Ρωσία και Τουρκία Συζητούν τα Επόμενα Βήματα στη Συρία

Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, και ο Τούρκος ομόλογος του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συναντήθηκαν την Τετάρτη για να συντονίσουν τις κινήσεις τους στη Συρία, καθώς οι κυβερνήσεις τους διαπραγματεύονται ζώνες επιρροής στην καθημαγμένη χώρα. –από το Associated Press στο Voice of America. 

Οι δύο ηγέτες μοιράζονται την αντίθεση τους στην αμερικανική στρατιωτική παρουσία, την οποία βλέπουν ως εμπόδιο στη δικιά τους επιρροή στη χώρα. Η συνάντηση στο Κρεμλίνο ήταν η πρώτη, των δύο προέδρων, μετά το tweet του Ντόναλντ Τραμπ, στις 19 Δεκεμβρίου, για την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων.

Ο Πούτιν είπε για τη σχεδιαζόμενη αμερικανική αποχώρηση: «Εάν αυτά τα σχέδια υλοποιηθούν, θα είναι μια θετική εξέλιξη, που θα βοηθήσει στη σταθεροποίηση της κατάστασης».

Ο Πούτιν επεσήμανε την ετοιμότητα της Μόσχας να σεβαστεί τα τουρκικά συμφέροντα, αλλά ενθάρρυνε την Τουρκία να συζητήσει με τη συριακή κυβέρνηση για να σταθεροποιηθούν οι παραμεθόριες περιοχές.

Η Τουρκία πιέζει για τη δημιουργία μίας «ζώνης ασφαλείας», 32 χλμ., στη ΒΑ Συρία, για να εξασφαλίσει ότι η κουρδική παραστρατιωτική οργάνωση YPG, την οποία θεωρεί τρομοκρατική, είναι μακριά από τα τουρκικά σύνορα.

Μαχητές του YPG, δυτικά του Kobani, 18/12/2018.

Το YPG είναι το κύριο τμήμα του SDF, που έδιωξε το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) από μεγάλο μέρος της Συρίας, με τη βοήθεια της, υπό αμερικανικής ηγεσίας, Συμμαχίας.

Ο Ερντογάν είπε: «Έχει κρίσιμη σημασία να μην εμφανιστεί ένα κενό εξουσίας, το οποίο θα εκμεταλλευτούν τρομοκρατικές οργανώσεις, κατά τη διάρκεια της αμερικανικής αποχώρησης.».

Ο Τούρκος ηγέτης σημείωσε ότι οι ΗΠΑ έχουν δείξει θετικά σημάδια σε ότι αφορά τη «ζώνη ασφαλείας» και πρόσθεσε ότι «δεν υπάρχει πρόβλημα ανάμεσα σε εμάς και τη Ρωσία» στη δημιουργία της.

«Έχω δηλώσει ότι ο μόνος σκοπός μας είναι το καθήκον μας να καθαρίσουμε την περιοχή από τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως το YPG, το PYD (πολιτικός βραχίονας του YPG) και ιδίως το ΙΚ», είπε ο Ερντογάν.



Ο Πούτιν, όμως, αξιοποίησε τη συνάντηση για να επιβεβαιώσει την υποστήριξη των επαφών μεταξύ του προέδρου της Συρίας Άσαντ και των Κούρδων.

«Αυτός ο διάλογος θα βοηθήσει τη σταθεροποίηση της συριακής κοινωνίας και την εθνική συμφιλίωση», είπε. «Θα είναι επωφελές όχι μόνο για τη Συρία, αλλά και για τους γείτονες της.».

Η Ρωσία περιμένει από την κυβέρνηση Άσαντ να αναλάβει τις περιοχές ανατολικά του Ευφράτη που κατέχουν οι Κούρδοι, μετά τη σχεδιαζόμενη αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων, κάτι στο οποίο η Τουρκία αντιτίθεται.

Η Τουρκία φοβάται οποιαδήποτε συμφωνία μεταξύ συριακής κυβέρνησης και YPG στην παραμεθόρια περιοχή και στη στρατηγικής σημασίας πόλη της Manbij, υπό την οποία οι Κούρδοι παραστρατιωτικοί θα μπορούσαν να παραμείνουν απειλή για την τουρκική ασφάλεια.

Ρωσικά στρατιωτικά οχήματα στην Arimah, δυτικά της Manbij, στις 17/1/2019.

Ο Πούτιν σηματοδότησε τη ρωσική προθυμία να συμμεριστεί τις τουρκικές ανησυχίες ασφαλείας, επισημαίνοντας τους ισχυρούς δεσμούς με την Τουρκία, ως ουσιαστικό αντίβαρο στην αμερικανική επιρροή στην περιοχή.

«Σεβόμαστε τα ενδιαφέροντα των Τούρκων φίλων για την ασφάλεια τους», είπε ο Πούτιν.

Την ίδια στιγμή ενθάρρυνε την Τουρκία να αξιοποιήσει τη συνθήκη του 1998 με τη Συρία για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια των συνόρων.

