Είναι ο Ισραηλινός Στρατός Έτοιμος για Ολοκληρωτικό Πόλεμο;

Η κατάσταση της ετοιμότητας των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων (IDF) έχει βελτιωθεί εντυπωσιακά, αλλά αυτές έχουν πολλά ακόμη πράγματα να κάνουν. Εδώ και χρόνια έχει παραμεληθεί ο στρατός ξηράς, που είναι ουσιώδης εάν εχθροί όπως η Χεζμπολλά θα πρέπει να ηττηθούν αποφασιστικά. –Του Yaakov Lappin στο JNS. 

Το ερώτημα του πόσο έτοιμη είναι η IDF κυριάρχησε στα πρωτοσέλιδα των ισραηλινών εφημερίδων τις πρόσφατες εβδομάδες. Το θέμα πέρασε στο προσκήνιο μετά το θυελλώδες τέλος της δεκάχρονης θητείας του επιτρόπου της IDF Υποστράτηγου Yitzhak Brick.

Yitzhak Brick

Ο Brick δημοσιοποίησε μία δηκτική αναφορά και έκανε πολλές δηλώσεις όπου ισχυρίστηκε ότι ο στρατός ξηράς είναι σε μεγάλο βαθμό απροετοίμαστος για πόλεμο. Έφτασε μέχρι το σημείο να πει, απευθυνόμενος σε επιτροπή του ισραηλινού κοινοβουλίου (Κνέσετ) ότι «η IDF περνά μια διαδικασία χειροτέρευσης που έχει φτάσει στο ζενίθ της τα πρόσφατα χρόνια».

Οι ανησυχητικές παρατηρήσεις του Brick απορρίφθηκαν κατηγορηματικά από τον αρχηγό της IDF Αντιστράτηγο Gadi Eizenkot, τον αρχηγό του στρατού Υποστράτηγο Kobi Barak και τους άλλους αρχηγούς των κλάδων.

Αν και ο Eizenkot διέταξε να εξετασθούν οι ισχυρισμοί του Brick, διαβεβαίωσε κατηγορηματικά ότι η πολεμική ετοιμότητα της IDF είχε βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια. Ο Eizenkot τόνισε ότι είχε αφιερώσει τα τέσσερα χρόνια του ως αρχηγός στη βελτίωση της ετοιμότητας, υπονοώντας ότι η κριτική του Brick ήταν απευθείας πλήγμα προς τον ίδιο και την κληρονομιά του.

Ο Δρ. Eado Hecht, ερευνητής στο Κέντρο Στρατηγικών Σπουδών «Μπέγκιν – Σαντάτ», είναι αμυντικός αναλυτής, που ειδικεύεται στη θεωρία του πολέμου και στη στρατιωτική ιστορία και λέκτορας στο Πανεπιστήμιο Bar-Ilan στη Ramat Gan. Ο Hecht είναι επίσης διαλέκτης στη Σχολή Διοίκησης & Επιτελών της IDF.

Ο Hecht, συμφώνησε με τον Brick και άλλες επικριτικές φωνές που πιστεύουν ότι η IDF είναι απροετοίμαστη, αλλά πρόσθεσε ότι αυτό δεν είναι ένα επιχείρημα μηδενικού αθροίσματος. «Υπάρχουν τομείς στους οποίους η IDF έχει κάνει εξαιρετική δουλειά, και άλλοι στρατοί θέλουν να έρθουν και να μάθουν από ΄μας, και άλλοι τομείς στους οποίους η IDF δεν είναι τόσο καλή».

Οι χερσαίες δυνάμεις παραμελήθηκαν προς όφελος των «υψηλής ποιότητας πληροφοριών και των όπλων μεγάλου βεληνεκούς»

