Η Διεύρυνση του Ιρανικού Διαδρόμου Διαμέσου της Συρίας

Η αιφνίδια ανακοίνωση του προέδρου Τραμπ να αποσύρει τις αμερικανικές δυνάμεις από τη Συρία ανησυχεί το Ισραήλ ότι το Ιράν θα μπορέσει να ολοκληρώσει τη «χερσαία γέφυρα» από την Τεχεράνη στη Βυρηττό. –Του Yaakov Lappin στο JNS. 

Σε απάντηση της αιφνιδιαστικής ανακοίνωσης του προέδρου Τραμπ για την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από τη Συρία, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου εξέδωσε μία σύντομη ανακοίνωση που περιείχε δύο μηνύματα.

«Αυτή είναι, φυσικά, μία αμερικανική απόφαση», είπε δίνοντας έμφαση στο γεγονός ότι δεν είναι δουλειά του Ισραήλ να πει στον ισχυρό του σύμμαχο που θα αναπτύξει τα στρατεύματα του. Αυτό είναι ένα σημαντικό μήνυμα γιατί δείχνει σεβασμό στις αποφάσεις που παίρνει η Αμερική για το που θα χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική της δύναμη.

Επίσημα το Ισραήλ δεν πρέπει να πάρει θέση στη διαφωνία μεταξύ του αμερικανικού κατεστημένου της άμυνας και του Τραμπ.

Την ίδια στιγμή η δήλωση του Νετανιάχου δεν περιείχε κάτι θετικό για την απόφαση. Αυτό δείχνει την πραγματική ανησυχία του Ισραήλ για το πώς η αμερικανική αποχώρηση θα επηρεάσει την περιφερειακή ισορροπία δυνάμεων.

«Θα μελετήσουμε το χρονοδιάγραμμα, την εφαρμογή της και φυσικά τις επιπτώσεις της σε μας», είπε ο πρωθυπουργός. «Σε κάθε περίπτωση, θα φροντίσουμε την ασφάλεια του Ισραήλ και την άμυνα μας σε αυτή την περιοχή.».

Προφανώς αυτά τα σχόλια δεν συνιστούν επιδοκιμασία. Η δήλωση του Νετανιάχου είναι μία καλυμμένη προειδοποίηση για τον τοξικό περιφερειακό παίκτη που φαίνεται ότι θα επωφεληθεί αμέσως από την κίνηση του Τραμπ: το Ιράν.

Η Ισλαμική Δημοκρατία εργάζεται σκληρά για να εξαπλώσει την επιρροή της, της παραστρατιωτικές της δυνάμεις, τα όπλα της και την τρομοκρατία της στη Μέση Ανατολή. Ο στόχος της είναι να δημιουργήσει ένα δίκτυο από περιοχές υπό τον έλεγχο της, μέσα στις οποίες θα υπάρχουν ένοπλες οργανώσεις, εργοστάσια όπλων και βάσεις πυραύλων. Η Τεχεράνη θέλει να αναπτύξει αυτά τα μέσα για να μπορέσει αργότερα να τα χρησιμοποιήσει για να επιτεθεί στο Ισραήλ και να απειλήσει και να εκβιάσει μετριοπαθή σουνιτικά κράτη που στέκονται στο δρόμο της για να καταστεί περιφερειακός ηγεμόνας.

Η παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στη Συρία είναι μέρος του «οδοφράγματος» που εμποδίζει τα ιρανικά σχέδια για διείσδυση από το Ιράκ.

Το ιρανικό καθεστώς και η ελίτ Φρουρά της Ισλαμικής Επανάστασης επιθυμούν ένα χερσαίο διάδρομο από το Ιράν, διαμέσου του Ιράκ, στη Συρία και τον Λίβανο. Ο έλεγχος ενός τέτοιου διαδρόμου θα επέτρεπε στο Ιράν να μετακινεί όπλα, σιίτες παραστρατιωτικούς και τακτικά ιρανικά στρατεύματα από την ανατολή στη Συρία και να απειλεί το Ισραήλ και την Ιορδανία.

