατήρηση της ειρήνης στη Συρία θα απαιτήσει βαθύτερο αμερικανορωσικό συντονισμό κατόπιν της απόσυρσης των αμερικανικών στρατευμάτων για την πρόληψη περαιτέρω αιματοχυσίας.

«Όταν η Μόσχα αποφάσισε να επέμβει στη Συρία το 2015 καθορίσθηκε ένας αριθμός από στόχους. Περισσότερα από τρία χρόνια μετά σχεδόν όλοι τους έχουν επιτευχθεί», έγραψε ο Fyodor Lukyanov. «Οι εξτρεμιστές ισλαμιστές συντρίφτηκαν. Ο πρόεδρος Άσαντ διατηρήθηκε στη θέση του και ενίσχυσε την εξουσία του, η δε βαρύτητα της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή μεγάλωσε μαζί με τη στρατιωτική και πολιτική της επιρροή παγκοσμίως».

Η τελευταία προσπάθεια του Πούτιν είναι να εκμεταλλευτεί την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία για να αποτρέψει μία Τουρκο-Συριακή σύγκρουση και να αποκαταστήσει τον εξουσία της συριακής κυβέρνησης στις περιοχές που ελέγχονται από το SDF με τη βοήθεια των υπό αναχώρηση αμερικανικών δυνάμεων.

Μία αντιπροσωπεία Τούρκων υπουργών ήταν στη Μόσχα στις 29 Δεκεμβρίου για να επεξεργαστεί τις λεπτομέρειες, οι οποίες δεν θα είναι εύκολες, δεδομένης της εμμονής της Τουρκίας με την καταστροφή του κουρδικού YPG και της κακής σχέσης Ερντογάν – Άσαντ. Αλλά, τα πρώτα σημάδια είναι καλά για όσους θεωρούν την ολοκλήρωση του ελέγχου της συριακής επικράτειας από τη συριακή κυβέρνηση ως εξέλιξη που οδηγεί στον τερματισμό του πολέμου.

«Στην παρούσα κατάσταση, εμείς ακόμη υποστηρίζουμε την ακεραιότητα της συριακής επικράτειας», δήλωσε ο Ερντογάν στις 28 Δεκεμβρίου. «Αυτές οι περιοχές ανήκουν στη Συρία. Μόλις οι τρομοκρατικές οργανώσεις εκλείψουν από την περιοχή, εμείς δεν θα έχουμε καμία δουλειά εκεί».

Ενώ οι ΗΠΑ μπορεί να ελπίζουν ότι η νέα στροφή στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις θα εξυπηρετήσει την ανάσχεση του Ιράν στη Συρία, η Ουάσινγκτον έχει εκχωρήσει τη διπλωματική οδό στη Ρωσία, μέχρι τώρα. Ο Lukyanov λέει: «το σχήμα της Αστάνα είναι ένα θαύμα από μόνο του καθώς μαρτυρά τη συνεργασία μεταξύ κρατών που δεν εμπιστεύονται το ένα το άλλο και έχουν διαφορετικά συμφέροντα στις περισσότερες περιπτώσεις. Όμως, το τρίγωνο Ρωσία – Τουρκία – Ιράν επέδειξε μία νέα μορφή συνεργασίας. Τα μέρη δεν ενώνονται από την επιθυμία να πετύχουν ένα κοινό στόχο, αλλά το καθένα να πετύχει τον δικό του. Όμως, το κάθε μέρος καταλαβαίνει ότι δεν μπορεί να πετύχει τον στόχο του χωρίς τα άλλα δύο.».

Στο μεταξύ, τα επόμενα βήματα του Ερντογάν είναι βυθισμένα στο ρίσκο και στην αβεβαιότητα. «Η τουρκική κυβέρνηση προσεγγίζει το θέμα με προσοχή, παρά το κλίμα ευφορίας που επικρατεί στην Άγκυρα», έγραψε ο Semih Idiz. «Η Τουρκία έχει αναβάλλει προς το παρόν τη σχεδιαζόμενη επιχείρηση της στη βόρεια Συρία και συνεργάζεται με την Ουάσινγκτον για να διευκολύνει τη συντονισμένη αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από την περιοχή… Το ερώτημα που υπάρχει σε πολλούς αφορά τους κινδύνους για την Τουρκία μετά τη δέσμευση της Άγκυρας ότι θα πολεμήσει το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συρία.».

«Άλλες εξελίξεις που παρακολουθούνται στενά στην Άγκυρα περιλαμβάνουν την απόφαση των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων (ΗΑΕ) να ξανανοίξουν την πρεσβεία τους στη Δαμασκό, η οποίο φαίνεται ως προοίμιο της εξομάλυνσης των σχέσεων του Άσαντ με αντίπαλες αραβικές χώρες», πρόσθεσε ο Isiz. «Η απόφαση των ΗΑΕ ήρθε μόλις μία βδομάδα αφότου ο πρόεδρος του Σουδάν Omar al-Bashir επισκέφτηκε τον Άσαντ στη Δαμασκό. Υπάρχει ακόμη συζήτηση για επιστροφή της Συρίας στον Αραβικό Σύνδεσμο. Ο Αραβικός Σύνδεσμος έχει καταδικάσει παλαιότερες εισβολές της Τουρκίας στο βόρειο Ιράκ εναντίον του ΡΚΚ ως παραβίαση της αραβικής κυριαρχίας. Μία τουρκική εισβολή στη Συρία μπορεί να προκαλέσει την αραβική αντίδραση.».

