Εξασκούμενοι στην Πολυχωρική Μάχη

Εντυπώσεις της αμερικανικής 1ης Μεραρχίας Πεζικού από την άσκηση «Warfighter - Απρίλιος 2019». –Των Σχη Curt Taylor και Τχη Larry Kay στο Modern War Institute. Κατά τη διεξαγωγή της άσκησης ο Taylor ήταν επιτελάρχης της Μεραρχίας και ο Kay αξιωματικός επιχειρήσεων του 1/18 Τάγματος Πεζικού. 

Το όραμα του στρατού για το πώς θα πολεμήσει στο μέλλον στηρίζεται στην ιδέα του «διλήμματος». Κατά την αντίληψη των πολυχωρικών επιχειρήσεων η φίλια, διακλαδική, δύναμη μπορεί να αποκτήσει συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι ισοδύναμου αντιπάλου, εάν μπορέσει να τον θέσει προ αλληλοσυμπληρούμενων απειλών, που κάθε μία τους να απαιτεί ξεχωριστή αντιμετώπιση, ώστε συνεχώς κάποια τρωτότητα του αντιπάλου να παραμένει εκτεθειμένη. Το ζητούμενο αυτό συγκριτικό πλεονέκτημα προκύπτει από τον αριστοτεχνικό συνδυασμό πολλαπλών διλημμάτων, παρά από την ξεκάθαρη υπεροχή σε κάποια συγκεκριμένη δυνατότητα.

Τη χρονιά που πέρασε το στρατηγείο της 1^ης Μεραρχίας Πεζικού επιχείρησε, όσο μπορούσε καλύτερα, μέσα από μία σειρά ασκήσεων, όπου επιχειρήσαμε, να κάνει πράξη την παραπάνω ιδέα, απέναντι σε μία εξαιρετικά εκπαιδευμένη και ικανή αντιτιθέμενη δύναμη (OPFOR). (Στμ: Η Μεραρχία αντιμετώπισε την OPFOR του Fort Leavenworth, περισσότερα για τις OPFOR του αμερικανικού στρατού εδώ). Η εκπαίδευση του στρατηγείου κορυφώθηκε τον Απρίλιο του 2019 με την άσκηση επιπέδου σώματος στρατού (ΣΣ) «Warfighter Exercise 19-04», υπό τη διεύθυνση του ΙΙΙου ΣΣ, με τη συμμετοχή της 3ης Βρετανικής Μεραρχίας και του 3^ου Συντάγματος Αναγνωρίσεως, ως οργανικής δύναμης αναγνωρίσεως και ασφαλείας του Σώματος.

Η άσκηση μας επέτρεψε να ρίξουμε μία ματιά στο πως θα μοιάζουν οι πολυχωρικές επιχειρήσεις όταν εφαρμοστούν στο πεδίο της μάχης. Η 1^η Μεραρχία Πεζικού, για παράδειγμα, πέτυχε ως ένα βαθμό να υπερνικήσει την εχθρική άμυνα μέσα από τη συνδυασμένη χρήση των πυρών, των αεροπορικών επιθέσεων, της παραπλάνησης, της κάθετης υπερκέρασης από ελαφρύ πεζικό και των εισχωρήσεων από τεθωρακισμένα. Όλα αυτά τα εργαλεία όταν χρησιμοποιήθηκαν ταχύτατα και συγχρονισμένα αλληλοσυμπληρώθηκαν, παρήγαν ρυθμό που κυριάρχησε επί της μάζας και έφεραν τον εχθρό αντιμέτωπο με πολλαπλά διλήμματα σε διαφορετικούς χώρους (domains). Στη συνέχεια θα εξηγηθεί πως η Μεραρχία το κατάφερε αυτό, τι μάθαμε και πως γίναμε καλύτεροι στη πορεία.

Η διαχείριση του ρίσκου μέσα στη «μηχανή του κιμά»