Ο Hecht εξήγησε ότι ο τρόπος που ο Brick και οι αρχηγοί των κλάδων μετρούσαν την πολεμική ετοιμότητα ήταν διαφορετικός. Για να κατανοηθεί αυτή η διαφορά πρέπει να ανατρέξουμε στην ιστορία. Ο 2^ος Πόλεμος του Λιβάνου, το 2006, ήταν το δεύτερο χαμηλότερο σημείο στην ιστορία του ισραηλινού στρατού. Το χαμηλότερο ήταν τα χρόνια 1950-53. «Η διαφορά μεταξύ των δύο σημείων είναι ότι ενώ το 1950-53 η IDF δεν γνώρισε πώς να διεξάγει συνήθεις επιχειρήσεις ασφαλείας και πώς να διεξάγει μεγάλης κλίμακας πολέμους, το 2006 η IDF γνώριζε πώς να διεξάγει μακροχρόνιες επιχειρήσεις ασφαλείας εξαιρετικά», είπε ο Hecht. «Έτσι νίκησε τους Παλαιστίνιους στην Ιντιφάντα του Αλ Αξά (2000-2006)».

Όμως, τότε ήταν που νέες αντιλήψεις εδραιώνονταν για το μέλλον του πολέμου. Αυτές οι αντιλήψεις έλεγαν ότι δεν θα ξαναϋπάρξουν μεγάλης κλίμακας πόλεμοι, πλέον, και στην απίθανη περίπτωση που αυτό συμβεί θα διεξαχθούν με μεγάλου βεληνεκούς όπλα αέρος – εδάφους, καταστρέφοντας στόχους που θα έχουν εξευρεθεί από πολύ υψηλής ποιότητας πληροφορίες.

Σαν αποτέλεσμα, «η IDF, ηθελημένα, παραμέλησε τα αναγκαία για τη διεξαγωγή χερσαίου πολέμου», είπε ο Hecht. Όταν ο Αντιστράτηγος Dan Halutz έγινε αρχηγός το 2005 ο στρατός ξηράς ήταν παραμελημένος, πράγμα που οδήγησε σε σημαντικές αποτυχίες στον πόλεμο με τη Χεζμπολλά το επόμενο καλοκαίρι.

Τα στρατηγικά κέρδη από αυτόν τον πόλεμο για το Ισραήλ ήρθαν «παρά τις τακτικές αποτυχίες», σημείωσε ο Hecht. Οι αποτυχίες αυτές οδήγησαν τον επόμενο αρχηγό, Αντιστράτηγο Gabi Ashkenazi, να απαιτήσει «επιστροφή στα βασικά» για τις χερσαίες δυνάμεις. Στην περίοδο του Ashkenazi ο στρατός ξηράς αναβαθμίστηκε σημαντικά, όμως, στη συνέχεια, υπό την ηγεσία του υπουργού άμυνας Moshe Ya’alon και του αρχηγού, Αντιστράτηγου Benny Gantz, η πορεία αυτή σταμάτησε. Η προηγούμενη τάση του πρωτείου της αεροπορίας και των πληροφοριών επανήλθε, σύμφωνα με τον Hecht.

Ο απερχόμενος αρχηγός, Αντιστράτηγος Gadi Eizenkot, «επανέφερε την παράδοση του Ashkenazi». «Όμως, ο Eizenkot και οι αρχηγοί των κλάδων, συγκρίνουν τη σημερινή IDF με τον στρατό του 2006. Ο Brick συγκρίνει τη σημερινή IDF με αυτό που ήταν στην ακμή της, 40 ή 50 χρόνια πριν».

Το συμπέρασμα ,κατά τον Hecht, είναι ότι η IDF του 2019 συγκρινόμενη με την απόδοση της το 2006 έχει «βελτιωθεί τρομακτικά». Την ίδια στιγμή, προειδοποίησε, υπάρχει ανάγκη να αξιολογηθεί η αυξανόμενη απειλή της Χεζμπολλά, που σήμερα είναι το αντίστοιχο πέντε ελαφρών μεραρχιών πεζικού, σε όρους σχετικής ισχύος.

«Η Χεζμπολλά είναι σαν την PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης) και τον συριακό στρατό στο Λίβανο το 1982 μαζί. Πράγματι, η Χεζμπολλά δεν έχει άρματα μάχης, αλλά έχει πολλά που οι Σύριοι και η PLO τότε δεν είχαν», είπε ο Hecht, παρουσιάζοντας τα Α-Τ Κ/Β ως ένα παράδειγμα.