Η αμερικανική αποχώρηση φέρνει σε αμεσότερη επαφή τον Πούτιν με το Ισραήλ. «Το Ισραήλ δεν θα μπορούσε να στείλει πιο ξεκάθαρο μήνυμα», έγραψε ο Ben Caspit. «Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ μπορεί να παίρνει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία, αλλά εμείς (το Ισραήλ) θα μείνουμε. Δεν θα μας τρομάξουν οι ιρανικές απειλές, ούτε θα υποκύψουμε στη ρωσική πίεση και δεν θα αγνοήσουμε τον πρόεδρο Άσαντ και τους συμμάχους του στη λιβανέζικη Χεζμπολλά.».

«Το Ισραήλ αντιλαμβάνεται την πολυπλοκότητα και την εκρηκτικότητα της κατάστασης», προσέθεσε ο Caspit. Η αεροπορική επίθεση της 25^ης Δεκεμβρίου, που αποδόθηκε στο Ισραήλ, δεν προμηνύει τίποτα καλό. Σημειώνει ένα νέο στάδιο στην αργή αλλά συνεχή διολίσθηση, από όλες τις πλευρές που βρίσκονται στο βόρειο μέτωπο του Ισραήλ, προς μία επικίνδυνη ζώνη, όπου οποιοσδήποτε θα μπορούσε εύκολα να χάσει τον έλεγχο και να πυροδοτήσει μία συνολική σύγκρουση. Δεν είμαστε ακόμη εκεί, αλλά εάν αυτή η τάση συνεχιστεί, μπορούμε να φτάσουμε κάποια στιγμή.».

«Απ΄ έξω, το Ισραήλ συνεχίζει να δείχνει ψύχραιμο για τη βιαστική αμερικανική αποχώρηση από τη Συρία, αλλά εσωτερικά Ισραηλινοί αξιωματούχοι ομολογούν ότι η απόφαση αυτή περιέπλεξε τα πράγματα για το Ισραήλ», συνέχισε ο Caspit. «Η αποχώρηση δεν λαμβάνει χώρα σε κενό… Κάθε μήνα γίνεται πιο καθαρό ότι η υπόσχεση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν να κρατήσει τις ιρανικές δυνάμεις στη Συρία τουλάχιστον 80 χλμ. από τα ισραηλινά σύνορα δεν είναι βάσιμη. Μετά την πλέον πρόσφατη επιδρομή της ισραηλινής αεροπορίας, ανώτερος ισραηλινός αξιωματούχος είπε στο Associated Press ότι ιρανικές δυνάμεις έχουν επιστρέψει στην απαγορευμένη ζώνη και πέρασαν τη γραμμή των 80 χλμ. Το Ισραήλ ξέρει ότι πρέπει να κρατήσει τη ρωσική αρκούδα όσο πιο ήρεμη γίνεται, αλλά ποτέ δεν θα μπορέσει να την εμπιστευτεί πραγματικά.».

Δεδομένων των κινδύνων που υπάρχουν μπροστά, οι ΗΠΑ παραμένουν, όπως είχαμε γράψει εδώ τον Ιούνιο, το ελλείπον στοιχείο στη στρατηγική του Πούτιν στη Συρία. «Η Συρία δεν κατάφερε να δώσει ώθηση στην αμερικανορωσική ατζέντα», έγραψε ο Lukyanov, «και η εποικοδομητική, αν και διστακτική, αλληλεπίδραση μεταξύ των ενόπλων δυνάμεων των δύο χωρών φαίνεται να φθίνει και μάλλον θα θεωρηθεί ως μη αναγκαία πλέον.».

Κάποιο Αμερικανοί αξιωματούχοι «αιφνιδιάστηκαν» από την απόφαση του YPG να αναζητήσει την υποστήριξη της συριακής κυβέρνησης για να αποτρέψει μία τουρκική επίθεση, σύμφωνα με τους New York Times. Εμείς εδώ στο Al Monitor «αιφνιδιαστήκαμε» από το ότι οποιοσδήποτε είχε σχέση με αυτό το θέμα θα μπορούσε να «αιφνιδιαστεί» από αυτή την εξέλιξη. Όπως γράψαμε εδώ την προηγούμενη βδομάδα παρακολουθούσαμε αυτή την τάση, καθώς και τον ρόλο της Ρωσίας ως διαμεσολαβητή μεταξύ Συρίας και Κούρδων, από το 2016.

Ο Robert Ford, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στη Συρία, επεσήμανε αυτές τις τάσεις, γράφοντας στην Ουάσινγκτον Ποστ την προηγούμενη βδομάδα ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να προσφέρουν «στη Ρωσία τη συνεργασία τους για την επίτευξη μιας συμφωνίας μεταξύ SDF και Δαμασκού, που θα επέτρεπε στα συριακά στρατεύματα να επιστρέψουν στην ανατολική Συρία, με έναν τρόπο που θα λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες της Τουρκίας για την ασφάλεια της και δεν θα δίνει χώρο στο ΙΚ». Ο Ford, ο οποίος είχε κατακρίνει την πολιτική Ομπάμα ως «πίσω από τα γεγονότα», είχε παλιότερα υποστηρίξει τον εξοπλισμό μετριοπαθών τμημάτων της συριακής αντιπολίτευσης και τον διάλογο των ΗΠΑ με την εξτρεμιστική σαλαφιστική ομάδα Ahrar Al-Sham.