Στην πρώτη άσκηση στρατηγείου που κάναμε, στο πλαίσιο της προετοιμασίας μας για τη «Warfighter», ο Μέραρχος μας ζήτησε να επαναπροσδιορίσουμε πως αντιλαμβανόμασταν την έννοια του ρίσκου για τη Μεραρχία. Η εμπειρία μας από προηγούμενες ασκήσεις «Warfighter» μας έλεγε ότι ο πιο επικίνδυνος τρόπος ενεργείας (ΤΕ), απέναντι σε έναν ισοδύναμο εχθρό όπως είναι η OPFOR, θα ήταν να μην κάνουμε τίποτα ή, ακόμη χειρότερα, να σταματήσουμε και να περιμένουμε την επικράτηση ευνοϊκών συνθηκών, ενώ ο περιορισμένος αριθμός των τεθωρακισμένων μας βρίσκονταν μέσα στο βεληνεκές του εχθρικού πυροβολικού μεγάλου βεληνεκούς. Σε αυτό το είδος του αγώνα το θράσος –μετριασμένο από μία συνετή αντίληψη του ρίσκου- μπορεί να αποδειχτεί ένας κρίσιμος πολλαπλασιαστής ισχύος. Ο Αντιστράτηγος Christopher Cavoli, διοικητής του Αμερικανικού Στρατού στην Ευρώπη (USAREUR),  μας προειδοποίησε ότι θα πρέπει να έχουμε αποφασίσει από πριν, «πως θα μπούμε στη μηχανή του κιμά», πως θα προσδιορίσουμε το πρόσθιο όριο της, και, αφού θα είμαστε μέσα σε αυτήν, πως θα προχωρήσουμε με θράσος, έχοντας εμπλέξει ταυτόχρονα όλους τους τρόπους με τους οποίους η Μεραρχία μπορεί να λάβει επαφή με τον εχθρό. Μέσα στη «μηχανή του κιμά» συνειδητοποιήσαμε ότι το πιο επικίνδυνο πράγμα που μπορούσαμε να κάνουμε ήταν να σταματήσουμε να επιτιθέμαστε.

Η πρόκληση που αντιμετωπίσαμε έγινε δυσκολότερη από την ύπαρξη υπόγειων εγκαταστάσεων σε όλη την περιοχή άσκησης. Πριν από τη δικιά μας «Warfighter», μέλη του επιτελείου της Μεραρχίας είχαμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε πως πολέμησε η OPFOR στη «Warfighter 19-03», και ιδιαίτερα πως χρησιμοποίησε τις υπόγειες εγκαταστάσεις για να ακυρώσει αυτό που παραδοσιακά ήταν το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της φίλιας δύναμης – η δυνατότητα της να διαμορφώσει και να φθείρει την OPFOR πριν από την εμπλοκή του κυρίως σώματος. Παρατηρήσαμε ότι η OPFOR είχε θέσει μία σειρά από πολύ προσεγμένα κριτήρια για το πότε θα έβγαζε το πυροβολικό της από τις υπόγειες θέσεις του, και την ύπαρξη ενός διαστήματος εξαιρετικής τρωτότητας όταν τα μέσα αυτά έβγαιναν, συνήθως σε φάλαγγα, από αυτές τις θέσεις. Ο στόχος μας μετά ήταν να βεβαιωθούμε ότι ήμασταν σε θέση να εκμεταλλευτούμε αυτό το παράθυρο ευκαιρίας, είτε με την έγκαιρη επέμβαση επιθετικών ελικοπτέρων (ΕΕ/Π) είτε με τη διείσδυση ελαφρού πεζικού, που μετά θα κινούνταν σε μεγάλη απόσταση για να μπλοκάρει τις εξόδους των υπόγειων θέσεων την κατάλληλη στιγμή.

Ζήτω ο βασιλιάς της μάχης

Η παρατήρηση των ενεργειών της OPFOR στη μάχη μας έδειξε ξεκάθαρα ότι η μεγαλύτερη δύναμη της και το κέντρο βάρους της ήταν το πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς της. Άλλωστε, περισσότερο από το 70% των απωλειών μας στην άσκηση προήλθε από αυτό. Έτσι, η καταστροφή ή η καθήλωση του έγινε ο κύριος σκοπός του ελιγμού μας. Ο Μέραρχος το κατέστησε αυτό ξεκάθαρο στη διατύπωση της πρόθεσης του: «Ο ελιγμός μας έχει στόχο το πυροβολικό. Ο ρυθμός των ενεργειών των μονάδων ελιγμού θα δημιουργήσει τις συνθήκες ώστε τα αποτελέσματα των ενεργειών αυτών να επιδράσουν εναντίον του εχθρικού πυροβολικού». Όπως ήταν δύσκολο για το επιτελείο της Μεραρχίας να ξαναμάθει πώς να αντιλαμβάνεται το ρίσκο, ήταν επίσης δύσκολο να δει τις επιθετικές επιχειρήσεις με άλλο μάτι. Δύο δεκαετίες αντι-ανταρτικών επιχειρήσεων έμαθαν στο επιτελείο ότι ο ρόλος του ήταν να δημιουργεί τις συνθήκες για την επιτυχία των υφιστάμενων ταξιαρχιών. Αν και αυτό παραμένει σε ισχύ σε σημαντικό βαθμό, διαπιστώσαμε ότι στις περισσότερες περιπτώσεις ήταν οι ταξιαρχίες που δημιουργούσαν τις συνθήκες ώστε το πυροβολικό της Μεραρχίας και η ταξιαρχία αεροπορίας στρατού (ΤΑΞΑΣ) της Μεραρχίας να καταστρέψουν το εχθρικό πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς.