«Προχωρούν με την οχύρωση του νότιου Λιβάνου σε μία κλίμακα που δεν υπήρχε πριν και είναι πολύ πιο ικανοί και επαγγελματίες απ΄ ότι ήταν η PLO τότε.».

Σύμφωνα με ανοιχτές πηγές, το 2006, η Χεζμπολλά στο νότιο Λίβανο ήταν ισοδύναμη με περίπου δύο ταξιαρχίες πεζικού και ήταν οπλισμένη με πολύ λιγότερους όλμους και Α-Τ Κ/Β. Σήμερα, είναι έξι φορές πιο ισχυρή απ΄ ότι ήταν το 2006.

Είναι το μέγεθος της IDF επαρκές για αντιπάλους σε πολλά μέτωπα;

Κρίσιμα ερωτήματα περιστρέφονται γύρω από την ικανότητα της IDF να αντιμετωπίσει εχθρούς σε πολλά μέτωπα ταυτόχρονα.

«Τι θα συμβεί εάν η IDF απαιτηθεί να αντιμετωπίσει και άλλους αντιπάλους εκτός από τη Χεζμπολλά; Εάν, για παράδειγμα, ένας νέος συριακός στρατός εμφανιστεί στα Υψώματα του Γκολάν, υποστηριζόμενος από σιιτικές δυνάμεις από το Ιράκ, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ιράν; Και αν την ίδια στιγμή, η Χαμάς αρχίσει να μας βομβαρδίζει από τα νότια; Είναι επαρκώς μεγάλη η IDF για να αντιμετωπίσει όλους αυτούς τους αντιπάλους ταυτόχρονα; Για να αντιμετωπίσουμε μόνο τη Χαμάς θα πρέπει να καλέσουμε εφέδρους. Απέναντι σε μία μικρότερη Χεζμπολλά το 2006 ήταν αναγκαίο να καλέσουμε εφέδρους. Από τότε έχουμε μειώσει τις εφεδρείες μας δραστικά· ολόκληρες μεραρχίες και ταξιαρχίες καταργήθηκαν», είπε ο Hecht.

Επεσήμανε, επίσης, ότι υπάρχουν ερωτήματα για τον χρόνο που θα χρειαστούν οι εφεδρικές μονάδες να φτάσουν στους χώρους αποθήκευσης των οπλικών συστημάτων και για την κατάσταση της ετοιμότητας των στρατιωτικών οχημάτων με δεδομένη τη μείωση του προσωπικού συντήρησης.

Πράγματι, ο Eizenkot έδωσε μεγάλη έμφαση στις χερσαίες δυνάμεις. «Ακόμη», είπε ο Hecht, «η προσοχή, κατά κύριο λόγο, στέφεται στην αύξηση της ισχύος πυρός. Είναι όμως αυτή η ισχύς πυρός ικανή να δώσει στο Ισραήλ τη στρατηγική απάντηση που χρειάζεται για να αναγκάσει τη Χεζμπολλά να ζητήσει την κατάπαυση του πυρός;». «Και μέχρι να το κάνει αυτό, μπορεί αυτή η ισχύς πυρός να μειώσει την ποσότητα και την αποτελεσματικότητα της ισχύος πυρός της Χεζμπολλά, που θα βάλλει μέσα στο εσωτερικό του Ισραήλ; Ο μόνος τρόπος για να απομειωθεί αποτελεσματικά το πυρ της Χεζμπολλά είναι μέσω μιας μεγάλης κλίμακας χερσαίας επίθεσης. Για να το κάνει αυτό η IDF πρέπει να καταλάβει μία μεγάλη, λοφώδη περιοχή που περιέχει δεκάδες σιιτικά, οχυρωμένα, χωριά και πόλεις».

Κάθε σιιτικό χωριό, πιθανότατα, θα περιέχει ένα τμήμα της Χεζμπολλά, ισοδύναμο με έναν ή δύο λόχους, που θα περιμένει.

«Αυτό, όμως, είναι το εμπόδιο που οι μονάδες της IDF θα πρέπει να περάσουν για να φτάσουν στους χώρους εκτόξευσης των ρουκετών, που θα βάλλουν στο εσωτερικό του Ισραήλ», είπε ο Hecht.

