Η Ρωσική Άποψη για την Άμυνα – Κινητή Άμυνα

Η ρωσική άποψη για την κινητή άμυνα.

Η ρωσική αντίληψη για την κινητή άμυνα διαφέρει ουσιαστικά από την αμερικανική. Κατά την αμερικανική αντίληψη, στην κινητή άμυνα, ο αμυνόμενος παραχωρεί οικειοθελώς έδαφος και χρησιμοποιεί τις ελάχιστες δυνατές δυνάμεις για να ελέγξει το βάθος και το πλάτος της εχθρικής εισχώρησης, ώστε με τον όγκο των δυνάμεων του, στον κατάλληλο τόπο και χρόνο, να διεξάγει την αποφασιστική αντεπίθεση που θα καταστρέψει τον επιτιθέμενο. [1]

Στη ρωσική αντίληψη, η πρόθεση της κινητής άμυνας είναι να δώσει διαδοχικές μάχες με τον εχθρό, ώστε να απομειώσει τις δυνάμεις του, χωρίς η φίλια δύναμη να εμπλακεί αποφασιστικά. Σύμφωνα με την οικεία ορολογία αυτή η μορφή αμυντικού ελιγμού ονομάζεται «επιβράδυνση». Αξίζει να αναφερθεί ότι στη σοβιετική εποχή, ο ρωσικός στρατός αναγνώριζε δύο μορφές άμυνας: την προετοιμασμένη και την εσπευσμένη (FM 100-2-1/1984 «The Soviet Army Operations and Tactics», σελ. 6-1), όπου και οι δύο αναφέρονταν στην άμυνα περιοχής. Δηλαδή, ο σοβιετικός/ρωσικός στρατός δεν υιοθέτησε την οικειοθελή παραχώρηση εδάφους προς δημιουργία συνθηκών αντεπίθεσης στο πλευρό του εισχωρήσαντος εχθρού. Συνοψίζοντας, η ρωσική «κινητή άμυνα» είναι μία επιβραδυντική ενέργεια που καταλήγει σε άμυνα περιοχής. Στη συνέχεια του άρθρου αυτή η ενέργεια θα αναφέρεται ως «κινητή άμυνα», όπως και στο πρωτότυπο κείμενο, έχοντας όμως διευκρινίσει ότι σύμφωνα με την ορολογία του ΕΣ θα ονομάζονταν «επιβράδυνση».

Γενικές Απόψεις

Τα εκτενή σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, σε συνδυασμό με τον μικρότερο στρατό της και τις δυνατότητες αποκάλυψης και βολής ακριβείας των αντιπάλων της οδηγούν στο συμπέρασμα ότι, σε περίπτωση εισβολής, οι ρωσικές δυνάμεις δεν θα παραταχθούν στα σύνορα, αλλά θα επιβραδύνουν τον αντίπαλο, τουλάχιστον στην αρχική φάση των επιχειρήσεων, μέχρις εκεί όπου θα έχουν αποφασίσει να δώσουν τον αποφασιστικό αγώνα για να νικήσουν.

Κατά κανόνα η κινητή άμυνα επιλέγονταν όταν η αμυνόμενη δύναμη είχε ανεπαρκή προσωπικό και μέσα για να διεξάγει άμυνα περιοχής. Η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει σε μικρότερες αμυνόμενες δυνάμεις σε προετοιμασμένες θέσεις και ανεπτυγμένες σε μεγάλο βάθος να εξαντλήσουν τον αντίπαλο, διαφυλάσσοντας τη φίλια μαχητική ισχύ για την αποφασιστική σύγκρουση. Έτσι, απέναντι σε έναν υψηλής τεχνολογίας αντίπαλο, (συμπεριλαμβανομένης και της απειλής χρήσης ΤΠΟ) η κινητή άμυνα είναι το πιο πιθανό σενάριο για τους Ρώσους θεωρητικούς.

Η Κινητή Άμυνα του Τάγματος

Σε ένα τάγμα που διενεργεί κινητή άμυνα στο πλαίσιο μιας ταξιαρχίας, ανατίθεται τομέας 10 Χ 10 χλμ. Στους λόχους ανατίθενται τομείς 2 Χ 1 χλμ. Οι διαδοχικές θέσεις των λόχων έχουν απόσταση μέχρι 2 - 2,5 χλμ. κατά βάθος, πράγμα που επιτρέπει την αλληλοϋποστήριξη των αμυνόμενων λόχων και τον ελιγμό στην επόμενη θέση.