Τα αποτελέσματα αυτής της προσέγγισης απέδειξαν ότι άξιζαν τον κόπο. Στη διάρκεια των 197 ωρών της μάχης, η Μεραρχία διεκπεραίωσε περισσότερες από 1.100 αποστολές βολής, κυρίως εναντίον του εχθρικού πυροβολικού μεγάλου βεληνεκούς. Από αυτές, περισσότερες από 825 εκτελέστηκαν από πολλαπλούς εκτοξευτές πυραύλων (ΠΕΠ) και πυροβόλα, σε ρόλο γενικής υποστήριξης (ΓΥ), υπό τη Διοίκηση Πυροβολικού (ΔΠΒ) της Μεραρχίας. Επιπλέον, η αεροπορία εκτέλεσε περισσότερες από 135 αποστολές εναντίον αυτών και άλλων στόχων υψηλής αξίας (ΣΥΑ). Το διακλαδικό στοιχείο της Μεραρχίας αιτήθηκε περισσότερες από 275 αποστολές βολής στο ΙΙΙο ΣΣ, όταν η απόσταση του στόχου και η διαθεσιμότητα των διακλαδικών μέσων δεν επέτρεπαν στη Μεραρχία να προσβάλλει τον στόχο με τα μέσα που ήταν δικά της.

Το τελικό αποτέλεσμα ήταν, την τελευταία μέρα της μάχης, τα πιο αποτελεσματικά εχθρικά μέσα μεγάλου βεληνεκούς (οι ΠΕΠ των 240 χλστ. και τα Α/Κ πυροβόλα G6) είχαν εκμηδενιστεί. Ενώ, μόνο έξι από τα εικοσιπέντε ΠΕΠ 9A52 Smerch και μόνο δέκα συστήματα τακτικών βαλλιστικών πυραύλων είχαν απομείνει. Ο διοικητής της OPFOR ανέφερε ότι αυτή η απομείωση των δυνατοτήτων του είχε κρίσιμη επίδραση στην ικανότητα του να επιβραδύνει τον ρυθμό μας.

Επιχειρήσεις με βάση τον σκοπό

Το θεμελιώδες πλαίσιο επιχειρήσεων είναι δύσκολο να συλληφθεί, αλλά είναι βασικό σε οποιαδήποτε λογική σχεδίαση. (Στμ: Χρησιμοποιούνται οι όροι όπως έχουν αποδοθεί στον ελληνικό κανονισμό επιχειρησιακής σχεδίασης. Σύμφωνα με την απόδοση αυτή το θεμελιώδες πλαίσιο επιχειρήσεων συνίσταται από τέσσερα επιμέρους πλαίσια: το επιχειρησιακό, το τακτικό, το γεωγραφικό και το λειτουργικό). Η 1^η Μεραρχία Πεζικού χρησιμοποίησε το θεμελιώδες πλαίσιο επιχειρήσεων ως το διανοητικό εκείνο εργαλείο που θα παριστούσε και θα περιέγραφε την εφαρμογή της μαχητικής ισχύος στον χώρο, στον χρόνο, και σε σχέση με τον σκοπό. Το πλαίσιο παρείχε την αρχιτεκτονική και το θεμέλιο επί του οποίου θα οικοδομούνταν στη συνέχεια οι επιμέρους λεπτομέρειες. Μέσα από μια ξεκάθαρα διατυπωμένη ιδέα ενεργείας η Μεραρχία εξασφάλισε ότι οι ενέργειες οι δικές της και των ταξιαρχιών της υποστήριζαν την επιθυμητή τελική κατάσταση που είχε θέσει ο διοικητής.

Σε όλα τα σχέδια πρέπει να υπάρχει μία συνεκτική λογική που να τα καθοδηγεί, αλλιώς κινδυνεύουν να μετατραπούν σε μία σειρά ασύνδετων ενεργειών. Η λογική αυτή πρέπει να θεμελιώνεται σε μία ξεκάθαρη «θεωρία νίκης»· ουσιαστικά μια βασική υπόθεση που θα λέει: «εάν χρησιμοποιήσουμε αυτούς τους πόρους με αυτόν τον τρόπο θα πετύχουμε τους σκοπούς που έχουμε αναλάβει». Η ξεκάθαρη διατύπωση της λογικής και των κινδύνων που θα εμπεριέχονται σε αυτή τη θεωρία νίκης είναι ουσιώδης για την ανάπτυξη ενός συνεκτικού σχεδίου. Νωρίς στη φάση της σχεδίασης, η Μεραρχία προσδιόρισε την αποφασιστική της επιχείρηση ως την κατάληψη κάποιου συγκεκριμένου εδάφους ζωτικής σημασίας, και στη συνέχεια έθεσε τις προϋποθέσεις που θα επέτρεπαν την κατάληψη του. Η πιο σημαντική από αυτές ήταν η καταστροφή του εχθρικού πυροβολικού μεγάλου βεληνεκούς, καθώς αυτό θα έβγαινε από τις υπόγειες θέσεις του