Η σοβαρότητα της απειλής φάνηκε σε μία αεροπορική επίθεση στις 16 Ιουλίου φέτος, που αποδόθηκε από τα διεθνή ΜΜΕ στο Ισραήλ. Η επίθεση κατευθύνθηκε εναντίον ιρανικών δυνάμεων που φαίνονταν να κατασκευάζουν έναν τέτοιο διάδρομο. Η επίθεση σε μία βίλα στα σύνορα Ιράκ – Συρίας αναφέρθηκε ότι προκάλεσε μεγάλο αριθμό θυμάτων· Ιρακινούς σιίτες παραστρατιωτικούς και Ιρανούς αξιωματικούς.

Σύμφωνα με πρόσθετες αναφορές το Ιράν έχει μεταφέρει ήδη βαλλιστικούς πυραύλους στο Ιράκ και τους έχει τοποθετήσει υπό τη φρούρηση σιιτών παραστρατιωτικών, πράγμα που έχει οδηγήσει σε υποθέσεις για το αν το Ισραήλ θα επιτεθεί σε ιρανικά συμφέροντα στο Ιράκ.

Τον Αύγουστο, φέτος, σιίτες παραστρατιωτικοί στο Ιράκ ισχυρίστηκαν ότι εχθρικά drone προσέβαλλαν αποθηκευτικές τους εγκαταστάσεις, αν και δεν κατονόμασαν τον επιτιθέμενο.

Προσπάθεια μεταφοράς όπλων από το Ιράκ

Ο Ταξίαρχος ε.α. Yossi Kuperwasser, πρώην επικεφαλής του τμήματος ερευνών, της υπηρεσίας στρατιωτικών πληροφοριών της IDF, είπε: «Εάν… οι (αμερικανικές) δυνάμεις στον νότο πρόκειται να φύγουν από την περιοχή, αυτό θα σημαίνει ότι ο Άσαντ και οι Ιρανοί θα έχουν τον πλήρη έλεγχο στη Συρία. Έτσι θα μπορούν να μεταφέρουν όπλα από το Ιράν, διαμέσου του Ιράκ, στη Συρία και από ΄κει στον Λίβανο και δεν θα υπάρχει τίποτα για να τους σταματήσει… εκεί βρίσκεται το πρόβλημα.».

Ο Kuperwasser αναφέρονταν στις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις που εδρεύουν κοντά στην Tanaf, πλησίον των συνόρων Συρίας – Ιράκ – Ιορδανίας. Αμερικανικές δυνάμεις βρίσκονται και βορειότερα, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, όπου συνεργάζονται με κουρδικές δυνάμεις.

Ο Kuperwasser, που υπηρέτησε και ως γενικός γραμματέας του υπουργείου διεθνών σχέσεων και στρατηγικής, πρόσθεσε: «Είναι αλήθεια ότι η αρχική αποστολή της εξάλειψης των δυνάμεων του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ) λίγο – πολύ ολοκληρώθηκε. Αλλά, το ερώτημα ήταν εάν θα έπρεπε να παραμείνουν τα αμερικανικά στρατεύματα στη Συρία για να αντιμετωπιστεί το ιρανικό ζήτημα ή όχι.».

Ερωτηθείς εάν η Τεχεράνη θα πάρει θάρρος από την απόφαση Τραμπ ο Kuperwasser απάντησε ότι: «οι Ιρανοί θα ενισχυθούν και θα νιώσουν πολύ πιο δυνατοί», προσθέτοντας, «δεν είναι ξεκάθαρο ότι το ΙΚ δεν μπορεί να αναγεννηθεί, εκμεταλλευόμενο τις αδυναμίες των αντιπάλων του στην περιοχή».

Το Ισραήλ, τόνισε, θα πάρει όποιο μέτρο θεωρεί αναγκαίο για να υπερασπιστεί τον εαυτό του και δεν περιμένει τις αμερικανικές δυνάμεις να το προστατέψουν.

«Είναι μία πολύ ασταθής κατάσταση»

«Το θέμα είναι ότι έχουμε έναν κοινό εχθρό», είπε ο Kuperwasser σε σχέση με την παρουσία των αμερικανικών στρατευμάτων στη Συρία. «Ο σκοπός των αμερικανικών δυνάμεων στη Συρία είναι να ενεργούν εναντίον αυτών των κοινών εχθρών, εναντίον του ΙΚ που είναι εξτρεμιστές σουνίτες και εναντίον των εξτρεμιστών σιιτών, των Ιρανών. Η αμερικανική παρουσία εκεί ήταν εμπόδιο στον δρόμο του Ιράν, που προσπάθησε να ελέγξει όλη τη Συρία. Αφού φύγουν θα είναι ευκολότερο για τους Ιρανούς να ελέγξουν τη Συρία. Όμως αυτό δεν είναι κάτι για το οποίο έχει λόγο το Ισραήλ. Είναι ζήτημα των Αμερικανών να προσδιορίσουν τον ρόλο τους.».