Το μηχανοκίνητο τάγμα στην κινητή άμυνα. ΠΗΓΗ: Russian Aviation in Support of the Maneuver Defense

Το παραπάνω σχεδιάγραμμα δείχνει τον τομέα ενός ρωσικού μηχανοκίνητου τάγματος στην κινητή άμυνα. Το τάγμα αναμένει τον εχθρό να επιτεθεί από τα δυτικά και έχει προωθήσει μία περίπολο αναγνώρισης. Το τάγμα έχει μία περιορισμένη περιοχή ασφαλείας, που αποτελείται από ένα άρμα μάχης που ενεδρεύει στα βόρεια, μία διμοιρία ενισχυμένη με ένα άρμα μάχης πίσω από κωλύματα και δύο Ν/Π στο κέντρο, και ένα άρμα μάχης που ενεδρεύει πίσω από Ν/Π στα νότια. Η πυροβολαρχία όλμων του τάγματος βρίσκεται στην περιοχή ασφαλείας για να υποστηρίξει τα παραπάνω στοιχεία.

Καθώς τα στοιχεία της περιοχής ασφαλείας συμπτύσσονται ο εχθρός θα συναντήσει τρεις μηχανοκίνητους λόχους, των δύο διμοιριών ο καθένας, συμπαρατεταγμένους. Οι λόχοι είναι ενισχυμένοι με έναν ουλαμό αρμάτων και προστατεύονται από Ν/Π. Φορητοί εκτοξευτές Α/Α πυραύλων βρίσκονται στα πίσω όρια των λόχων. Η πυροβολαρχία όλμων συμπτύσσεται πίσω από την κεντρική διμοιρία (και προς τα νότια). Υπάρχουν τέσσερις προετοιμασμένες θέσεις για να ταχθεί η εφεδρεία Α-Τ, με τομείς βολής στα πλευρά του τάγματος και μεταξύ των λόχων. Οι τρίτες διμοιρίες των λόχων καταλαμβάνουν θέσεις ανάμεσα στη θέση που κατέχουν οι λόχοι και σε αυτή στην οποία θα συμπτυχθούν, ώστε να καλύψουν με τα πυρά τους τη σύμπτυξη τους. Τρεις πυροβολαρχίες Α/Κ πυροβολικού υποστηρίζουν από έναν λόχο η καθεμία, αλλά είναι σε θέση να συγκεντρώσουν τα πυρά τους, εάν αυτό απαιτηθεί. Ο ΣΔ του τάγματος βρίσκεται στο κέντρο.

Οι λόχοι δεν εμπλέκονται αποφασιστικά, αλλά συμπτύσσονται, υπό την κάλυψη των τρίτων διμοιριών τους, στην επόμενη, προς τα πίσω, θέση. Ο βόρειος και ο νότιος λόχος κινούνται κατ΄ ευθείαν προς τα πίσω και έρχονται στο ίδιο ύψος με την εφεδρεία συνδυασμένων όπλων του τάγματος και την εφεδρεία εναντίον ΑΠ/Γ. Ο κεντρικός λόχος πηγαίνει ακόμη πιο πίσω, ενώ ο ΣΔ του τάγματος, η πυροβολαρχία όλμων και οι πυροβολαρχίες του πυροβολικού καταλαμβάνουν τις επόμενες θέσεις.

Ο εχθρός συναντά μία γραμμή από έξι διμοιρίες, που τον αναγκάζουν να αναπτυχθεί. Η δύναμη αυτή δεν εμπλέκεται αποφασιστικά, αλλά αφού έχει αναγκάσει τον αντίπαλο να αναπτυχθεί, συμπτύσσεται προς τα πίσω για να επαναληφθεί η διαδικασία. Κάποια στιγμή το τάγμα έχει επιτελέσει τον σκοπό του στον τομέα που του έχει ανατεθεί, και υπό την κάλυψη κάποιου άλλου τάγματος που παραλαμβάνει τον εχθρό, αποχωρεί για να εγκατασταθεί στον επόμενο προς τα πίσω τομέα.

Το μηχανοκίνητο τάγμα στην κινητή άμυνα. ΠΗΓΗ: The Russian Way of War

Το παραπάνω σχεδιάγραμμα δείχνει με μεγαλύτερη λεπτομέρεια την αρχική διάταξη ενός ρωσικού μηχανοκίνητου τάγματος στην κινητή άμυνα. Στο τάγμα έχουν διατεθεί μία Α/Κ μοίρα, μία ίλη αρμάτων, μία πυροβολαρχία Α-Τ και μία πυροβολαρχία 9K38 Igla ή 9K333 Verba. Επιπλέον, υποστήριξη παρέχουν άλλες μονάδες μηχανικού και πυροβολικού που δεν έχουν διατεθεί απευθείας στο τάγμα. Το μέτωπο του τάγματος μπορεί να είναι 5 – 10 χλμ. Στο σχεδιάγραμμα το τάγμα βρίσκεται ιππαστί μίας οδού με κατεύθυνση ανατολικά – δυτικά, η οποία διακλαδίζεται πίσω από τις θέσεις του τάγματος. Το έδαφος είναι επίπεδο και μερικώς δασωμένο, με μία λίμνη στα ΝΑ.