Το γεωγραφικό πλαίσιο διαχωρίζει τις περιοχές επιχειρήσεων σε: εγγύς, σε βάθος, μετόπισθεν και σταθεροποίησης και εξηγεί το σχέδιο σε ότι αφορά τον χώρο και τον χρόνο. Το επιχειρησιακό πλαίσιο διακρίνει τις ενέργειες σε αποφασιστικές, υποβοηθητικές και υποστηρικτικές, και η ανάθεση των ενεργειών αυτών στις μονάδες εξηγεί το σχέδιο σε σχέση με τον σκοπό. Ο συνδυασμός των πλαισίων πέτυχε αυτό που είχε ανάγκη ο διοικητής της μεραρχίας και οι διοικητές των ταξιαρχιών: ένα κείμενο που να εξηγεί τις ενέργειες και τις ευθύνες στον χώρο, στον χρόνο και σε σχέση με τον σκοπό.

Σχεδιάγραμμα 1 Υπόμνημα: ΠΔΜ = Περιοχή Διοικητικής Μερίμνης, ΧΣ = Χώρος Συγκεντρώσεως, ΓΣΠ = Γραμμή Συντονισμένων Πυρών, ΓΣΠΥ = Γραμμή Συντονισμού Πυρών Υποστηρίξεως, ΚΠ = Κύρια Προσπάθεια, Ε = Έργο, Σ = Σκοπός, ΤΑΞ = Ταξιαρχία Ελιγμού, ΥΕ = Υποβοηθητικό Έργο, Τ/Σ = Τακτικό Συγκρότημα, ΤΑΞΑΣ = Ταξιαρχία Αεροπορίας Στρατού, ΠΒ Μ/Β = Πυροβολικό Μεγάλου Βεληνεκούς, Α/Α ΠΒ = Αντιαεροπορικό Πυροβολικό, ΔΠΒ = Διοίκηση Πυροβολικού, Επιχείρηση Διαμόρφωσης = Επιχείρηση διαμόρφωσης του πεδίου της μάχης (επιχειρήσεις που εκτελούνται με σκοπό να διαμορφώσουν το πεδίο της μάχης ευνοϊκά πριν την εκτέλεση της αποφασιστικής επιχείρησης), ΑΝΣΚ = Αντικειμενικός Σκοπός, ΤΑΞΥΠ = Ταξιαρχία Υποστηρίξεως, ΤΑΞ Ειδ. Σκ. = Ταξιαρχία Ειδικού Σκοπού (ελεύθερη μετάφραση του Maneuver Enhanced Brigade (ΜΕΒ), υφίσταται ως επιχειρησιακό στρατηγείο και της δίνονται μονάδες υποστήριξης μάχης ή ΔΜ ανάλογα με την αποστολή που αναλαμβάνει)

Θέτοντας τον αντίπαλο προ πολλαπλών διλημμάτων

Στη συγκεκριμένη «Warfighter» το επιτελείο της Μεραρχίας διαπίστωσε ότι η φύση του εδάφους περιόριζε τις επιλογές του χερσαίου ελιγμού. Μια μοναδική εισχώρηση, συχνά η πλέον συντηρητικά αλλά αποτελεσματική επιλογή, δεν θα επιτύγχανε την πρόθεση του διοικητή. Η εισχώρηση φέρνει τον εχθρό αντιμέτωπο με ένα μόνο πρόβλημα – ένα πρόβλημα με το οποίο έχει βρεθεί αντιμέτωπος κατ΄ επανάληψη. Τα διλήμματα δεν είναι το ίδιο με τα προβλήματα. Ένα πρόβλημα είναι μία δυσάρεστη ή επικίνδυνη κατάσταση την οποία κάποιος πρέπει να αντιμετωπίσει και να ανταπεξέλθει. Ένα δίλημμα, αντιθέτως, είναι μία κατάσταση όπου μία δύσκολη επιλογή πρέπει να γίνει μεταξύ δύο ή περισσοτέρων εναλλακτικών, όπου όλες είναι εξίσου επώδυνες. Για να τεθεί ο εχθρός απέναντι σε πολλαπλά διλήμματα, σε πολλαπλούς χώρους και τοποθεσίες, η Μεραρχία συνδύασε εισχωρήσεις, τολμηρές υπερκεράσεις (Στμ: turning movement: παραλλαγή της κύκλωσης, όπου η επιτιθέμενη δύναμη περνά γύρω ή πάνω από την κύρια εχθρική αμυντική θέση, ώστε να καταλάβει ΑΝΣΚ σε βάθος για να εξαναγκάσει τον εχθρό να την εγκαταλείψει ή να κατευθύνει μεγάλο μέρος των δυνάμεων του σε αυτή την απειλή) και τακτική παραπλάνηση, συμπληρούμενα με τις ενέργειες μη θανατηφόρων μέσων.