Η Ρωσία φαίνεται να αδημονεί να προωθήσει τις συνομιλίες Δαμασκού και Κούρδων, ελπίζοντας ότι θα επεκταθούν τα κέρδη της συριακής κυβέρνησης και θα σταθεροποιηθεί ο έλεγχος της στη χώρα. Το σχέδιο των ΗΠΑ για την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων έχει ενισχύσει τον ρόλο της Ρωσίας ως τον ισχυρότερο παράγοντα στη Συρία.

Φάλαγγα αμερικανικών στρατιωτικών οχημάτων στη Manbij, στις 30/12/2018.

Η συριακή φιλοκυβερνητική εφημερίδα Al-Watan έγραψε την Τρίτη ότι κουρδική αντιπροσωπεία έφτασε στη Μόσχα μία μέρα πριν τον Ερντογάν. Δεν έχει υπάρξει, μέχρι τώρα, ανεξάρτητη επιβεβαίωση της πληροφορίας από κουρδικές πηγές.

Πούτιν και Ερντογάν αποκάλεσαν ο ένας τον άλλο «αγαπητέ φίλε», εξαίροντας τις στενές σχέσεις των δύο χωρών και τη σημασία τους για την περιφερειακή ασφάλεια. Συνοδεύονταν από στρατιωτικούς και αξιωματούχους των υπηρεσιών ασφαλείας για λεπτομερείς συζητήσεις για τη Συρία.

Η Ρωσία και το Ιράν έχουν βοηθήσει τον Άσαντ να ανακτήσει τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της χώρας, ενώ η Τουρκία έχει υποστηρίξει τους εχθρούς του Άσαντ, στα οχτώ χρόνια της σύγκρουσης. Παρά αυτό, οι τρεις χώρες έχουν συνεργαστεί για να φτάσουν σε μία συμφωνία ειρήνης για τη Συρία, ενωμένες από την κοινή τους επιθυμία να υπονομεύσουν την αμερικανική επιρροή στην περιοχή.

Η συμφωνία τώρα δοκιμάζεται από την αιφνίδια απόφαση του Τραμπ να αποσυρθεί από τη Συρία, αφήνοντας τη Μόσχα, την Άγκυρα και την Τεχεράνη να συναγωνίζονται για την επιρροή στην περιοχή.

Τα ρωσικά και τουρκικά συμφέροντα συγκρούονται και στη ΒΔ επαρχία της Idlib, που κατοικείται από τρία εκατομμύρια ανθρώπους, μέσα στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και πολλοί εσωτερικοί μετανάστες.

Τον Σεπτέμβριο, Πούτιν και Ερντογάν κατέληξαν σε μία συμφωνία αποκλιμάκωσης στην Idlib, που απέτρεψε επίθεση του συριακού στρατού, η πιθανότητα της οποίας συνοδεύτηκε από φόβους για ανθρωπιστική καταστροφή. Η συμφωνία δημιούργησε μία ζώνη ασφαλείας, ελεύθερη από βαρέα όπλα, επιτηρούμενη από τουρκικά στρατεύματα.

Κατεστραμμένο κτήριο στην Ariha, στην επαρχία Idlib, στις 20/9/2018.

Η Τουρκία πιέζει για τη διατήρηση της συμφωνίας, φοβούμενη ότι οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις προσπαθούν να την υπονομεύσουν.

Η Ρωσία, με τη σειρά της, προέτρεψε την Τουρκία να ενεργήσει με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα για να χαλιναγωγήσει τους παραστρατιωτικούς της στην Idlib, που έχουν σημειώσει επιθέσεις εναντίον των συριακών, αλλά και των ρωσικών δυνάμεων.

Ο Πούτιν ζήτησε από την Τουρκία να βοηθήσει να σταθεροποιηθεί η Idlib, αλλά επεσήμανε ότι περισσότερες κοινές προσπάθειες απαιτούνται για να αντιμετωπιστούν οι εξτρεμιστές.

«Η κατάπαυση των εχθροπραξιών δεν θα πρέπει να εμποδίσει τον αγώνα εναντίον της τρομοκρατίας που θα πρέπει να συνεχιστεί», είπε.

«Ο κοινός μας αγώνας εναντίον των τρομοκρατικών οργανώσεων στην idlib θα συνεχιστεί με τον ίδιο τρόπο», είπε ο Ερντογάν

Οι δύο ηγέτες επαίνεσαν τους εαυτούς τους για τις προσπάθειες τους να παραχθεί μία λίστα υποψηφίων για την επιτροπή που θα επεξεργαστεί το νέο σύνταγμα της Συρίας. Ο Πούτιν επεσήμανε ότι η έγκριση της από τον ΟΗΕ βρήκε την αντίδραση της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Μεγάλης Βρετανίας, αλλά δήλωσε την αισιοδοξία του ότι κάποιος συμβιβασμός θα επιτευχθεί στο μέλλον.