Η 1^η Διμοιρία του 2^ου Μ/Κ Λόχου κατέχει μία θέση στην περιοχή ασφαλείας, που προστατεύεται από δύο μικτά Ν/Π μήκους 150 και 250 μ. και αγκαθωτό συρματόπλεγμα. Βόρεια από την 1^η Διμοιρία ενεδρεύει μία ομάδα μέσα σε δασύλλιο, ενώ νότια από τη Διμοιρία ενεδρεύει ένα άρμα (απεικονίζεται με ρόμβο) μέσα σε δασύλλιο. Οι τρεις λόχοι του τάγματος είναι ανεπτυγμένοι στην κύρια αμυντική γραμμή. Στα βόρεια, ο 1^ος Μ/Κ Λόχος έχει την 1^η και τη 2^η Δρια μπροστά, ενώ η 3^η Δρια είναι δεσμευμένη στην εφεδρεία του τάγματος. Η ομάδα ΒΜΡ του Λόχου κατέχει τις θέσεις που θα κατείχε η 3^η Δρια του. Ο Λόχος προστατεύεται από αγκαθωτό συρματόπλεγμα και ένα μικτό Ν/Π μήκους 130 μ. Στο νότιο πλευρό του ενεδρεύει ένα άρμα εντός δασυλλίου.

Ο 2^ος Μ/Κ Λόχος είναι ανεπτυγμένος ιππαστί της οδού με τη 2^η και 3^η Δρια μπροστά, ενώ η 1^η Δρια του, όπως αναφέρθηκε, βρίσκεται στην περιοχή ασφαλείας. Στη θέση που φυσιολογικά θα κατείχε η 1^η Δρια εντός του σημείου στηρίγματος του Λόχου έχουν κατασκευαστεί παραπλανητικές θέσεις (φαίνονται με πράσινο χρώμα). Ο Λόχος αναμένεται να αντιμετωπίσει την εχθρική κύρια προσπάθεια. Προστατεύεται από 60 μ. αντιαρματικό κώλυμα διπλής σειράς σιδηροτροχιών μπηγμένων στο έδαφος και 110 μ. μικτό Ν/Π.

Ο 3^ος Μ/Κ Λόχος είναι ταγμένος έτσι ώστε να μπορεί να βάλλει πλευρικά στην κύρια εχθρική προσπάθεια. Η 1^η και η 3^η Διμοιρία του Λόχου αμύνονται μπροστά. Η 2^η Δρια του Λόχου είναι δεσμευμένη από το Τάγμα ως εφεδρεία εναντίον ΑΠ/Γ. Ένας ουλαμός αρμάτων έχει καταλάβει τις θέσεις που θα κατείχε στο σημείο στηρίγματος του Λόχου η 2^η Δρια. Η ομάδα ΒΜΡ του Λόχου, αρχικά, είναι ανεπτυγμένη μπροστά από τις θέσεις του Λόχου (που σχηματίζουν ημικύκλιο). Ο Λόχος προστατεύεται από αγκαθωτό συρματόπλεγμα και μήκους 80 μ. μικτό Ν/Π. Στα νότια και ανατολικά του, μέσα σε δασύλλιο, ενεδρεύει μία ομάδα.

Η πυροβολαρχία φορητών Α/Α εγκαθιστά αμοιβαία υποστηριζόμενες θέσεις. Η ομάδα ΒΜΡ του τάγματος, η διμοιρία πολυβομβιδοβόλων, η πυροβολαρχία όλμων και ο ΣΔ του Τάγματος είναι εγκατεστημένα ώστε να αποκρουστεί η κύρια εχθρική επίθεση. Μια πυροβολαρχία Α/Κ πυροβόλων 152 χλστ. είναι ταγμένη πίσω από τον 2^ο Μ/Κ Λόχο και μπορεί να τον υποστηρίξει και με άμεσα πυρά. Ανατολικότερα, η εφεδρεία Α-Τ είναι εγκατεστημένη σε δύο θέσεις (πυροβολαρχία (-) βόρεια και ουλαμός νότια) καλύπτοντας την κύρια και τη δευτερεύουσα κατεύθυνση επιθέσεως. Η μοίρα πυροβολικού βρίσκεται ανάμεσα στα δύο τμήματα της εφεδρείας Α-Τ και μπορεί να καλύψει με άμεσα πυρά και τις δύο κατευθύνσεις επιθέσεως.