Ο ίδιος αναγνώρισε ότι η IDF βελτίωσε σημαντικά την πολεμική της εκπαίδευση, αλλά, σύμφωνα με τον Brick, δεν έχει φτάσει ακόμη σε επαρκή επίπεδο, ιδιαίτερα στα τεθωρακισμένα και στο πυροβολικό.

«Έχουμε κάνει μεγάλη βελτίωση»

Σε μια από τις τελευταίες του ομιλίες με στολή, στις 23 Δεκεμβρίου, ο Eizenkot εκτίμησε την κατάσταση. «Στο τέλος του 2018, η ισορροπία στην εθνική ασφάλεια του Ισραήλ έχει βελτιωθεί σημαντικά», είπε, ενώ την ίδια στιγμή η αστάθεια στην περιοχή δημιούργησε πολύ υψηλά επίπεδα εκρηκτικότητας.

«Φυσικά, αυτό υποχρεώνει τον στρατό μας να είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο ετοιμότητας. Έχουμε κάνει πολύ μεγάλες προσπάθειες για να βελτιώσουμε την ετοιμότητα της IDF. Η IDF είναι πολύ μεγάλη, με οποιαδήποτε κριτήρια, ειδικά εάν προστεθούν οι εφεδρικές δυνάμεις. Και χρειάζονται πάρα πολλά χρήματα για να διατηρηθούν οι ένοπλες δυνάμεις αυτής της κλίμακας, ειδικά οι χερσαίες δυνάμεις, σε αυτό το πολύ υψηλό επίπεδο ετοιμότητας».

Τελικά, δήλωσε ο Eizenkot, οι δυνατότητες της IDF έχουν βελτιωθεί σημαντικά.

Στις 19 Δεκεμβρίου η επιτροπή εξωτερικών και άμυνας της ισραηλινής βουλής δημοσίευσε μία αναφορά μετά τη δική της έρευνα για την ετοιμότητα της IDF. Η επιτροπή βρήκε ότι «το επίπεδο πολεμικής ετοιμότητας της IDF έχει βελτιωθεί σημαντικά από την επιχείρηση Protective Eagle, το 2014, εναντίον της Χαμάς, στη Γάζα».

Η έρευνα αυτή βρήκε ότι σχεδόν σε κάθε παράμετρο «υπήρξε δραματική βελτίωση στο επίπεδο της ετοιμότητας· είτε στην εκπαίδευση, στο απόθεμα πυρομαχικών, στα ανταλλακτικά και σε άλλα».

Η αναφορά εξήρε τον Eizenkot για την εφαρμογή ενός πολυετούς προγράμματος, με την ονομασία «Γεδεών», που έδωσε προτεραιότητα στις μάχιμες μεραρχίες που μπορούν να πολεμήσουν σε κάθε μέτωπο.

Δύο μέρες μετά από αυτό, ο οικονομικός ελεγκτής της IDF, Ταξίαρχος Ilan Harari, ξεκίνησε τη δικιά του έρευνα σε απάντηση της αναφοράς του Brick και κατέληξε ότι το επίπεδο ετοιμότητας της IDF έχει βελτιωθεί δραματικά.

Όμως, η έρευνα του Harari συμφώνησε με τον Brick ότι χρειάζονται βελτιώσεις στη ΔΜ, στο προσωπικό, στα συστήματα διοίκησης & ελέγχου και στην υπηρεσία των υπαξιωματικών στις αποθήκες πολεμικού υλικού.

Σύμφωνα με την εκπομπή Channel 10 News η έρευνα του Harari κατέληξε ότι χρειάζεται μία αύξηση 1,5 – 2,5 δισεκατομμυρίων σέκελ ($400-500 εκ.) για να διασφαλιστεί ότι ο στρατός ξηράς θα παραμείνει σε καλό επίπεδο.

«Εάν η IDF χρειάζεται δύο δισεκατομμύρια σέκελ για να ολοκληρώσει την ετοιμότητα της στα ζητήματα που παρουσιάζει η έρευνα Harari, αυτό σημαίνει ότι ο Brick έχει δίκιο», είπε ο Hecht. «Η IDF δεν είναι έτοιμη».

Σχετικές αναρτήσεις

Πέντε Διδάγματα από τους Ισραηλινούς Πολέμους