Ενέργειες με αεροκίνητες δυνάμεις, που προσγειώθηκαν μεταξύ γραμμής συντονισμένων πυρών (ΓΣΠ) και γραμμής συντονισμού πυρών υποστηρίξεως (ΓΣΠΥ), ανάγκασαν τον εχθρό να εκτρέψει τις δυνάμεις του. (Στμ: ΓΣΠ: Γραμμή στο έδαφος πέραν της οποίας μπορούν να βληθούν χερσαία πυρά οποιαδήποτε στιγμή χωρίς επιπλέον συντονισμό, μέσα στα όρια των μονάδων που ανήκουν τα όπλα. ΓΣΠΥ: Γραμμή στο έδαφος πέραν της οποίας όλα τα πυρά (που μπορεί να είναι διακλαδικά) έχουν συντονιστεί από τους εμπλεκόμενους διοικητές πριν τη εμπλοκή των δυνάμεων και πριν από αυτή όλα τα πυρά συντονίζονται από τον διοικητή που την καθόρισε. Δηλαδή ο διοικητής ελέγχει όλα τα πυρά πριν την ΓΣΠΥ, αλλά είναι υποχρεωμένος να συντονίζεται με όλους τους εμπλεκόμενους και επηρεαζόμενους διοικητές μετά από αυτή.). Για να αποφευχθεί η εχθρική αεράμυνα οι αεροκίνητες δυνάμεις προσγειώθηκαν αρκετά χιλιόμετρα και τουλάχιστον ένα σημαντικό εδαφικό χαρακτηριστικό πριν από τους αντικειμενικούς σκοπούς τους. Οι ΑΝΣΚ ήταν εδάφη που είχαν παρατήρηση επί θέσεων ύποπτων για την υπόγεια φιλοξενία πυροβολικού μεγάλου βεληνεκούς ή εδάφη που επιτηρούσαν σημαντικές οδούς προσέγγισης. Η έγκαιρη εκτέλεση αυτών των αεροκίνητων ενεργειών ανάγκασε τον εχθρό να εκτρέψει μέσα και την προσοχή του μακριά από την επίθεση των τεθωρακισμένων μας δυνάμεων επί ισχυρά αμυνόμενων θέσεων, και έτσι εξαρθρώθηκε η εχθρική άμυνα. Στις περιπτώσεις που ήμασταν επιτυχείς η Μεραρχία ανάγκασε τον εχθρό να αντιδρά στις δικές μας ενέργειες και να εισέλθει στον αγώνα με τους δικούς μας όρους. Πιο σημαντικά, καταφέραμε να επιβάλλουμε τον ρυθμό μας, όχι μόνο χάρη στη συνεχή κίνηση των προωθημένων τμημάτων μας, αλλά και θέτοντας τον εχθρό συνεχώς ενώπιον απρόσμενων αλληλοσυμπληρούμενων διλημμάτων. Οι ενέργειες μας περιόρισαν το χρονικό περιθώριο του εχθρού να λαμβάνει αποφάσεις και διατάραξαν την κατανόηση του επί του δικού του σχεδίου. Χρησιμοποιώντας τον βρόγχο «OODA» του Τζων Μπόυντ, η Μεραρχία επιδίωξε να θέτει τον εχθρό ενώπιον πολλαπλών διλημμάτων, για να βεβαιωθεί ότι αυτός θα έμενε κολλημένος μεταξύ «Π και Π» (OODA = Observe - Orient - Decide - Act / Παρατήρηση - Προσανατολισμός - Απόφαση - Ενέργεια). Μέχρι ο εχθρός να παρατηρήσει και να προσανατολιστεί στο πρώτο δίλημμα, η Μεραρχία επεδίωκε να τον θέσει ενώπιον και ενός δευτέρου, ώστε να μην μπορέσει να πάρει απόφαση για το πρώτο.

Σχεδιάγραμμα 2

Από το ποδόσφαιρο στο ράγκμπυ

Η διατήρηση της ορμής και του ρυθμού απέναντι σε έναν ικανό αντίπαλο απαίτησε από τη Μεραρχία να επαναπροσδιορίσει πως πετύχαινε τον συγχρονισμό σε παρατεταμένες και δυναμικές επιχειρήσεις. Πολύ συχνά η διαδικασία λήψης αποφάσεως μας στις επιχειρήσεις μοιάζει με ένα παιχνίδι (αμερικάνικου) ποδοσφαίρου. Σταματάμε για να σχεδιάσουμε σε βάρος της ταχύτητας της ενεργείας. Αντ΄ αυτού θα πρέπει να σκεφτόμαστε όπως μία ομάδα ράγκμπυ, όπου ο συγχρονισμός συμβαίνει αφ΄ εαυτού, και οι ευκαιρίες εντοπίζονται και εκμεταλλεύονται από οποιονδήποτε παίκτη, ενώ η ομάδα συγχρονίζεται γύρω του. Αυτό απαίτησε μια διαφορετική και πιο δυναμική προσέγγιση σε ότι αφορά τον βραχυχρόνιο σχεδιασμό (λιγότερο από 24 ώρες), τον μακροχρόνιο σχεδιασμό (περισσότερο από 24 ώρες) και τους κύκλους στοχοποίησης, όπου όλα διενεργούνταν συνεχώς καθώς οι συνθήκες στο άλλαζαν έδαφος.