Ασκήσεις στην Κεντρική Στρατιωτική Περιοχή το 2014 και στη Στρατιωτική Περιοχή Άπω Ανατολής το 2015 κατέδειξαν τα ακόλουθα θέματα, τα οποία θα έπρεπε να απασχολούν τον διοικητή ενός τάγματος που διεξάγει κινητή άμυνα:

• Αλληλουχία της καταστροφής του εχθρού, αρχίζοντας από τη μεγαλύτερη απόσταση και μη επιτρέποντας στον εχθρό να μεταπέσει ταχέως σε σχηματισμό επιθέσεως.
• Η πιθανή κατεύθυνση του ελιγμού διά πυρών και των δυνάμεων, για να μην επιτραπεί στον εχθρό να υπερφαλαγγίσει την τοποθεσία του τάγματος.
• Η αλληλουχία της διακοπής επαφής και της σύμπτυξης στην επόμενη θέση.
• Η διαδικασία της σύμπτυξης των τμημάτων, η εγκατάσταση στην επόμενη θέση, οι χώροι καταστροφής, η δημιουργία κωλυμάτων και καταστροφών.

Η Κινητή Άμυνα της Ταξιαρχίας

Η κινητή άμυνα ταξιαρχίας. ΠΗΓΗ: Russian Aviation in Support of the Maneuver Defense

Το παραπάνω σχεδιάγραμμα δείχνει μία ταξιαρχία που διεξάγει κινητή άμυνα. Φαίνονται οι τομείς των ταγμάτων. Η ταξιαρχία αμύνεται απέναντι σε εχθρό που επιτίθεται από τα δυτικά, με την επιλαρχία αρμάτων βόρεια και το 3^ο Μ/Κ Τάγμα νότια. Το 2^ο Μ/Κ Τάγμα είναι ανεπτυγμένο δυτικότερα, στην περιοχή ασφαλείας της ταξιαρχίας, και γι΄ αυτό η αρχική του θέση δεν φαίνεται στο σχεδιάγραμμα. Οι βορειότερες προσβάσεις που άγουν στην τοποθεσία της ταξιαρχίας θεωρούνται οι πιο επικίνδυνες. Ο εχθρός στην αρχή θα εμπλακεί με το 2^ο Μ/Κ Τάγμα, το οποίο θα τον αναγκάσει να αναπτυχθεί και θα επιβραδύνει την κίνηση του. Το 2^ο Μ/Κ Τάγμα δεν θα εμπλακεί αποφασιστικά. Θα συμπτυχθεί διαμέσου της επιλαρχίας αρμάτων και του 1^ου Μ/Κ Τάγματος και θα καταλάβει την επόμενη θέση του (καφέ βέλος).

Στη συνέχεια, ο επιτιθέμενος έρχεται σε επαφή με την επιλαρχία αρμάτων και το 3^ο Μ/Κ Τάγμα, που τον αναγκάζουν να αναπτυχθεί. Οι δύο μονάδες δεν εμπλέκονται αποφασιστικά και συμπτύσσονται. Η επιλαρχία αρμάτων συμπτύσσεται υπό την κάλυψη των πυρών του 1^ου Μ/Κ Τάγματος, διέρχεται μέσα από το 2^ο Μ/Κ Τάγμα και καταλαμβάνει μία κεντρική θέση στη διάταξη της ταξιαρχίας (μπλε βέλος). Το 3^ο Μ/Κ Τάγμα συμπτύσσεται κατευθείαν προς τα πίσω (κόκκινο βέλος) και έρχεται στο ίδιο ύψος με το 2^ο Μ/Κ Τάγμα στα βόρεια του.

Ο εχθρός συνεχίζει και έρχεται σε επαφή με το 1^ο Μ/Κ Τάγμα και την επιλαρχία αρμάτων (όταν αυτή βρίσκεται στην πρώτη προς τα πίσω θέση της), που τον αναγκάζουν να αναπτυχθεί. Οι δύο μονάδες δεν εμπλέκονται αποφασιστικά, αλλά συμπτύσσονται προς τα πίσω (μπλε βέλος για την επιλαρχία και πράσινο για το 1^ο Μ/Κ Τάγμα).

Ο εχθρός αναπτύσσεται απέναντι στο 2^ο και 3^ο Μ/Κ Τάγματα, τα οποία δεν εμπλέκονται αποφασιστικά, αλλά συμπτύσσονται προς τα πίσω (καφέ και κόκκινο βέλος αντίστοιχα) για να αρχίσει η διαδικασία ξανά.