Η Ρωσία, η οποία αναδύθηκε ως σκληρός ανταγωνιστής των Αμερικανών στην περιοχή, θα είναι «πολύ ικανοποιημένη» με την απόφαση Τραμπ, σημείωσε ο Kuperwasser, «θα είναι ελεύθερη να ελέγξει τις εξελίξεις στη Συρία.». Λίγο μετά την ανακοίνωση του Τραμπ, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν την καλωσόρισε, χαρακτηρίζοντας της ως την «ορθή απόφαση».

Ο Kuperwasser ανέφερε ότι η Ρωσία δεν είχε κρατήσει το Ιράν μακριά από τη νότια Συρία, παρά τις υποσχέσεις της. «Προσποιούνται ότι νοιάζονται για την ασφάλεια του Ισραήλ. Ανακοίνωσαν, πάλι, ότι στη νότια Συρία έχουν κρατήσει τις ιρανικές δυνάμεις εκατό χιλιόμετρα από τα σύνορα Συρίας – Ισραήλ», είπε.

«Η αλήθεια είναι ότι οι συριακές δυνάμεις στα Υψώματα του Γκολάν δεν είναι εντελώς συριακές. Κάποιες από αυτές διοικούνται από τους Ιρανούς και τη Χεζμπολλά. Αυτή είναι μία κατάσταση για την οποία ανησυχούμε πολύ και δεν νομίζω ότι η Ρωσία κάνει αρκετά για να εξασφαλισθεί ότι αυτό δεν συμβαίνει», είπε ο Kuperwasser.

Η Ρωσία, όμως, έχει εντείνει τις προσπάθειες της να πείσει τους Ιρανούς να μη φέρουν όπλα στη Συρία. Εάν η Ρωσία μπορέσει να μειώσει σταθερά τη διακίνηση των ιρανικών όπλων, αυτό θα σταθεροποιούσε την περιοχή, υποστήριξε ο Kuperwasser.

Όμως, προειδοποίησε: «είναι μία πολύ ασταθής κατάσταση και θα πρέπει να περιμένουμε για να δούμε εάν οι Ιρανοί θα συμπεριφερθούν με ένα τρόπο που προάγει τη σταθερότητα στη Συρία και εάν θα μετατρέψουν τον Λίβανο σε ασταθή περιοχή».

Τα τούνελ της Χεζμπολλά που ανακάλυψε πρόσφατα η IDF και η προσπάθεια κατασκευής θέσεων εκτόξευσης πυραύλων στον Λίβανο είναι παραδείγματα ενεργειών που αποσταθεροποιούν την περιοχή.

Με πολλά ερωτηματικά ακόμη να παραμένουν ένα πράγμα φαίνεται ξεκάθαρο μετά την ανακοίνωση Τραμπ: η Ρωσία θα σταθεροποιήσει τον έλεγχο της στη Συρία και η σχέση της Μόσχας με το Ισραήλ θα γίνει πιο σημαντική εξαιτίας του κενού εξουσίας που αφήνει ο Τραμπ στην περιοχή.

Ο Kuperwasser προσέφερε ένα απλό σχήμα για την κατανόηση της δυναμικής των Ισραηλορωσικών σχέσεων.

«Οι Ρώσοι δεν θέλουν να καταλήξουν να αντιμετωπίσουν την ισραηλινή αεροπορία στη Συρία», είπε. «Ο τρόπος για να το αποφύγουν αυτό είναι να εξασφαλίσουν ότι οι Ιρανοί δεν θα φέρουν όπλα διαμέσου της Συρίας, γιατί το Ισραήλ δεν θα το ανεχτεί. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφευχθούν οι τριβές είναι απλά να πείσουν τους Ιρανούς να μη φέρουν τα όπλα τους».

Σχετικές αναρτήσεις

Θα Ανοίξουν οι Σιιτικές Πολιτοφυλακές τον «Δρόμο προς τη Θάλασσα» για το Ιράν;