Συγχρονισμός και ορμή

Διεξαγόμενες ταυτόχρονα, οι εισχωρήσεις, οι κάθετες υπερκεράσεις και οι τακτικές παραπλανήσεις επέτρεψαν στη Μεραρχία να αποκτήσει και να διατηρήσει μία μη αναστρέψιμη ορμή σε βάρος του εχθρού. Οι εισχωρήσεις των τεθωρακισμένων κράτησαν τα μέσα επιτήρησης του εχθρού απασχολημένα. Οι κάθετες υπερκεράσεις απέφυγαν τις κύριες εχθρικές αμυντικές θέσεις και κατέλαβαν αντικειμενικούς σκοπούς πίσω από τις θέσεις που κατείχε ο εχθρός αναγκάζοντας τον να στείλει δυνάμεις για να τις αντιμετωπίσει και να αφήσει τις θέσεις του. Οι τακτικές παραπλανήσεις, και συγκεκριμένα οι επιδείξεις, τράβηξαν την προσοχή του εχθρού σε απειλές που τις θεώρησε αρκετά σημαντικές ώστε να αποκαλύψει πρόωρα δυνάμεις που είχε σε υπόγειες θέσεις. Επιπλέον η ΤΑΞΑΣ ενεπλάκη ως ανεξάρτητη δύναμη για να καταστρέψει ΣΥΑ και ειδικά το πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς. Ο συγχρονισμός όλων αυτών των ενεργειών στον χώρο, στον χρόνο και σε σχέση με τον σκοπό έγινε ένα τρομερά πολύπλοκο έργο και ο κύριος σκοπός του κυρίως στρατηγείου της Μεραρχίας. Ανταποκριθήκαμε σε αυτή την πρόκληση με το μάτριξ (πίνακα) συγχρονισμού της Μεραρχίας, που ήταν απίστευτα λεπτομερές και περιείχε όλες τις ενέργειες υφιστάμενων, γειτονικών και υποστηριζουσών μονάδων, και παρέμεινε καρφιτσωμένο σε περίοπτη θέση στον πίνακα τρεχουσών επιχειρήσεων ενώ διανεμήθηκε σε μικρότερο μέγεθος στην ομάδα στοχοποίησης. Το μάτριξ συγχρονισμού μας επέτρεπε να προβλέπουμε 12-72 ώρες μπροστά και να αντιλαμβανόμαστε τον χρονισμό των διλλημάτων που θα θέταμε στον εχθρό καθώς θα αντιμετωπίζαμε την αναπόφευκτη τριβή που υπάρχει σε μία μεγάλη και πολύπλοκη επιχείρηση.

Το σχέδιο και η στοχοποίηση

Η Μεραρχία εξασφάλισε ότι η διαδικασία της στοχοποίησης ήταν δεμένη με το σχέδιο και ότι το σχέδιο ήταν αρκετά εύκαμπτο ώστε να προσαρμόζεται στις ανάγκες της στοχοποίησης. Από την αρχή η στοχοποίηση ήταν ευθυγραμμισμένη με την πρόθεση του διοικητή να «προκαλέσει την ταχύτατη αποσάθρωση της εχθρικής άμυνας και της θέλησης του αντιπάλου να πολεμήσει». Η στοχοποίηση της Μεραρχίας επέβαλε τη θέληση του διοικητή της στον αντίπαλο με τη μορφή αποτελεσμάτων φυσικών, χρονικών και διανοητικών. Η Μεραρχία ενέπλεξε ταυτόχρονα πολλούς μηχανισμούς ήττας (Στμ: Μηχανισμός ήττας: Μία μέθοδος μέσω της οποίας η φίλια δύναμη επιτυγχάνει την αποστολή της απέναντι στην εχθρική αντίσταση. Υπάρχουν τέσσερις μηχανισμοί ήττας: καταστροφή, εκτοπισμός από τη θέση, αποσάρθρωση και απομόνωση.) για να εκπληρώσει την αποστολή της και να αφαιρέσει από τον εχθρό τη δυνατότητα να θέσει εκείνος τη Μεραρχία προ διλημμάτων. Η διαδικασία στοχοποίησης ενσωμάτωσε όλες τις πολεμικές λειτουργίες, αλλά ιδιαίτερα ενσωμάτωσε το σχέδιο του εχθρού, τον ελιγμό, την παραπλάνηση, και φονικά και μη φονικά μέσα για να εξαντλήσει τη δυνατότητα του εχθρού να λαμβάνει σωστές και έγκαιρες αποφάσεις. Η στοχοποίηση καθοδηγούνταν από την αξιολόγηση της κατάστασης και γι΄ αυτό απαιτούσε ακρίβεια στη συλλογή πληροφοριών και ανάλυση για να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα. Στη μάχη σε βάθος αυτή η διαδικασία κατακερμάτισε τον εχθρό – διακόπτοντας και υποβαθμίζοντας τη δυνατότητα του να διεξάγει επιχειρήσεις και οδηγώντας έτσι στην κατάρρευση τις δυνατότητες του και τη θέληση του να πολεμήσει. Στην εγγύς μάχη, αυτή η διαδικασία δεν επέτρεψε στον εχθρό να συγκεντρώσει τη μαχητική του ισχύ πάνω στις φίλιες ταξιαρχίες.