Τα Εναέρια Πυρά στην Κινητή Άμυνα

Η επιδέξια κινητή άμυνα θα καταστρέψει εχθρικά συστήματα και θα αποδυναμώσει τον αντίπαλο χωρίς οι φίλιες δυνάμεις να εμπλακούν αποφασιστικά. Η αεροπορία και το πυροβολικό έχουν ρόλο κλειδί σε αυτό. Ο ρωσικός στρατός δεν διαθέτει δικά του επανδρωμένα αεροπορικά μέσα, αλλά τα ΕΕ/Π και τα αεροσκάφη SU-25 συνιστούν άτυπα τη ρωσική «αεροπορία στρατού».

Η κινητή άμυνα είναι ρευστή από τη φύση της, ενώ καταλήγει σε άμυνα περιοχής, η οποία θα πρέπει να μπορεί να υποστηριχθεί αποτελεσματικά. Γι΄ αυτό η φίλια αεροπορική ισχύς που θα διατεθεί προς υποστήριξη της κινητής άμυνας θα είναι περιορισμένη, οπότε θα πρέπει να διατεθεί εκεί όπου θα φέρει το μεγαλύτερο αποτέλεσμα. Καθώς οι αμυνόμενες δυνάμεις θα μετακινούνται από τοποθεσία επιβραδύνσεως σε τοποθεσία επιβραδύνσεως, ο εχθρός θα προσπαθήσει να τις αποκόψει, επιτιθέμενος από τα πλευρά και τα νώτα. Η αντιμετώπιση αυτών των ενεργειών είναι κατά κύριο λόγο έργο της «αεροπορίας στρατού».

Επειδή η διενέργεια αεροπορικών επιθέσεων σε μία περιοχή έχει σημαντική, αρνητική, επίδραση στον όγκο των πυρών πυροβολικού, γιατί εγείρει θέματα ασφαλείας και διαχείρισης του εναέριου χώρου, η ρωσική αεροπορία δεν επιδιώκει να πετά πάνω από φίλιες χερσαίες δυνάμεις. Έτσι, στην κινητή άμυνα, το ζήτημα επιλύεται με το πυροβολικό να προσβάλλει εχθρικές δυνάμεις που επιτίθενται στο μέτωπο των αμυνόμενων και την «αεροπορία στρατού» να επιτίθεται σε εχθρικές δυνάμεις που προσπαθούν να πλαγιοκοπήσουν ή να αποκόψουν αμυνόμενα τμήματα. Σημαντικός στόχος και για τα δύο είναι τα εχθρικά μέσα αεράμυνας.

Ένας άλλος παράγοντας που αποθαρρύνει τη ρωσική «αεροπορία στρατού» να επιτίθεται σε στόχους που προσβάλλονται από το φίλιο πυροβολικό είναι και το γεγονός ότι σε περιοχές που δέχονται συγκεντρώσεις πυροβολικού παράγονται στήλες καπνού που μπορούν να φτάσουν τα χίλια μέτρα σε ύψος και να παραμείνουν στον αέρα για είκοσι λεπτά. Η ορατότητα σε αυτές τις περιοχές δεν ξεπερνά τα 500 – 1.200 μ.

Η ρωσική «αεροπορία στρατού» θα πετάξει πάνω από φίλια χερσαία τμήματα όταν εχθρικά ΕΕ/Π προσεγγίζουν, καθώς αυτό μπορεί να σημαίνει ότι συνοδεύουν αεροκίνητη δύναμη, που θα επιδιώξει να αποκόψει τις αμυνόμενες δυνάμεις πριν αυτές συμπτυχθούν στην επόμενη θέση τους. Η ρωσική «αεροπορία στρατού» εκπαιδεύεται στην εναέρια μάχη τόσο με τη χρήση πυραύλων αέρος – αέρος όσο και με πυροβόλα. 

Αναγνώριση προς Υποστήριξη των Αεροπορικών Επιχειρήσεων

Από απόψεως πληροφοριών, οι Ρώσοι διαχωρίζουν την περιοχή επιχειρήσεων σε εγγύς και μακράν, με διαφορετικά τμήματα (και μέσα) αναγνώρισης να είναι αφιερωμένα στην καθεμία. Μία από τις δυσκολίες στον εντοπισμό των εχθρικών δυνάμεων, σε περιοχές με έντονο ανάγλυφο, είναι όταν αυτές βρίσκονται στη «σκιά» λόφων ή μέσα σε κοιλάδες. ΜΕΑ από τον οργανικό λόχο ΜΕΑ της ταξιαρχίας, άλλα ΜΕΑ, αναγνωριστικά αεροσκάφη και δορυφόροι θα δουν σε αυτές τις περιοχές, με προτεραιότητα στον εντοπισμό αεροπορικών συστημάτων, π.χ. αιωρούμενα ελικόπτερα.