Τι κάναμε λάθος

Το άρθρο αυτό έχει σκοπό να παρουσιάσει που πέτυχε η Μεραρχία για να κάνει γνωστές τις καλές πρακτικές που χρησιμοποιήσαμε, όμως υπήρξαν και πολλά που τα κάναμε λάθος. Το σημαντικότερο ήταν ότι δεν εκτιμήσαμε πλήρως τη σημασία των Α/Α μέσων μικρού βεληνεκούς της Μεραρχίας. Καταβάλαμε μεγάλη προσπάθεια για να αναθέσουμε τακτικά έργα στις ομάδες των AN/TWQ-1 Avenger κατά φάση, αλλά δεν επιδείξαμε την ίδια λεπτομέρεια στη ανάπτυξη των ομάδων Stinger. Ο εχθρός στοχοποίησε από νωρίς τα Avenger και στη συνέχεια εκμεταλλεύτηκε την επιτυχία του με ΕΕ/Π. Μετά από μερικές ημέρες μας διατέθηκαν επιπλέον ομάδες Stinger από το ΣΣ, πράγμα που μας επέτρεψε να εγκαταστήσουμε μία συνεκτική Α/Α άμυνα. Επιπλέον, δεν εκτιμήσαμε σωστά τον χρόνο που απαιτούνταν για την έγκριση συγκεκριμένων ενεργειών στον κυβερνοχώρο κι έτσι πολλές φορές χάσαμε το παράθυρο ευκαιρίας που ανοίγονταν για να επιδράσουμε εκεί. Τέλος, δυσκολευτήκαμε, κάποιες φορές, να μετακινήσουμε τα πυροβόλα μας στα ορεινά και μπλοκαρισμένα δρομολόγια της άσκησης και μάθαμε ότι ο ρυθμός καθορίζεται όχι από την ταχύτητα της κίνησης των αρμάτων μας, αλλά από το βάθος στο οποίο μπορούσε να βάλει το πυροβολικό μας.

Η εμπειρία μας σε αυτή τη «Warfighter» επιβεβαίωσε πρακτικά την κεντρική ιδέα των πολυχωρικών επιχειρήσεων – ότι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αναδύεται από την αριστοτεχνική ενσωμάτωση συμπληρωματικών δυνατοτήτων, συγχρονισμένων στον χρόνο, στον χώρο και σε σχέση με τον σκοπό, ώστε να παρουσιαστούν πολλαπλά διλήμματα στον αντίπαλο. Όποτε το καταφέραμε αυτό πετύχαμε. Όποτε αποτύχαμε να το κάνουμε, ο ικανότατός εχθρός που αντιμετωπίζαμε πολύ γρήγορα κατανίκησε τις εκτεθειμένες μας δυνάμεις. Η δυνατότητα να βρεθεί ο εχθρός προ πολλαπλών διλημμάτων απαίτησε από το επιτελείο της Μεραρχίας να επαναπροσδιορίσει το πώς αντιλαμβάνονταν το λελογισμένο ρίσκο και να αναπτύξει μία τάση προς την επιλογή της δράσης παρά της αδράνειας. Από τη στιγμή που μπήκαμε στη «μηχανή του κιμά» ο πιο επικίνδυνος ΤΕ ήταν το να μην ενεργήσουμε. Αυτό απαίτησε μία ξεκάθαρη διατύπωση της πρόθεσης από τον διοικητή, και ένα επιτελείο που μπορούσε να συντονίζει, να ενσωματώνει και να προβλέπει ενέργειες στον χώρο, στον χρόνο και σε σχέση με τον σκοπό, με τα προϊστάμενα, υφιστάμενα και γειτονικά στρατηγεία. Η επίτευξη της ταυτόχρονης επίδρασης σε όλους τους χώρους και μίας ακάθεκτης ορμής μπορεί να γίνει μόνο από μία καλά εκπαιδευμένη και έμπειρη ομάδα ομάδων. Το να τεθεί ο εχθρός προ πολλαπλών διλημμάτων δεν είναι απλά μια πιασάρικη φράση. Απαιτεί μία ξεκάθαρη πρόθεση, ανάλογο διανοητικό περιβάλλον, ικανό επιτελείο και μία ανοχή στην ανάληψη κινδύνου που πολλοί από εμάς δεν θα αισθανόμασταν άνετα. Αλλά όταν εκτελείται σωστά και επιδέξια μπορεί να παρέχει το πλεονέκτημα εκείνο που σώζει ζωές και φέρνει το αποφασιστικό αποτέλεσμα στο πεδίο της μάχης.