Συνήθως, οι πληροφορίες που αφορούν την περιοχή μακράν αποδίδονται σε δισδιάστατο χάρτη, ενώ οι πληροφορίες που αφορούν την περιοχή εγγύς σε τρισδιάστατο.

Πληροφοριακή εικόνα της περιοχής «μακράν» της ταξιαρχίας. ΠΗΓΗ: Russian Aviation in Support of the Maneuver Defense

Στο παραπάνω σχεδιάγραμμά το 2^ο Μ/Κ Τάγμα συμπτύσσεται μέσα από την επιλαρχία αρμάτων, κατευθυνόμενο προς την επόμενη θέση του. Ακολουθείται από εχθρική επιλαρχία αρμάτων, που επιτίθεται στο βόρειο πλευρό του τομέα της φίλιας επιλαρχίας.

Εχθρικό μηχανοκίνητο τάγμα, με στοιχεία αεράμυνας, βρίσκεται στο μέτωπο της φίλιας επιλαρχίας. Δύο εχθρικά συγκροτήματα τάγματος κινούνται σε φάλαγγα στον χώρο μεταξύ της φίλιας επιλαρχίας και του 3^ου Μ/Κ Τάγματος, νοτιότερα. Μία εχθρική επιλαρχία αρμάτων επιτίθεται κατά μέτωπο στο 3^ο Μ/Κ Τάγμα. Πολλά ρωσικά οβιδοβόλα έχουν καταστραφεί.

Η «αεροπορία στρατού» θα χρησιμοποιήσει ΕΕ/Π για να επιτεθεί στα πλευρά του εχθρού από τα σημεία που αναφέρονται ως «ΡΡΜ» ή «ΡΒR». Συνολικά, η ταξιαρχία αντιμετωπίζει πολύ ισχυρές δυνάμεις που μπορούν να αποκόψουν στοιχεία της οποιαδήποτε στιγμή, αν η ενέργεια της δεν εξελιχθεί όπως σχεδιάστηκε. Επιπλέον, η ύπαρξη εχθρικής αεράμυνας σημαίνει ότι τα μέσα της φίλιας «αεροπορίας στρατού» θα είναι εκτεθειμένα. Α/Α συστήματα, όπως τα Avenger ή τα Roland, είναι στόχοι προτεραιότητας για το ρωσικό πυροβολικό και την «αεροπορία στρατού». 

Πληροφοριακή εικόνα της περιοχής «εγγύς» της ταξιαρχίας. ΠΗΓΗ: Russian Aviation in Support of the Maneuver Defense

Το παραπάνω σχεδιάγραμμα αναφέρεται στην αρχική θέση του 3^ου Μ/Κ Τάγματος της Ταξιαρχίας, του προηγούμενου σχεδιαγράμματος. Το 3^ο Μ/Κ Τάγμα δέχεται επίθεση από Σ/Λόχου στο βόρειο και στο νότιο τμήμα του και από Σ/Τάγματος στο κέντρο του. Το σχεδιάγραμμα δείχνει το ύψος και τις αποστάσεις εμπλοκής των φιλίων συστημάτων. Στο σχεδιάγραμμα προβλέπεται μία επίθεση με α/φη SU-25 και ΕΕ/Π εναντίον του βόρειου εχθρικού Σ/Λόχου. Ο αρχικός στόχος των SU-25 θα είναι το Α/Κ Α/Α σύστημα που υποστηρίζει το Σ/Λόχου. Το πυροβολικό θα συγκεντρωθεί στο εχθρικό Σ/Τάγματος και στο Σ/Λόχου που επιτίθεται νότια. 

Το Μελλοντικό μη-Γραμμικό Πεδίο Μάχης

Από τον Α΄ Πόλεμο του Κόλπου έγινε φανερό ότι απροστάτευτα στρατιωτικά τμήματα που θα βρίσκονται σε ανοιχτό πεδίο αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να εξοντωθούν από πυρομαχικά ακριβείας. Στρατιωτικές δυνάμεις που δεν έχουν τα τεχνολογικά μέσα προσπάθησαν να αντισταθμίσουν το πλεονέκτημα των πυρομαχικών ακριβείας μεταφέροντας τη μάχη σε τόπους που ακυρώνουν ή υποβαθμίζουν τα πλεονεκτήματα τους, όπως ζούγκλες, όρη, δάση και πόλεις, όπου μπορούν να διεξάγουν ένα μακροχρόνιο πόλεμο φθοράς με την ελπίδα της εξάντλησης της πολιτικής θέλησης του αντιπάλου. Τα απαγορευτικά αυτά εδάφη μπορούν να χρησιμοποιηθούν και από υψηλής τεχνολογίας στρατούς για να προστατεύσουν μέρος των δυνάμεων τους ή για να αποτελέσουν σημεία αγκύρωσης της άμυνας τους.

Πιθανόν, στο μέλλον, να αλλάξει δραματικά η θεμελιώδης ιδέα της αμυντικής γραμμής. Μπορεί η αμυντική περιοχή να ομοιάζει περισσότερο με την περιοχή ασφαλείας, όπου θα συγκεντρώνονται δυνάμεις αντεπίθεσης και συστήματα εκτόξευσης πυρομαχικών ακριβείας. Ανοιχτά πλευρά μπορεί να καλύπτονται από πυρά πυροβολικού, αεροπορίας και στατικές δυνάμεις που δεν έχουν εμπλακεί. Η ρωσική αντίληψη του ελιγμού διά πυρών μπορεί να κυριαρχεί στο πεδίο της μάχης, καθώς μόνο αυτή μπορεί να εξυπηρετεί τον ελιγμό.

Το γραμμικό πεδίο μάχης μπορεί να αντικατασταθεί από το διακεκομμένο, όπου οι ταξιαρχίες θα ελίσσονται όπως οι ναυτικοί στόλοι, αναπτύσσοντας μονάδες ελιγμού και εκπομπής πυρών σε μεγάλες εκτάσεις, προστατευμένες από συστήματα αεράμυνας, Η/Π και καπνού. Σημεία στηρίγματος θα μπορούν να αναπτύσσονται και να εγκαταλείπονται, τα πυρά του πυροβολικού θα μεταφέρονται και το απαγορευτικό έδαφος θα γίνει το οχυρό και το καταφύγιο του μέλλοντος.

Ο Α΄ Π.Π. στο Δυτικό Μέτωπο ήταν ένας στατικός πόλεμος, όπου το πυροβολικό, τα χαρακώματα και τα διασταυρούμενα πυρά των πολυβόλων απέτρεψαν τον ελιγμό. Στο Ανατολικό Μέτωπο, όμως, δεν συνέβη το ίδιο· εκεί το μέτωπο παρέμεινε ρευστό. Η απάντηση στο αδιέξοδο του Δυτικού Μετώπου ήταν το άρμα μάχης.

Το άρμα μάχης, όμως, δεν έφερε το τέλος της γραμμικής άμυνας. Στον Β΄ Π.Π. το άρμα επέτρεψε τον ελιγμό σε κάποιες περιπτώσεις, σε άλλες όμως το δύσκολο έδαφος και η ισχυρή άμυνα τον απέτρεψαν και τα πυρά κυριάρχησαν. Ο πόλεμος στην Κορέα άρχισε με ιδιαίτερα ταχυκίνητες επιχειρήσεις, αλλά κατέληξε σε στατικό αγώνα στα βουνά, που υποστηρίζονταν από πυρά. Ο πόλεμος στο Βιετνάμ αφορούσε τη δυνατότητα ελιγμού με το ελικόπτερο, αλλά ήταν το δύσκολο έδαφος αυτό που κυριάρχησε. Σήμερα, οι αντιαρματικοί κατευθυνόμενοι πύραυλοι και τα κατευθυνόμενα πυρομαχικά ακριβείας απειλούν τον ελιγμό. Από την άλλη, οι πρόοδοι στα πυρά, στα ηλεκτρονικά αντίμετρα, στη ρομποτική και στην αεράμυνα μπορεί να τον ενισχύουν.  

Το μη-γραμμικό πεδίο μάχης έχει γίνει σύνηθες μετά τον Α΄ Πόλεμο του Κόλπου. Η σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν, ο εμφύλιος στην Αγκόλα, ο «πόλεμος των Τογιότα», η μάχη στο Μογκαντίσιου, η επιχείρηση «Enduring Freedom», η επιχείρηση «Iraqi Freedom», κατά το μεγαλύτερο μέρος της, ο εμφύλιος στη Λιβύη, η σύγκρουση στο Σουδάν και στην Υεμένη, περιλαμβάνουν μη-γραμμικά πεδία μάχης.