- Εδώ ολοκληρώθηκε το κείμενο των Taylor και Kay –

Ενδιαφέροντα σημεία

Αρχίζοντας ανάποδα θα πω ότι δεν σταμάτησε ποτέ να με εκπλήσσει το ελεύθερο ύφος με το οποίο εν ενεργεία Αμερικανοί αξιωματικοί γράφουν για τις δραστηριότητες και τις επιχειρήσεις τους, μη διστάζοντας να αναφερθούν και σε αυτά που έκαναν λάθος. Ίσως αυτό να μην είναι άσχετο με το γεγονός ότι ο συγκεκριμένος στρατός κάνει ασκήσεις για να μάθει και να πειραματιστεί και όχι για να «διαπιστώσει το αξιόμαχο».

Η ιδέα της πρόκλησης διλημμάτων αποκτά κεντρική σημασία στον σχεδιασμό.

Το πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς κατατάχθηκε ως ο υπ΄ αριθμόν ένα εχθρικός στόχος. Η καταστροφή του θεωρήθηκε προϋπόθεση για την επιτυχία της αποστολής. Από την άλλη πλευρά η απόσταση που μπορούσε να βάλλει το πυροβολικό της Μεραρχίας προσδιόριζε και την ταχύτητα της κίνησης της. Με λίγα λόγια το πυροβολικό άσκησε κυρίαρχη επίδραση σε όλες τις ενέργειες των ασκουμένων.

Η αναφορά σε «μηχανή του κιμά» (η αντίστοιχη παρομοίωση στο αμερικανικό κείμενο είναι η μηχανή τεμαχισμού ξύλων), πιστεύω ότι είναι εξαιρετικά εύστοχη και προετοιμάζει τους πάντες γι΄ αυτό που θα αντιμετωπίσουν.

Ακρογωνιαίος λίθος του «πως» ενήργησε η Μεραρχία ήταν η επιδίωξη της να επιτίθεται συνεχώς με όλα τα μέσα και τις δυνατότητες της στον αντίπαλο.

Η Μεραρχία εκτέλεσε αεροκίνητες ενέργειες, παρά τη σχετική τρωτότητα τους, για να θέσει τον εχθρό απέναντι σε πολλαπλές απειλές. Η 1^η Αμερικανική Μεραρχία Πεζικού διαθέτει οργανικά 48 E/Π Black Hawk και 12 Ε/Π Chinook. 

Ο ελιγμός των ταξιαρχιών της Μεραρχίας στο έδαφος εξυπηρέτησε την αναγκαιότητα να βρεθούν μέσα παρατήρησης και πυρός της Μεραρχίας σε τέτοια θέση ώστε να προσβάλλουν το εχθρικό πυροβολικό μεγάλου βεληνεκούς.

Το μάτριξ (πίνακας) συγχρονισμού της Μεραρχίας άσκησε δεσποτική επίδραση επί των ενεργειών της. Αυτό είναι αναμενόμενο όταν πρέπει να συντονιστούν τόσα πολλά μέσα και πυρά, επιβεβαιώνει όμως το λεχθέν ότι «η πολυχωρική μάχη και η διοίκηση διά διαταγών τύπου αποστολής δεν ταιριάζουν». Η Μεραρχία έπαιρνε τα ρίσκα της κεντρικά και οι υφιστάμενοι της εκτελούσαν το σχέδιο.

Η αναφορά σε επιχειρήσεις με βάση τον σκοπό (Purpose Driven Operations) έχει μια ευρύτερη συζήτηση πίσω της. Με την επανάσταση στις στρατιωτικές υποθέσεις (RMA) γνώρισαν μεγάλη δημοφιλία οι ΕΒΟ, οι επιχειρήσεις με βάση το αποτέλεσμα (Effects Based Operations), μια ιδέα δανεισμένη από την αεροπορία. Στην πορεία του χρόνου οι ΕΒΟ έχασαν έδαφος. Γενικά μπορεί να ειπωθεί ότι οι επιχειρήσεις με βάση τον σκοπό απαντούν στο «γιατί» γίνεται κάτι, ενώ οι ΕΒΟ στο «πως» θα γίνει κάτι. Όμως, το «γιατί» είναι σημαντικότερο από το «πως» και εν πολλοίς το προσδιορίζει. Περισσότερα για το θέμα μπορείτε να δείτε εδώ.

Τέλος, καταδεικνύεται η σπουδαιότητα της ύπαρξης μίας αξιόπιστης αντιτιθέμενης δύναμης που θα αποτελεί το μέτρο για το στράτευμα.

Σχετικές αναρτήσεις

Τακτικές Ασκήσεις με Πραγματικά Πυρά

Γιατί η OPFOR το Κάνει Καλύτερα;