Πως ισοδύναμες δυνάμεις θα διεξάγουν συμβατικούς πολέμους στο μη-γραμμικό πεδίο μάχης; Τα τάγματα συνδυασμένων όπλων με μόνιμη συγκρότηση φαίνεται ότι θα είναι σημαντικά. Για δεκαετίες ο σοβιετικός/ρωσικός στρατός αντιμετώπισε το ζήτημα του πως θα συγκροτούσε, θα εκπαίδευε, θα υποστήριζε και θα συντηρούσε μονάδες που θα ήταν ικανές να πολεμήσουν ανεξάρτητα σε μία ευρεία περιοχή. Οι ρωσικές ταξιαρχίες ελιγμού έχουν ένα ή δύο τακτικά συγκροτήματα τάγματος (Battalion Tactical Groups – BTG) και προσπαθούν να φτάσουν στα τέσσερα. Η άμυνα σε μη-γραμμικό πεδίο μάχης δεν είναι άγνωστη στους Ρώσους. Ο ρωσικός εμφύλιος πόλεμος περιλάμβανε κατά μεγάλο μέρος τέτοιες περιπτώσεις, ενώ στον Β΄ Π.Π. υπήρχε μία μεγάλη ανταρτική δύναμη που διεξήγαγε μη-γραμμικές επιχειρήσεις εναντίον των Γερμανών. Το Αφγανιστάν, η Τσετσενία και τώρα η Συρία παρέχουν επίσης παραδείγματα μη-γραμμικών επιχειρήσεων.

Η εμπειρία από τις πρόσφατες συγκρούσεις έδειξε ότι η άμυνα θέσεων μπορεί να είναι αποτελεσματική σε κατοικημένες περιοχές και στα βουνά, αλλά δεν είναι το σύνηθες αλλού. Οι ένοπλες συγκρούσεις, τις τελευταίες δεκαετίες, χαρακτηρίζονται από την απουσία μίας συνεχόμενης γραμμής επαφής και από την εκτεταμένη χρήση καταδρομικών επιχειρήσεων, πλευρικών ενεργειών και διείσδυσης. Η κινητή άμυνα μπορεί να γίνει η συνήθης άμυνα και η άμυνα περιοχής η εξαίρεση.  

Υποσημειώσεις

[1] Εδώ, δίνεται η ευκαιρία να ανοίξει μία ευρύτερη συζήτηση για την κινητή άμυνα, όπως αυτή περιγράφεται στα αμερικανικά εγχειρίδια (ADP 3-90/2018, σ. 4-3, FM 3-0/2017, σσ. 6-19 – 6-20). Ο αμερικανικός στρατός δεν έχει εφαρμόσει ποτέ την κινητή άμυνα, αν και η αλήθεια είναι ότι στην ιστορία του, κατά κύριο λόγο, έχει διεξάγει επιθετικές επιχειρήσεις. Σε συνέδριο τακτικής του 1980 (που παρουσιάστηκε εδώ) η «γερμανική λύση» ήταν ένα έξοχο παράδειγμα κινητής άμυνας, αντιμετωπίστηκε όμως με σοβαρό σκεπτικισμό από τους παριστάμενους Αμερικανούς αξιωματικούς και ειδικούς της άμυνας, ενώ την ίδια εποχή υπήρχε σημαντική αρθρογραφία (π.χ. Mearsheimer) κατά της υιοθέτησης παρόμοιων λύσεων στο Κεντρικό Μέτωπο. Η «Αεροχερσαία Μάχη» που ακολούθησε ήταν μία περισσότερο τεχνολογική λύση. Επιχειρήσεις κινητής άμυνας διεξήχθησαν στο Ανατολικό Μέτωπο, στον Β΄ Π.Π., με εντυπωσιακά ενίοτε αποτελέσματα, αλλά ακόμη κι εκεί ήταν η εξαίρεση παρά ο κανόνας. Από τις επιχειρήσεις εκείνες φάνηκε ότι η «διαχείριση» της εχθρικής εισχώρησης ώστε να εκτοξευτεί η αντεπίθεση στον κατάλληλο τόπο και χρόνο, χωρίς να καταλήξει η αμυντική προσπάθεια σε καταστροφή, απαιτούσε ιδιαίτερα έμπειρα και ικανά στρατεύματα και ηγήτορες, (και, φυσικά, πολιτικά αδιάφορο έδαφος). Αυτού του είδους το ταλέντο θαυμάστηκε από τους Αμερικανούς και υιοθετήθηκε στα «χαρτιά», αλλά όχι απαραίτητα και στην πράξη. Καταλήγοντας, θα ήταν, ίσως, συνεπέστερο προς την ιστορική πραγματικότητα η κινητή άμυνα να θεωρείται ένα «στρατήγημα» με πολύ ιδιαίτερες συνθήκες εφαρμογής και επιτυχίας, παρά μία πιθανή επιλογή άμυνας.

Σχετικές αναρτήσεις

Η Ρωσική Άποψη για την Άμυνα - Γενικά

Η Ρωσική Άποψη για την Άμυνα - Η ομάδα

Η Ρωσική Άποψη για την Άμυνα - Η διμοιρία

Η Ρωσική Άποψη για την Άμυνα - Ο λόχος

Η Ρωσική Άποψη για την Άμυνα - Το τάγμα

Η Ρωσική Άποψη για την Άμυνα - Η ταξιαρχία